Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, με πρωτοβουλία του τμήματος εκπαιδευτικής κοινωνικής πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, πραγματοποιήθηκε συνέδριο με θέμα «Μεταπολίτευση και εκπαιδευτική πολιτική, παρελθόν, παρόν, μέλλον». Αντικείμενο του συνεδρίου αποτέλεσε η μελέτη των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων και της εκπαιδευτικής πολιτικής μέχρι το 2005.
Το ενδιαφέρον του συνεδρίου επικεντρώθηκε όπως αναφέρει ο καθηγητής Ιωάννης Πυργιωτάκης στην εισαγωγή του τόμου των πρακτικών αφενός στην προσπάθεια αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου που συντελέσθηκε κατά τη ζωτική αυτή περίοδο και αφετέρου στην αναζήτηση προτάσεων για τα καίρια ζητήματα που απασχολούν την ελληνική εκπαίδευση και το μέλλον της.
Ανατρέχοντας κανείς στις εισηγήσεις του συνεδρίου, διαπιστώνει ότι περιγράφονται οι παράγοντες που διαμόρφωσαν την φυσιογνωμία του εκπαιδευτικού συστήματος αλλά και μια σειρά από διαρθρωτικές αδυναμίες που καθόρισαν τον προσανατολισμό της εκπαιδευτικής πολιτικής, όπως κρατισμός, συγκεντρωτισμός, ιδεολογικοπολιτικός έλεγχος, ελλειμματική και ανεπαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ασυνέχεια στις πολιτικές της εκπαίδευσης, εγκατάλειψη θεσμών, έλλειψη μέσων υποστήριξης αλλαγών και καινοτομιών, χαμηλός εκπαιδευτικός προϋπολογισμός ως ποσοστό στο ΑΕΠ.
Επτά χρόνια μετά την πραγματοποίηση του συνεδρίου και αφού έχουν μεσολαβήσει αλλεπάλληλες αλλαγές κυβερνήσεων, αλλαγές προσώπων στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και η μνημονιακή εξάρτηση σε οικονομικό επίπεδο της χώρας μας, επιβεβαιώνεται με τον χειρότερο τρόπο, ότι αυτές οι αδυναμίες όχι μόνο δεν έχουν ξεπερασθεί αλλά επιπρόσθετα στο επίπεδο της εφαρμοσμένης εκπαιδευτικής πολιτικής παρουσιάσθηκαν πρακτικές γραφειοκρατικού κρατισμού, αποσπασματικότητας εκπαιδευτικών αποφάσεων δίχως σαφή στρατηγική, και πισωγυρισμάτων καθώς επίσης και η αδυναμία επίτευξης του αυτονόητου γεγονότα που όξυναν τα προβλήματα της εκπαίδευσης και οδήγησαν στην στασιμότητα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε την έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των πολιτικών κομμάτων για τη διαμόρφωση εθνικού εκπαιδευτικού σχεδιασμού στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής, την έξαρση μιας ιδιάζουσας παραδοσιακής αντίληψης συντεχνιακού λαϊκισμού που είναι δημοφιλής πρακτική στο εσωτερικό του συνδικαλιστικού κινήματος, γίνονται κατανοητοί οι λόγοι για τους οποίους μια σειρά από φιλόδοξες εκπαιδευτικές προσπάθειες όλα αυτά τα χρόνια δεν πέτυχαν το στόχο τους.
Με βάση όλα τα παραπάνω η διαμόρφωση μιας εκπαιδευτικής πολιτικής με ριζοσπαστικό κοινωνικό περιεχόμενο και βαθύτατο εκπαιδευτικό αναθεωρητισμό αποτελεί το μέγα ζητούμενο της σημερινής συγκυρίας. Βασικοί άξονες μιας τέτοιας εκπαιδευτικής πολιτικής είναι:
• Ο διοικητικός επανασχεδιασμός της προσχολικής αγωγής (στην κατεύθυνση του πολυδύναμου νηπιαγωγείου) και έμπρακτη αναγνώριση του ρόλου και της σημασίας που έχει η προσχολική αγωγή στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και λήψη μέτρων με σκοπό την χωροταξική αναβαθμισμένη αναδιοργάνωση του σύγχρονου νηπιαγωγείου.
• Μισθολογική αποκατάσταση των χρόνιων αδικιών που έχουν υποστεί οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων και κυρίως στήριξη του νεοδιόριστου εκπαιδευτικού έτσι ώστε να μπορεί να ζει με αξιοπρέπεια και όχι με καθεστώς εξαθλίωσης και πολύ κάτω από το όριο φτώχειας.
• Αποφασιστικές αρμοδιότητες στη σχολική μονάδα, ενίσχυση της συλλογικότητας και της αυτοτέλειας του εκπαιδευτικού έργου με κατοχυρωμένα και αναθεωρημένα δικαιώματα του συλλόγου διδασκόντων.
• Συνεχής βελτίωση της επαγγελματικής ανάπτυξης του εκπαιδευτικού με υποστήριξη διοικητική και οικονομική θεσμών ενδοσχολικής επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης.
• Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του γυμνασίου και διασύνδεση του με το εκπαιδευτικό έργο που ασκείται τόσο με το δημοτικό σχολείο όσο και παραπέρα με το λύκειο
• Πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών και εγχειριδίων πριν την γενίκευσή τους.
• Εφαρμογή αντισταθμιστικών λειτουργιών και καταπολέμηση της σχολικής αποτυχίας.
• Έμφαση στις καινοτόμες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και στην ανατροπή παραδοσιακών προσεγγίσεων και προτύπων διδασκαλίας
• Σύνδεση του σχολείου με την κοινωνία και ουσιαστική συμμετοχή των μαθητών στη σχολική ζωή.
• Μετασχηματισμός του ρόλου του εκπαιδευτικού κινήματος ως συντελεστή κοινωνικοπολιτικής αλλαγής και μορφωτικού ρεύματος και όχι απλά ως μοχλού υπεράσπισης δικαιωμάτων κλαδικού χαρακτήρα.
• Προώθηση δραστηριοτήτων εκπαιδευτικού εθελοντισμού με κοινωνικό περιεχόμενο όπως ενισχυτική διδασκαλία, καλοκαιρινές δημιουργικές δραστηριότητες με δυνατότητα επέκτασης και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες για την υποστήριξη μαθητών που προέρχονται από οικονομικά ευπαθείς ομάδες.
Αιρετός του ΑΠΥΣΠΕ Κεντρικής Μακεδονίας
Κώστας Ανθόπουλος
(πηγή: το βήμα)
