Του ΘΑΝΑΣΗ ΔΡΙΤΣΑ
Ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητες φωτός ενώ το σχολείο, δυστυχώς, παραμένει στην πρωτόγονη βικτοριανή του μορφή.
Με ανησυχία για το μέλλον τους παρατηρώ τους μαθητές της ηλικίας του γιου μου, οι οποίοι, στο πλαίσιο εντατικοποίησης της προσπάθειάς τους για τις επόμενες πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής σε ΑΕΙ (2015), άρχισαν τον αγώνα δρόμου του φροντιστηρίου μέσα στην κάψα του Αυγούστου. Είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που θεωρεί τις εξετάσεις για εισαγωγή στο πανεπιστήμιο εθνικό γεγονός. Δεν θα ξεχάσω ότι στην εποχή μου οι εφημερίδες αφιέρωναν ειδική έκδοση με τα ονόματα όλων των εισακτέων, θυμάμαι ότι οι μαμάδες και οι γιαγιάδες έστηναν αυτί προκειμένου να ακούσουν το όνομα του γιου ή του εγγονού στη διάρκεια της μετάδοσης των αποτελεσμάτων από το κρατικό ραδιόφωνο. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί βιώνουμε αυτή την παράνοια, η οποία μας τροφοδότησε μάλιστα με υπερπληθώρα πτυχιούχων που αδυνατούν να συνδεθούν με τη σύγχρονη αγορά εργασίας. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης εύκολα μπαίνεις και δύσκολα βγαίνεις από το πανεπιστήμιο, στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο. Πέρα από το γνωστό ζήτημα της παραπαιδείας στη χώρα μας, αναρωτιέμαι αν το σύγχρονο σχολείο εκπληρώνει το λόγο για τον οποίο ιστορικά γεννήθηκε. Το κύριο μέλημα του σχολείου πρέπει να είναι η προετοιμασία του νέου ανθρώπου για τη μετέπειτα ζωή του, η ένταξη στην κοινωνία της εποχής του και όχι η μετάδοση στείρων ψευδο-αυθεντικών γνώσεων.
Το σχολείο σήμερα παραμένει ακόμη στα δεδομένα της βικτοριανής εποχής-βιομηχανικής ανάπτυξης και το βασικό του μέλημα είναι η δημιουργία υπάκουων και πειθαρχικών εργατών, η αναπαραγωγή μετριοτήτων που μπορούν να προσαρμοσθούν στις απαιτήσεις της εκάστοτε κυρίαρχης εξουσίας. Αυτό εξυπηρετεί η λογική της ενιαίας διδακτέας ύλης, του απαράβατου των διδακτικών βιβλίων και της απομνημόνευσης σε μια εποχή την οποία χαρακτηρίζει η ευρεία αμφισβήτηση κάθε αυθεντίας. Στα σχολεία κυριαρχεί ακόμη η μέθοδος του μαυροπίνακα, όταν η τεχνολογία αιχμής μάς έχει δώσει εύχρηστους μίνι υπολογιστές, συσκευές tablets, κινητά τηλέφωνα-υπολογιστές. Επίσης οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί τοποθετήθηκαν στην εκπαίδευση με κύριο προσόν ένα ειδικό πτυχίο (π.χ. μαθηματικού, φυσικού, φιλολόγου), ενώ η εποχή σήμερα απαιτεί κυρίως παιδαγωγική κατάρτιση, εκπαίδευση σε εφηβική και νεανική ψυχολογία, προχωρημένη γνώση πληροφορικής. Η τρέχουσα εκπαιδευτική κοσμοθεωρία καθιστά κυρίως υπεύθυνο τον μαθητή απέναντι σε έναν εκπαιδευτικό ο οποίος δεν έχει αξιολογηθεί ποτέ (π.χ. εγώ τα είπα και εσύ κάνε ό,τι θέλεις), απευθύνεται κυρίως στον «καλό μαθητή» και αδιαφορεί για τον «αδύνατο μαθητή». Τον «αδύνατο» μαθητή μάλιστα το σχολείο ξεφορτώνει για εκπαίδευση στην οικογένεια ή το φροντιστήριο. Θα έπρεπε να συμβαίνει μάλλον το αντίστροφο, δηλαδή ο εκπαιδευτικός να ασχολείται με τον αδύναμο κρίκο. Είναι βέβαια ευκολότερο για τον καθηγητή να ασχοληθεί με τον επιμελή και πειθαρχικό μαθητή, εφόσον τα «προβληματικά» παιδιά απαιτούν κόπο, γνώση και ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το βικτοριανής βάσης σύγχρονο σχολείο δεν αποδέχεται την εξατομικευμένη μάθηση, αγνοεί προκλητικά τα διαφορετικά είδη νοημοσύνης και στόχος του είναι η αναπαραγωγή μιας πειθήνιας χρυσής μετριότητας. Μάλιστα το σύγχρονο σχολείο, με βάση τα πορίσματα των μελετών του διακεκριμένου Βρετανού καθηγητή Ken Robinson, καταστρέφει και αποκλείει από την ανώτατη εκπαίδευση κυρίως τα περισσότερο δημιουργικά και ευφυή παιδιά. Κατά την άποψή μου αυτός είναι και ο λόγος που η σχολική εκπαίδευση στρέφει τα παιδιά στην απομνημόνευση και τιμωρεί τις παρεκκλίσεις από το διδακτικό βιβλίο.
Προφανώς ένας μέτριος εκπαιδευτικός μπορεί εύκολα και γρήγορα να διορθώσει, με τυφλοσούρτη, το γραπτό του μέσου μαθητή ενώ θα είχε μεγάλη δυσκολία να παρακολουθήσει πρωτότυπες σκέψεις ή λύσεις προβλημάτων από ένα δημιουργικό και ευφυές παιδί. Ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητες φωτός ενώ το σχολείο, δυστυχώς, παραμένει στην πρωτόγονη βικτοριανή του μορφή. Αυτός είναι και ο λόγος που αρκετοί αξιόλογοι και ταλαντούχοι νέοι αποστρέφονται το σχολείο. Όσοι χαράζουν σήμερα πολιτικές στην παιδεία, θα πρέπει να βάλουν βαθιά το μαχαίρι. Αν το σχολείο παραμείνει οπισθοδρομικό, τότε εκεί θα παραμείνει και η ελληνική κοινωνία: παρακμιακή, στάσιμη, κατευθυνόμενη από συντηρητικές κομματικές εξουσίες, χωρίς ελπίδα για το αύριο.
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΡΙΤΣΑΣ είναι καρδιολόγος στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνθέτης και συγγραφέας
(πηγή: enet.gr)
