Συντάκτης: Γιάννης Παπαδόπουλος
Στο βοτσαλωτό προαύλιο του τριθέσιου δημοτικού σχολείου Μεγίστης, στο Καστελλόριζο, οι μαθητές περιεργάζονται μια μικρή κατασκευή που μοιάζει με τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο. Στη θέση της οροφής όμως έχει ένα φωτοβολταϊκό πάνελ. «Ρισκάραμε», λέει ο Μάριος κάπως σοβαρός και προβληματισμένος. «Βάλαμε στις ρόδες το μεσαίο γρανάζι και στον κινητήρα το πιο μικρό. Θέλαμε να πηγαίνει γρήγορα το αυτοκίνητο, αλλά αν δεν έχει ήλιο, μπορεί να μην κινηθεί καθόλου». Δίπλα του ο Βαλάντης μοιάζει πιο σίγουρος για την ταχύτητα της κατασκευής τους: «Βγάλαμε την ομάδα μας “Αστραπή”», λέει.
Στις αρχές Απριλίου, αυτά τα παιδιά μαζί με συμμαθητές τους στην Ε΄ και Στ΄ τάξη δημοτικού του ακριτικού νησιού συμμετείχαν σε ένα πρωτόγνωρο βιωματικό μάθημα, που εξελίχθηκε σε παιχνίδι. Ο 27χρονος φοιτητής Ευάγγελος Σκούρος, λίγο πριν ολοκληρώσει το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Stanford στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, επισκέφθηκε το σχολείο τους για να τους εξηγήσει παραστατικά πώς μετατρέπεται η ηλιακή ενέργεια σε κινητική. Μαζί του είχε και οκτώ ηλιακά αυτοκίνητα που αγόρασε με δικά του έξοδα και θα συναρμολογούσαν οι μαθητές.
«Στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών μου, ως ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, συμμετείχα σε μια ομάδα που κατασκεύασε ένα ηλιακό όχημα», λέει. «Τότε επισκεπτόμασταν πολλά σχολεία για να δείξουμε το έργο μας και σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα σε μικρότερη κλίμακα».
Τον περασμένο Νοέμβριο επικοινώνησε με σχολεία απομακρυσμένων περιοχών. Η διευθύντρια του δημοτικού στο Καστελλόριζο έδειξε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Αρχικά ο Ευάγγελος Σκούρος γνώρισε και τους 23 μαθητές όλων των τάξεων του σχολείου μιλώντας τους μέσω Skype. Και για τους επόμενους μήνες σχεδίασε μαζί με τον δάσκαλό τους Δημήτρη Βελιμπάση το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα πραγματοποιούσε στο νησί. Η πρωτοβουλία του εντάχθηκε εύκολα, χωρίς γραφειοκρατικούς περιορισμούς ή καθυστερήσεις, στο πρόγραμμα της «Ευέλικτης Ζώνης» που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια κυρίως στην πρωτοβάθμια αλλά και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
«Ευέλικτη Ζώνη»
Στις αρχές του 2000, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο σύστηνε την «Ευέλικτη Ζώνη» ως εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης. Στην παρουσίαση του πιλοτικού –τότε– προγράμματος, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου και ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Μιχάλης Παπαδόπουλος έγραφε ότι σκοπός του είναι «η σύνδεση της σχολικής γνώσης με την καθημερινή ζωή». Ένα από τα σχολεία σε νησί του Νοτίου Αιγαίου που είχαν συμμετάσχει για πρώτη φορά τότε στο πρόγραμμα επεσήμανε στη δική του αναφορά ότι ο μαθητής αποκτά πιο ενεργό ρόλο στη διδασκαλία, ενώ ο δάσκαλος έχει «καθοδηγητικό και διαμεσολαβητικό ρόλο» και ότι πρέπει να «ακούσει τις ανάγκες της τάξης του και όχι να κατευθύνει ή να επιβάλει αυτό που είχε προετοιμάσει». Έκτοτε, η «Ευέλικτη Ζώνη» βασίζεται στην αναδιάταξη του σχολικού χρόνου προκειμένου τουλάχιστον δύο ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως να διατίθενται για θέματα που ξεφεύγουν από τις σελίδες των σχολικών βιβλίων.
Το δημοτικό σχολείο στο Καστελλόριζο, αν και μικρό, είναι για την ώρα καλά εξοπλισμένο. «Έχει τύχει σε άλλα σχολεία που έχω εργαστεί ως αναπληρωτής στην ηπειρωτική Ελλάδα να έχεις ένα φωτοτυπικό και να παρακαλάς να μη χαλάσει», λέει ο 26χρονος δάσκαλος Δημήτρης Βελιμπάσης. «Εδώ μπορεί να βρισκόμαστε μακριά, γίνονται όμως αρκετές δωρεές». Ο ίδιος κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. «Υπάρχουν δυσκολίες, ειδικά τον χειμώνα, με τον ακτοπλοϊκό αποκλεισμό. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, παρατηρείται ότι τα παιδιά δεν δίνουν Πανελλαδικές», τονίζει. Με την ενηλικίωσή τους θα ασχοληθούν οι περισσότεροι με το ψάρεμα ή τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Ερεθίσματα
Ο Ευάγγελος Σκούρος θεώρησε ότι αυτά τα παιδιά, όποια στόχευση κι αν έχουν μετέπειτα, θα πρέπει να δέχονται ερεθίσματα. Εμπνεύστηκε γι’ αυτήν την κίνησή του από ένα διαγωνισμό με ηλιακά αυτοκίνητα για μαθητές δημοτικού στις ΗΠΑ (Junior Solar Sprint) και αγόρασε παρόμοιο εξοπλισμό για τους μαθητές του Καστελλόριζου. Εκείνοι συναρμολόγησαν τα αυτοκίνητα και έπειτα, χωρισμένοι σε ομάδες, συναγωνίστηκαν για να δουν ποιο θα κινηθεί πιο γρήγορα. Ο μηχανισμός σε αυτές τις μικρές κατασκευές, που δεν ξεπερνούν τα 20 εκατοστά σε μήκος, λειτουργεί αυτόματα. Μόλις αποκαλυφθεί το ηλιακό πάνελ, το όχημα κινείται. Κάποιος άλλος μαθητής περιμένει στον τερματισμό με μια ομπρέλα στα χέρια για να ρίξει τη σκιά της πάνω στο όχημα και αυτό να επιβραδύνει μέχρι να ακινητοποιηθεί. Ο κ. Σκούρος έχει ήδη επικοινωνήσει και με άλλα σχολεία και θα ήθελε, ιδανικά στο μέλλον, να επεκτείνει το πρόγραμμα των ηλιακών αυτοκινήτων και στην υπόλοιπη χώρα.
«Το χάρηκαν πάρα πολύ τα παιδιά», λέει ο κ. Βελιμπάσης. «Ένας μαθητής, μάλιστα, μου είπε ότι όσα έμαθαν στη Φυσική είναι τελικά χρήσιμα γιατί τα εφάρμοσαν και στην πράξη».
(πηγή: kathimerini.gr x)
