ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ
Η Σύνοδος των Παιδαγωγικών Τμημάτων που συνήλθε στα Ιωάννινα στις 12 και 13 Οκτωβρίου 2013 συζήτησε εκτενώς ορισμένα ζητήματα τα οποία απασχολούν τα Παιδαγωγικά Τμήματα, όπως το νέο τρόπο εισαγωγής σε αυτά μέσω του 5ου επιστημονικού πεδίου και το ζήτημα της μη απόσπασης εκπαιδευτικών Α/βάθμιας & Β/βάθμιας εκπαίδευσης στα Τμήματά μας.
Σημαντικότητα και κύρος των παιδαγωγικών σπουδών
Η Σύνοδος των Παιδαγωγικών Τμημάτων θεωρεί ότι η εκπαίδευση των μελλοντικών εκπαιδευτικών αποτελεί ένα από τα πλέον ουσιαστικά, κρίσιμα και επίκαιρα ζητήματα, τόσο για την χώρα μας, αλλά και διεθνώς. Τα μέλη της Συνόδου εκτιμούν ότι, η εκπαίδευση των μελλοντικών εκπαιδευτικών προϋποθέτει διεπιστημονική γνώση, συνδέεται στενά με την ανάγκη διαρκούς αναθεώρησης υφισταμένων πρακτικών και δομών και απαιτεί διασφάλιση εναλλακτικών διαδρομών δια βίου επαγγελματικής μάθησης και πολλαπλής εξειδίκευσης.
Στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα οι απαιτήσεις και οι προκλήσεις στις οποίες οφείλουν να ανταποκριθούν οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί και τα Παιδαγωγικά Τμήματα είναι πολύπλευρες. Η κατάσταση όμως αυτή δεν αντανακλάται στον τρόπο με τον οποίο η πολιτεία αντιμετωπίζει τα θέματα της εκπαίδευσης αλλά και τα Παιδαγωγικά Τμήματα που την υπηρετούν.
Τα Παιδαγωγικά Τμήματα στο 5ο επιστημονικό πεδίο
Ο νέος τρόπος εισαγωγής στα Παιδαγωγικά Τμήματα τον οποίο θέσπισε το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α.) μοιάζει να θεωρεί ότι οι Παιδαγωγικές Επιστήμες δεν ανήκουν σε ευρύτερες ομάδες Επιστημών (Ανθρωπιστικές, Κοινωνικές, Θετικές και Τεχνολογικές). Ότι εντέλει αποτελούν έναν επιστημονικό κλάδο που απλά διευκολύνει τους υπόλοιπους. Η κατάσταση αυτή αντανακλάται στον τρόπο με τον οποίο κατανέμονται πόροι και ανθρώπινο δυναμικό στα Παιδαγωγικά Τμήματα.
Ο ορισμός του επιστημονικού πεδίου «Παιδαγωγικές Επιστήμες» στο οποίο εντάχθηκαν μόνο τα Παιδαγωγικά Τμήματα, ενώ έχει ως κύριο στόχο να αυξήσει τόσο το εύρος όσο και το κύρος των παρεχομένων σπουδών, στην πραγματικότητα στερεί τους/τις υποψήφιους/ες από οποιαδήποτε άλλη επιλογή. Η επιλογή αυτή οδηγεί στην κατάργηση της αρχής της ισονομίας για τους/τις υποψήφιους/ες του πεδίου καθώς υποχρεώνονται να έχουν μονοκατευθυνόμενη επιλογή σπουδών.
Αδύνατη η λήψη πτυχίων στα Παιδαγωγικά Τμήματα χωρίς πρακτικές ασκήσεις. –Χωρίς αποσπασμένους εκπαιδευτικούς τα Παιδαγωγικά Τμήματα
Ο υπέρμετρος αριθμός των φοιτητριών και φοιτητών, χωρίς την διάθεση των απαραίτητων μελών ΔΕΠ και συμβασιούχων διδασκόντων/ουσών αλλά και των απαραίτητων οικονομικών πόρων για ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς, υποβαθμίζει και ακρωτηριάζει την εκπαιδευτική λειτουργία των Τμημάτων και οδηγεί σε καταστάσεις βέβαιης αδυναμίας ολοκλήρωσης των προγραμμάτων σπουδών τους.
Παράλληλα, εξίσου καίριο είναι και το πρόβλημα της μη διάθεσης από το Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. -για πρώτη φορά από την έναρξη της λειτουργίας των Παιδαγωγικών Τμημάτων -αποσπασμένων εκπαιδευτικών από την Α/βάθμια και τη Β/βάθμια Εκπαίδευση για τη διεξαγωγή της Πρακτικής Άσκησης, που είναι υποχρεωτικό και απολύτως ουσιώδες μέρος του προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων.
Διευκρινίζεται ότι οι ρόλοι των μελών ΔΕΠ και των αποσπασμένων εκπαιδευτικών στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης είναι συμπληρωματικοί και χωρίς δυνατότητα αμοιβαίας υποκατάστασής τους. Το έργο το οποίο καλούνται να προσφέρουν οι εν ενεργεία εκπαιδευτικοί που αποσπώνται στα τμήματά μας είναι αναντικατάστατος και συνεισφέρει στην άρτια προετοιμασία των μελλοντικών εκπαιδευτικών, επομένως θα όφειλε να αποτελεί η διάθεσή τους ανελαστική υποχρέωση του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α., έναντι, για παράδειγμα, του έργου που προσφέρουν οι αποσπασμένοι /ες εκπαιδευτικοί σε μητροπόλεις, δημοτικές βιβλιοθήκες κλπ (γεγονός το οποίο έξαλλου έρχεται σε σύγκρουση με τη νομοθεσία σύμφωνα με την οποία οι αποσπάσεις γίνονται αποκλειστικά για παροχή εκπαιδευτικού έργου). Η Σύνοδος εκτιμά ότι θα πρέπει το Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. στον προγραμματισμό του να συνυπολογίζει εξ αρχής ικανό αριθμό αποσπάσεων στα Παιδαγωγικά Τμήματα.
Πρέπει να είναι σαφές ότι χωρίς πρακτική άσκηση δεν μπορούν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές των Παιδαγωγικών Τμημάτων να λάβουν τα πτυχία τους. Επιπρόσθετα, η Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας (ΑΔΙΠ) θεωρεί -και μέσω των επιτροπών αξιολόγησης υποδεικνύει- ως ιδιαίτερα σημαντική την πρακτική άσκηση, η οποία αναγράφεται και στο παράρτημα διπλώματος σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα. Στην πράξη όμως η δυνατότητα διεξαγωγής της πρακτικής άσκησης καταργείται από την Πολιτεία.
Με εκτίμηση
Η Πρόεδρος της Συνόδου
Δήμητρα Κογκίδου,
Καθηγήτρια της Παιδαγωγικής Σχολής στο ΑΠΘ
