Ύμνος στο γράψιμο – Γιατί γράφουμε;

Συντάκτης: Νίκος Τσούλιας

grapsimoΜπορεί να είχε δίκιο – σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής του – ο μεγάλος μας σοφός ο Σωκράτης που δεν τίμησε τον γραπτό λόγο και παρέμεινε ένθερμος εραστής του προφορικού λόγου. Ωστόσο, ο γραπτός λόγος ήλθε ως μια φυσική αναγκαιότητα, ως μια ορμητική εξέλιξη που επηρέασε καθοριστικά την ιστορία της ανθρωπότητας, που διαμόρφωσε την εικόνα του σύγχρονου ανθρώπου, που συνδέθηκε με τα μεγάλα ρεύματα του Διαφωτισμού και των πολλαπλών μορφωτικών και εκπαιδευτικών κινημάτων σ’ όλες τις χώρες του Κόσμου. Η ζωή είναι πολύ διαφορετική με την ανάπτυξη του γραπτού λόγου, με την προαγωγή του ως καθοριστικού μέσου επικοινωνίας και γνώσης.

Το γράψιμο είναι ο δίδυμος αδελφός του διαβάσματος. Άμα διαβάζεις, άμα διαβάζεις πολύ, θα θελήσεις και να γράφεις, δεν μπορείς να μη γράφεις. Δε γίνεται αλλιώς. Η αγάπη για διάβασμα σού βάζει στο χέρι και το μολύβι με το χαρτί ή σε φέρνει στα πλήκτρα του λάπτοπ και γίνεται και αγάπη για γραφή.

Τόσο διάβασμα, τόσο σκέψεις συγγραφέων και συγγραφέων που έχουν πλημμυρίσει το είναι μου, πώς να στομώσουν, πώς να βάλω φράγμα μπροστά τους όταν πολλαπλασιάζουν τις δικές μου μικρές πηγές και γίνονται χείμαρροι που μόνο στης γραφής τους κάμπους θα απλωθούν και θα καταλαγιάσουν; Δεν έχει υπάρξει ημέρα εδώ και χρόνια πολλά που να μην έχει στο πιο δημιουργικό μέρος της διάβασμα και γράψιμο. Και είναι οι δύο ενασχολήσεις όπου αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε απόλυτα οικείους χώρους. Αλλά το γράψιμο κερδίζει το απόλυτα δημιουργικό κομμάτι του εαυτού μου και αυτό γενναιόδωρα και απλόχερα μού πολλαπλασιάζει αυτό το κομμάτι. Το γράψιμο είναι η απόλυτα βιωμένη καθημερινή μου πραγματικότητα. Όταν γράφω, νιώθω σχεδόν ευτυχισμένος. Αισθάνομαι την απόλυτη πληρότητα. Γεύομαι ολόκληρο τον εαυτό μου. Έχω μια αίσθηση (ή μια ψευδαίσθηση, δεν έχει καμιά σημασία) ότι έχω το απόλυτο αυτεξούσιο του εαυτού μου και του δικού μου μικρού σύμπαντος. Δεν υπάρχουν δεσμεύσεις ούτε περιορισμοί.

Το γράψιμο είναι μια καθημερινή μου εργασία, μια καθημερινή πνευματική μου άσκηση. Είναι μια άσκηση του νου – που μαζί με την εκπαιδευτική λειτουργία και με το διάβασμά μου – αποτελεί το φωτεινό σύμπαν των σταθερών μορφωτικών μου δραστηριοτήτων. Είναι το υφάδι που μπορώ να ξετυλίγω και να βλέπω το πώς σκεπτόμουνα, το τι ήθελα, το ποιες αγωνίες και ποιοι σχεδιασμοί περιτριγυρνούσαν στο μυαλό μου, το ποιο ήταν το άρρητο μέρος της καθημερινής μου ζωής. Και είναι πάντα τόσο μεγάλο!

Και είναι το γράψιμο μια απόλυτα αναγκαία, μια θεμελιώδης καθημερινή όψη του εαυτού μου. Είναι μια βασική ανάγκη, όπως η ανάσα. Όχι δεν είναι το γράψιμο καμιά πολυτέλεια, δεν είναι εργασία μόνο για τους διανοούμενους ή για κάποιους επαγγελματίες. Το γράψιμο δεν είναι επαγγελματική εργασία. Μπορεί κάποιοι να τη θεωρούν ως τέτοια. Το γράψιμο είναι μια παγκόσμια, μια απόλυτα καθολική εργασία, αφορά όλους τους ανθρώπους όπου γης και όπου χρόνου.

Δεκάδες διεθνείς προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, ανάμεσά τους τέσσερις νομπελίστες, τρεις λογοτεχνίας, οι Τόνι Μόρισον, Τζ. Μ. Κούτσι και Ντόρις Λέσινγκ, και ειρήνης, ο Φρέντερικ Βίλεμ ντε Κλερκ, θα κάνουν έκκληση ώστε «η ανάγνωση, η γραφή και η πρόσβαση στην πληροφορία να αποτελέσουν μέρος των προτεραιοτήτων της έκτακτης ανθρωπιστικής βοήθειας». Η πρωτοβουλία ανήκει στη γαλλική μη κυβερνητική οργάνωση «Bibliotheques sans frontiers» (BSB / Βιβλιοθήκες χωρίς σύνορα», με επικεφαλής τον Γάλλο ιστορικό Πατρίκ Βέιλ).

Οι διανοούμενοι αναφέρουν στο κείμενο της έκκλησης: «Όταν επέρχεται ανθρωπιστική καταστροφή, οι πρώτες βοήθειες δίδονται στους τραυματίες που πρέπει να σωθούν, στη μέριμνα για τα τρόφιμα, τους άστεγους και την ένδυση, αλλά μετά την καταστροφή πρέπει να δίνεται η δυνατότητα για ανάγνωση, γραφή, επικοινωνία… Σήμερα καμιά από τις αρχές του ΟΗΕ όταν πρέπει να διαχειριστεί την τύχη ανθρώπων εκτοπισμένων δεν αναφέρεται σε αυτήν την πνευματική διάσταση διάσωσης ανθρώπων που κινδυνεύουν, σε αυτήν τη θεμελιώδη ανάγκη της ενημέρωσης, του διαλόγου, της ασφάλειας» (ΕΘΝΟΣ 30.11.12).

Γιατί γράφουμε; Αν και δεν μπορεί να τεθεί αυτό το ερώτημα – μάλλον το αντίθετο ερώτημα έχει νόημα, ας δούμε την απλή προσέγγιση του Αντόνιο Ταµπούκι, μια προσέγγιση που έχει ως απαντήσεις απλά ερωτήματα: «Όλες οι πιθανές απαντήσεις είναι έγκυρες και συνοδεύονται από ένα ερωτηµατικό. Γράφουµε γιατί φοβόµαστε τον θάνατο; Γιατί φοβόµαστε να ζούµε; Γιατί νοσταλγούµε την παιδική µας ηλικία; Γιατί το παρελθόν το έσκασε βιαστικά ή γιατί θέλουµε να το σταµατήσουµε; Γιατί το γήρας µάς κάνει να αισθανόµαστε νοσταλγία, πίκρα; Γιατί θα θέλαµε να είχαµε κάνει κάτι και δεν το κάναµε ή γιατί δεν θα έπρεπε να είχαµε κάνει κάτι που κάναµε; Γιατί είµαστε εδώ και θέλουµε να είµαστε εκεί και αν ήµασταν εκεί δεν θα ήταν καλύτερα για µας να µείνουµε εδώ;»

Το γράψιμο είναι πάντα μια πρόκληση, μια πρόκληση για οδοιπορικό σε κρυμμένες όψεις του εαυτού μας, μια πρόκληση – πρόσκληση σε άγνωστο έδαφος της ζωής μας. Γράφοντας ονειρεύεσαι χωρίς να ξέρεις αν βρίσκεσαι στη χώρα του πραγματικού ή στη χώρα του φαντασιακού ή αν ταλαντεύεσαι διαρκώς στη μεθόριό τους. Και ίσως αυτή η πολλαπλή άγνοια να προκαλεί αυτή την ιδιότυπη γοητεία…

(Πηγή: alfavita.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ύμνος στο γράψιμο – Γιατί γράφουμε;

150 έφηβοι δημιουργοί στο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου

Το 5ο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου, μια διοργάνωση της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών και της πρωτοπόρας, στο εφηβικό θέατρο, ομάδας Grasshopper-Youth, συνεχίζει και εξελίσσει την ιδέα ενός θεάτρου για εφήβους αλλά και νέους κάθε ηλικίας.

Φέτος, το φεστιβάλ ανοίγει ακόμη περισσότερο τα φτερά του για να αγκαλιάσει νέους από όλη την επικράτεια. 

Περισσότεροι από 150 έφηβοι από όλη τη χώρα γράφουν, παίζουν, προβληματίζονται, ονειρεύονται και δημιουργούν.

«Το εφηβικό θέατρο απευθύνεται σε εφήβους αλλά όχι μόνο, όπως και το θέατρο δεν απευθύνεται μόνο σε ενήλικες. Ουσιαστικά αφηγείται τις ιστορίες των εφήβων, οι χαρακτήρες είναι έφηβοι και οι θεματικές αγγίζουν τους προβληματισμούς και την καθημερινότητα των εφήβων. Είναι η καθημερινότητα και τα ζητήματα των εφήβων μέσα από τα μάτια τους» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η σκηνοθέτης και υπεύθυνη της διοργάνωσης Σοφία Βγενοπούλου.

Έξι μήνες συλλογικής δημιουργικής δουλειάς, όπου ηθοποιοί, σκηνοθέτες και συγγραφείς συνεργάζονται με μαθητές γυμνασίων και λυκείων, καθώς και θεατρικών ομάδων δήμων, οδηγούν σε έναν τετραήμερο θεατρικό μαραθώνιο παραστάσεων υψηλής ποιότητας και αισθητικής αξίας, ο οποίος θα πραγματοποιηθεί από τις 23 έως και τις 26 Απριλίου στη μικρή σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

«Η διαδικασία αυτή έχει πολλά προϊόντα, τα παιδιά μαθαίνουν να συνεργάζονται. Να μην τους τρομάζει το διαφορετικό, το ξένο. Εξοικειώνονται με άλλες κουλτούρες, μαθαίνουν το σώμα τους, μαθαίνουν να μην ντρέπονται για το σώμα τους, μαθαίνουν να μιλάνε, να υποστηρίζουν απόψεις, αντιλαμβάνονται την δημιουργικότητα ως διέξοδο, βρίσκουν τρόπους να αντιμετωπίσουν τις αντιξοότητές τους στην καθημερινότητα αλλά και την εκπαίδευση που τα εξαντλεί και πολλές φορές τα απελπίζει» συμπλήρωσε η κ. Βγενοπούλου.

«Επίσης», τόνισε η ίδια, «είναι καταπληκτικό ότι παιδιά που είναι σιωπηλά, καθώς το εκπαιδευτικό σύστημα δεν τα κάνει να ανθίζουν, βρίσκουν ένα χώρο. Ένα από τα πιο συγκινητικά πράγματα είναι να βλέπεις εκπαιδευτικούς να λένε «Χριστέ μου δεν τον είχα ξανακούσει να μιλάει» για ένα παιδί ή «δεν πίστευα ότι κρύβει κάτι τέτοιο μέσα του». Ακόμη και τα ίδια τα παιδιά δεν ξέρουν τι κρύβουν μέσα τους. Δεν ξέρω αν αυτά τα παιδιά θα είναι οι αυριανοί καλλιτέχνες ηθοποιοί, σίγουρα θα είναι οι αυριανοί θεατές και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία» .

«Περιφέρεια: απομόνωση ή προοπτική» είναι η θεματική του φετινού φεστιβάλ. Στόχος είναι να αποτυπωθεί στη σκηνή η εμπειρία της «περιφέρειας», μιας ιδιαίτερα ευαίσθητης θέσης και κατάστασης. Πώς είναι να αισθάνεσαι ή να είσαι στο περιθώριο; Τι κάνεις ή δεν κάνεις για να αντισταθείς; Έρχεσαι κοντά στο σημείο λήψης αποφάσεων, δηλώνεις «παρών», συμβάλλεις σε μια ανατροπή;

«Η γεωγραφική περιφέρεια δεν είναι η μόνη περιφέρεια που νιώθουν τα παιδιά, μπορεί να ζεις στο Κολωνάκι και να νιώθεις πολύ απομονωμένος. Τα παιδιά το καταλαβαίνουν πολύ αυτό, νιώθουν στο περιθώριο εξ ορισμού πολλές φορές, σίγουρα στο περιθώριο του πολιτισμού και των κέντρων αποφάσεων και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα τους ζητήματα.

Επειδή δεν είναι οι τωρινοί πελάτες, δεν τους απευθύνουμε πολλά πράγματα. Αυτό είχε πολύ ενδιαφέρουσες εκδοχές στις δέκα παραστάσεις του φεστιβάλ, από το θέμα της σεξουαλικότητας, μέχρι το θέμα της φτώχειας, της γεωγραφικής απομόνωσης, της ιδρυματοποίησης», σημείωσε η κ. Βγενοπούλου και πρόσθεσε: «κάθε χρονιά προσπαθούμε να αλλάζουν οι συγγραφείς που γράφουν, φέτος έχουν γράψει θεατρικά έργα ο Χρήστος Χωμενίδης και ο Ανδρέας Φλουράκης».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Πέμπτη 23 Απριλίου

21:00 Ομάδα Grasshopper: Το τέρας στο διάδρομο, του David Greig

Παρασκευή 24 Απριλίου

18:00 Ειδικό Γυμνάσιο Ιλίου: Ιστορίες με καλό τέλος
19:00 Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών: Όχι και τόσο άγριο, του Ανδρέα Φλουράκη
20:00 1ο Λύκειο Ηλιούπολης: Συναντήσεις στις άκρες του ορίζοντα
21:00 6ο Λύκειο Νέας Ιωνίας: Αντωνυμία, του Evan Placey
22:00 Ομάδα Grasshopper: Το τέρας στο διάδρομο, του David Greig

Σάββατο 25 Απριλίου

14:00 2ο Ομήρειο Γυμνάσιο Νέας Σμύρνης – Βουλή των Εφήβων: Εμείς και ο κόσμος: Ένα απροειδοποίητο τεστ
15:00 1ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου: Λίγο πάνω λίγο κάτω λίγο πριν λίγο μετά
16:00 Μικρό Θέατρο Αγρινίου: Λύκοι στη χώρα των τραυμάτων
17:00 1ο Λύκειο Ηλιούπολης: Συναντήσεις στις άκρες του ορίζοντα
18:00 6ο ΕΠΑΛ Αθηνών: Η Φοινικιά, του Χρήστου Χωμενίδη
19:00 1ο Λύκειο Ηρακλείου: Αρτζι μπούρτζι και λουλάς
20:00 Ομάδα Grasshopper: Το τέρας στον διάδρομο, του David Greig
21:30 6ο Λύκειο Νέας Ιωνίας: Αντωνυμία, του Evan Placey

Κυριακή 26 Απριλίου

14:00 Ειδικό Γυμνάσιο Ιλίου: Ιστορίες με καλό τέλος
15:00 Μικρό Θέατρο Αγρινίου: Λύκοι στη χώρα των τραυμάτων
16:00 1ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου: Λίγο πάνω λίγο κάτω λίγο πριν λίγο μετά
17:00 2ο Ομήρειο Γυμνάσιο Νέας Σμύρνης – Βουλή των Εφήβων: Εμείς και ο κόσμος: Ένα απροειδοποίητο τεστ
18:00 Πρότυπο Πειραματικό Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών: Κάτι όχι και τόσο άγριο, του Ανδρέα Φλουράκη
19:00 1ο Λύκειο Ηρακλείου: Αρτζι μπούρτζι και λουλάς
20:00 6ο ΕΠΑΛ Αθηνών: Η Φοινικιά, του Χρήστου Χωμενίδη
21:00 Ομάδα Grasshopper: Το τέρας στον διάδρομο, του David Greig.

(πηγή: nooz.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο 150 έφηβοι δημιουργοί στο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου

ΑΠΘ: «Επιμόρφωση στις Μαθησιακές Δυσκολίες και τη Διαφοροποιημένη Διδασκαλία»

Στο πλαίσιο της Δομής Δια Βίου Μάθησης του Α.Π.Θ. θα υλοποιηθεί πρόγραμμα με τίτλο: «Επιμόρφωση στις Μαθησιακές Δυσκολίες και τη Διαφοροποιημένη Διδασκαλία».

Σκοπός του προγράμματος είναι η εξοικείωση των συμμετεχόντων/ουσών με τη φιλοσοφία και τις παιδαγωγικές αρχές της διαφοροποιημένης διδασκαλίας και η κατάρτισή τους στην ανάπτυξη διαφοροποιημένων προγραμμάτων διδασκαλίας.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην διαφοροποίηση της διδασκαλίας στην τάξη για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στην εκμάθηση διδακτικών πρακτικών με ερευνητική τεκμηρίωση.

Οι επιμέρους στόχοι του προγράμματος αφορούν:

α) την κατανόηση των βασικών ενδείξεων και χαρακτηριστικών των παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες

β) την απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων αξιολόγησης και διδασκαλίας παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες

γ) την υποστήριξη των εκπαιδευτικών στην αναγνώριση των διδακτικών συνεπειών της σύγχρονης έρευνας

δ) την παρουσίαση και συζήτηση των θεωρητικών αρχών που διέπουν τη διαφοροποίηση, την επίλυση ζητημάτων ορολογίας και την κατάρριψη των μύθων γύρω από αυτήν

ε) την απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων υλοποίησης διαφοροποιημένης διδασκαλίας.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι συμμετέχοντες/ουσες θα είναι σε θέση να σχεδιάζουν τη διαφοροποίηση μιας διδακτικής ενότητας ως προς τους στόχους και το περιεχόμενο, να διαφοροποιούν τον τρόπο παρουσίασης και τον τρόπο επεξεργασίας του περιεχομένου, καθώς και να παράγουν διδακτικό εποπτικό υλικό.

Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 60 ωρών και περιλαμβάνει 6 θεματικές ενότητες.

Α.  Στην πρώτη θεματική ενότητα, παρουσιάζονται και συζητιούνται α)  ερευνητικά πορίσματα σχετικά με την αποτελεσματική μάθηση και διδασκαλία β) η τεχνογνωσία της ειδικής αγωγής σε σχέση με την οργάνωση, τη διεξαγωγή και την αξιολόγηση της μάθησης γ) η φιλοσοφία και τα χαρακτηριστικά του καθολικού σχεδιασμού της διδασκαλίας.

Β. Στην δεύτερη θεματική ενότητα, δίνεται έμφαση στην κατανόηση του περιεχόμενου των Μαθησιακών Δυσκολιών. Οι συμμετέχοντες/ουσες, μαθαίνουν πώς να αναγνωρίζουν τις Μαθησιακές Δυσκολίες σε κάθε εξελικτικό επίπεδο καθώς επίσης και σε δίγλωσσα παιδιά. Στη συνέχεια, εξοικειώνονται με τις βασικές στρατηγικές διδασκαλίας παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες, ώστε να τις χρησιμοποιήσουν στη διαφοροποιημένη διδασκαλία.

Γ. Στην τρίτη θεματική ενότητα οι συμμετέχοντες/ουσες εμβαθύνουν σε θέματα ορολογίας και χαρακτηριστικών της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας. Αναλύονται, οι βασικές αρχές που διέπουν τη διαφοροποίηση, όπως α) η συμμετοχή των μαθητών σε αξιόλογες δραστηριότητες, β) η ευέλικτη ομαδοποίηση και γ) η αξιολόγηση. Επιπλέον, αναλύεται η δομή της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας εστιάζοντας στη διαφοροποίηση του περιεχόμενου, της διαδικασίας και του τελικού προϊόντος της μάθησης, ανάλογα με την ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα και τα μαθησιακά προφίλ των μαθητών.

Δ.  Στην τέταρτη θεματική ενότητα οι συμμετέχοντες/ουσες έρχονται σε επαφή με τις στρατηγικές και τα μέσα που αξιοποιεί η Διαφοροποιημένη Διδασκαλία. Η θεματική ενότητα αυτή αναπτύσσεται παράλληλα με την πέμπτη (Εργαστήρια / Εφαρμογές) δίνοντας την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη για κάθε νέα στρατηγική που αναλύεται και συζητιέται. Αρχικά, θίγονται θέματα αξιολόγησης και βαθμολόγησης, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται  στην υλοποίηση της ευέλικτης ομαδοποίησης. Στη συνέχεια, ακολουθεί η παρουσίαση στρατηγικών και μέσων που θα βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν τη Διαφοροποιημένη Διδασκαλία με έμφαση στη διαβαθμισμένη διδασκαλία.

Ε. Η πέμπτη θεματική ενότητα περιλαμβάνει, αρχικά,  τα εργαστήρια και στη συνέχεια, την εφαρμογή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα (ανάλογα με τις ειδικότητες των συμμετεχόντων). Στη διάρκεια των εργαστηρίων οι συμμετέχοντες/ουσες θα μάθουν να επιλέγουν κατάλληλους διδακτικούς στόχους, να σχεδιάζουν αποτελεσματική διδακτική αξιολόγηση και να παράγουν διαφοροποιημένες δραστηριότητες για τους μαθητές.

ΣΤ. Η έκτη θεματική ενότητα περιλαμβάνει την ανάπτυξη εργασίας που αφορά στη διαφοροποίηση της διδασκαλίας σε συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα, με συμβουλευτική υποστήριξη και χρήση του εκπαιδευτικού υλικού που προβλήθηκε ή δόθηκε στους συμμετέχοντες/ουσες. Ακολουθεί η παρουσίαση των εργασιών σε ομάδες.

Το πρόγραμμα απευθύνεται:

α) σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ανεξάρτητα από την ειδικότητά τους, β) σε εκπαιδευτικούς γενικής και ειδικής αγωγής, γ) σε στελέχη εκπαίδευσης, δ) σε καθηγητές και καθηγήτριες ξένων γλωσσών, ε) σε ψυχολόγους που εργάζονται στην εκπαίδευση, και στ) σε αποφοίτους ΑΕΙ και ΤΕΙ που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν νέες δεξιότητες συνδυάζοντας γνώσεις από το χώρο της ειδικής αγωγής, της διδακτικής μεθοδολογίας και του γνωστικού τους αντικειμένου.

Στους/ις συμμετέχοντες/ουσες σε αυτό το πρόγραμμα, θα χορηγηθούν:

(α) Βεβαίωση συμμετοχής
(β) Πιστοποιητικό επιμόρφωσης

Αιτήσεις γίνονται δεκτές από 23/3/2015 έως 19/4/2015 και μόνον ηλεκτρονικά.

Την αίτηση θα την βρείτε εδώ .

Η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

1. Σύντομο βιογραφικό σημείωμα στην ελληνική γλώσσα

2. Τίτλοι σπουδών

3. Πιστοποιητικό τίτλου σπουδών ξένων γλωσσών (εάν υπάρχουν)

Η επιμόρφωση θα ακολουθήσει ένα υβριδικό μοντέλο εκπαίδευσης, που αξιοποιεί τόσο την παραδοσιακή δια ζώσης διδασκαλία όσο και την εξ αποστάσεως. Καθώς πρόκειται για απολύτως καινούργιες προσεγγίσεις αλλά και για εργαστήρια, σημαντικό μέρος της διδασκαλίας (30 ώρες) γίνεται δια ζώσης. Το πρόγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει το Σάββατο 25 Απριλίου και να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την Κυριακή 7 Ιουνίου. Τα σεμινάρια θα διεξάγονται στο χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και θα πραγματοποιούνται Παρασκευή απόγευμα και Σάββατο ή Σάββατο και Κυριακή, ανάλογα με τις προτιμήσεις των συμμετεχόντων/ουσών.  Η εξ αποστάσεως διδασκαλία (για όσους δυσκολεύονται να μετακινηθούν), περιλαμβάνει την μετάδοση κάθε δια ζώσης διδασκαλίας μέσω του συστήματος live streaming, που επιτρέπει την εύκολη, σύγχρονη και ανέξοδη παρακολούθηση της διδασκαλίας.

Το κόστος συμμετοχής σε αυτό το αυτοχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα Επιμόρφωσης ανέρχεται στο ποσό των 400 ευρώ (πληρωτέο σε μια προκαταβολή των 80 ευρώ κατά την έναρξη του προγράμματος και σε δύο ισόποσες δόσεις των 160 ευρώ, οι οποίες θα καταβληθούν στο μέσο του προγράμματος και με το πέρας αυτού, αντίστοιχα.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να επικοινωνούν με την επιστημονικώς υπεύθυνη του προγράμματος καθ. Σουζάνα Παντελιάδου (spadeli@edlit.auth.gr), τηλ. επικοινωνίας 2310-997204 καθώς και με τη συνεργάτιδα του προγράμματος, κ. Μιχαέλα Παπά (papamichaela@outlook.com.gr), τηλ. επικοινωνίας 6944791624 κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες.

(πηγή: thepressproject.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο ΑΠΘ: «Επιμόρφωση στις Μαθησιακές Δυσκολίες και τη Διαφοροποιημένη Διδασκαλία»

Πειραματισμός, Παιδαγωγική και Πολιτική: Ένα υπαίθριο σχολείο της κοινότητας στο Πεδίο του Άρεως

Αρθρογράφος: Χαράλαμπος Μπαλτάς

Η προβληματική μας αφορά τη δυνατότητα να μιλήσουμε μια ακόμη φορά για πολιτικές έννοιες, όπως είναι η κριτική παιδαγωγική, η δημόσια εκπαίδευση, τα δικαιώματα του παιδιού, η αποσχολειοποίηση [deschooling], η παιδική ηλικία, το παιχνίδι, η πολιτειότητα, [citizenship], η αρχιτεκτονική και το σχολείο της κοινότητας [Community School]. Ο ιστορικός χρόνος της περιόδου της ελληνικής κρίσης (2010-) είναι το πλαίσιο αυτής της προβληματικής, μαζί με τις αναλογίες του με την περίοδο του ελληνικού μεσοπολέμου. Στις ιστορικές αναλογίες του τότε με το τώρα είναι κοινή η αίσθηση της ιστορικότητας που έχουμε, αυτό το χάσμα της εμπειρίας με την προσδοκία.[1] Όπως και ο ανταγωνισμός κομουνισμού και φασισμού που δίνει τροφή για έναν ακόμη μεγαλύτερο προβληματισμό για το τι θεωρείται με νέα ανάγνωση συντηρητικό και τι προοδευτικό στη δημόσια εκπαίδευση.

Σήμερα η παιδική ηλικία βάλλεται, αλλά μια σειρά από πολιτικές οι οποίες εμπνέονται από την παιδαγωγική της αντίστασης[2] λαμβάνουν χώρα στα σχολεία μας. Αυτές αφορούν την διατροφή, τα συναισθήματα, την κοινωνική οικονομία, την προληπτική ιατρική, την πρόληψη κατά της χρήσης ουσιών, την προώθηση των δικαιωμάτων της ελευθερίας και του χώρου για τα παιδιά, την έξοδο του σχολείου στην κοινότητα, τη δημιουργία βιβλιοθηκών, την απόπειρα για τη δημιουργία συνεταιρισμών, το σχολικό κήπο και τις πρωτοβουλίες για τον πολιτισμό μέσα κι έξω από το σχολείο. Το δημόσιο σχολείο τελικά χρειάζεται υποστηρικτικούς θεσμούς Στο μεσοπόλεμο αυτές οι παιδαγωγικές πρωτοβουλίες πήραν το όνομα της «Κοινωνικής Αλληλεγγύης» κι αυτός που πρωτοστατεί είναι μια ακόμη φορά ο δάσκαλος Δημήτρης Γληνός. Μεταξύ των στόχων είναι η δημιουργία παιδικών κατασκηνώσεων για τα παιδιά των εργατών και αιτήματα για την αντιμετώπιση των ασθενειών που τα αποδεκάτιζαν.[3] Το υπαίθριο σχολείο, το οποίο πάλι ο Δημήτρης Γληνός το είχε εισηγηθεί το 1916 με την  δημιουργία του πρώτου υπαίθρου σχολείου στο κτήμα Νομικού στα Πατήσια, ο σχολικός κήπος, οι κατασκηνώσεις, τα γεωργικά και τα μοντέρνα σχολεία, είναι η εκπαιδευτική πολιτική των δυνάμεων του εκσυγχρονισμού που ενσωμάτωσε τα εργατικά αιτήματα. Οι διαφορετικοί τύποι σχολείων συνηγορούσαν στην απάντηση των προβλημάτων των παιδιών. Η νεολαία και τα παιδιά είναι μια προτεραιότητα σε μια χώρα που έβγαινε από τον πόλεμο. Υπαίθρια είναι επίσης μετά και τα σχολεία του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου της Ελεύθερης Ελλάδας, λόγω της επίταξης ή της καταστροφής των υπαρχόντων σχολείων.[4] Όμως όλα αυτά τα πειράματα αναστέλλονται μέσα από μια πολιτική διαδικασία που ξεκινά με το «Παιδομάζωμα» και συνεχίστηκε με τον αντικομουνισμό της «Αγωγής του Πολίτη», την έξοδο της πολιτικής από το σχολείο και την αυταρχική επιβολή της έδρας του δασκάλου. Θα χρειαστεί αρκετός καιρός να φτάσουμε στα χρόνια της μεταπολίτευσης για να μιλήσουμε εκ νέου για ένα κίνημα αντιαυταρχικής παιδαγωγικής που θα βάλει στόχο του την παιδική ηλικία.

Ας επιστρέψουμε στο μεσοπόλεμο στο κέντρο της Αθήνας. Τα πλανόδια παιδιά, αυτά που έβρισκαν στέγη για παράδειγμα στη σχολή του «Παρνασσού», είναι αυτά που στερούνται την παιδική τους ηλικία στο όνομα της παιδικής εργασίας και της πρόωρης ενηλικίωσής τους. Τα παιδιά αυτά τύχαιναν εκμετάλλευσης από τους μαστόρους, στοιβάζονταν σ’ ένα δωμάτιο και αναπαρήγαγαν τα πλανόδια επαγγέλματα, όπως αυτά του λούστρου ή του εφημεριδοπώλη. Ο ρόλος του «Παρνασσού» στη Πλατεία Κάνιγγος ήταν να προσφέρει ένα κατάλυμα, εσπερινά μαθήματα και προστασία. Τα παιδιά μεταναστεύουν από πόλεις και χωριά της Ελλάδας και φτάνουν στην Αθήνα. Στα χρόνια που ακολουθούν τα παιδιά είναι αυτά που δεν πληρώνουν εισιτήριο στα τραμ και κρέμονται από πίσω τους για να μετακινηθούν.[5] Είναι αυτά που αποζητούν το γάλα ως ιατρική οδηγία για τους πνεύμονές τους.[6] Οι παιδαγωγικοί πειραματισμοί όμως του ελληνικού μεσοπολέμου δημιουργούν ένα πλαίσιο κίνησης, ελευθερίας και σχολικής ζωής. Τα παιδιά κάνουν αισθητή την δημόσια παρουσία τους μέσα από τις συλλογικές δράσεις που αναπτύσσουν, την παιδική εργασία, τα θεάματα, το συνδυασμό σχολείου και δουλειάς, αλλά και μέσα από την συνεύρεσή τους με τα παραδοσιακά πλανόδια επαγγέλματα.[7] Η γενιά του ’30 μπορεί να διαβαστεί έτσι και με διαφορετικό τρόπο μέσα από την ματιά των παιδιών, σε βαθμό που να ίδια διαψεύδουν  την εικόνα που δημιούργησε η γενιά για τον εαυτό της.[8] Τα παιδιά του κέντρου είναι αυτά που μεγαλώνουν στην Πλατεία Βικτωρίας, στην πλατεία Αμερικής και στην πλατεία Άγιου Γεωργίου στην Κυψέλη, είναι αυτά που μεγαλώνουν στα Εξάρχεια ή είναι αυτά που πηγαίνουν στη σχολή της Μίνας Αηδονοπούλου και παίζουν στο Πεδίο του Άρεως. Ή, είναι αυτά που πάνε να καταθέσουν ένα στεφάνι για τους ήρωες της επανάστασης στο Πεδίο του Άρεως, όπως κάνει ο Ναπολέων Λαπαθιώτης μαθητής ακόμα στις αρχές του 20ου αιώνα.[9] Μπορούμε λοιπόν να γενεαλογήσουμε το παρελθόν μέσα από μια μεγάλη γκάμα αφηγήσεων για την παιδική ηλικία, από τα παιδικά χρόνια του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη μέχρι αυτά της Άλκης Ζέη, των παιδιών του «Παρνασσού», των παιδιών των γειτονικών σχολείων στο Πεδίο του Άρεως, των παιδιών που αγαπούν την τέχνη του Καραγκιόζη, είναι εφημεριδοπώλες ή περνούν τον χρόνο τους στους κινηματογράφους.[10]

Το Πεδίο του Άρεως είναι μέρος της ζωής τους και αποτελεί τον χώρο της συγκρότησης της εθνικής ταυτότητας. Με αφορμή τα εκατό χρόνια από την εθνική επανάσταση, το 1934, πιο καθυστερημένα λόγω της μικρασιατικής καταστροφής, ο Νικόλαος Μητσάκης κατασκευάζει την Λεωφόρο των Ηρώων, κάνοντας ακόμα πιο επίσημη την συνεισφορά του πάρκου στην συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας. Είχαν προηγηθεί το αστικό παρελθόν του πάρκου στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, οι στάβλοι των αλόγων του βασιλιά, η παρουσία της μπάντας που έπαιζε εμβατήρια και ο περίπατος των γυναικών της αστικής κοινωνίας όλο τον προηγούμενο αιώνα. Σ’ αυτό τον χώρο, λίγα χρόνια πιο πριν, έλαβαν χώρα τα αποκαλούμενα «σκιαδικά», η αντιπαράθεση των μαθητών με τους υπαλλήλους των εμπορικών καταστημάτων και την αστυνομία. Η εξέλιξη των γεγονότων ήταν κωμικοτραγική. Με λίγα λόγια ο εσωτερικός κανονισμός των γυμνασίων που είχε ψηφιστεί το 1857 πρόβλεπε να μην φορούν κάτι στο κεφάλι τους οι μαθητές. Όπως πολλοί εκ των μαθητών το 1859 φόρεσαν ευτελή καπέλα από τη Σίφνο, τα σκιάδια, και κάνοντας τον περίπατό τους στο Πολύγωνο, ήρθαν σε αντιπαράθεση με την αστυνομία [11] «Μουσική», «περίπατος» ή «πολύγωνο» είναι τα πρώτα ονόματα του Πεδίου του Άρεως. Το Πεδίο του Άρεως γίνεται ένας τόπος διάλογου του πολέμου και της ειρήνης, μετά ιδιαιτέρως και από την μεταφορά της στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, ο οποίος παραδίνεται στο αθηναϊκό κοινό. Το Πεδίο του Άρεως είναι ένας χώρος όπου παίζεται μουσική, έχουμε βόλτες των ανθρώπων της αστικής κοινωνίας, αλλά και έχουμε και ασκήσεις σκοποβολής, όπως για παράδειγμα των μαθητών της Βαρβακείου Σχολής. Το 1924 σ’ αυτό το χώρο εκφωνείται από τον στρατηγό Οθωναίο ο λόγος για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας και την έξωση του βασιλικού θρόνου.[12] Το 1924 είναι επίσης η χρονιά της πρώτης χάρτας των δικαιωμάτων του παιδιού κι έχουμε πρωτοβουλίες αρκετές για την προστασία των παιδιών. Με την παρουσία των προσφύγων στο Πολύγωνο δίνεται η δυνατότητα στο πάρκο να αποκτήσει λαϊκά χαρακτηριστικά. Το δεύτερο υπαίθριο σχολείο γίνεται στο Πεδίο του Άρεως το 1930.[13] Ο φωτογράφος στην είσοδο περιμένει τους περαστικούς και τα παιδιά για μια φωτογράφηση. Αλλά και τα γειτονικά σχολεία είναι αυτά που βρίσκουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τον χώρο, τόσο για λόγους εθνικιστικούς όσο και για λόγους περιπάτου ή γυμναστικής.[14] Ωστόσο τα παιδιά που είναι στα σχολεία είναι λίγα, καθώς η παιδική εργασία είναι μεγάλη και ο λαός δεν δίνει αξία στο σχολείο, αλλά στη δουλειά.[15] Όπως επίσης, η μεταρρύθμιση του 1929 δίνοντας έμφαση στην πρακτική, συνέτεινε δια της πολιτικής του Υπουργού Παιδείας Γεωργίου Παπανδρέου, σε ακόμη μεγαλύτερη απαξίωση της μακρόχρονης εκπαίδευσης.[16]

Όμως η εκπαίδευση, είτε μέσω του Σχολείου Εργασίας είτε μέσω άλλων παιδαγωγικών πειραματισμών, όπως είναι τα ιδιωτικά σχολεία, τα υπαίθρια, τα γεωργικά ή τα μοντέρνα σχολεία κι αυτά που εισάγουν τις τεχνικές του Celestin Freinet, γνωρίζει νέες κατευθύνσεις  Ένα από τα σχολεία κοντά στο Πεδίο του Άρεως είναι αυτό του Κάρολου Μπερζάν. Στη γωνία Μαυροματαίων και Λεωφόρου Αλεξάνδρας έχουμε από το 1936 την ιδιωτική «Σχολή Μπερζάν», ή με τον επίσημο τίτλο του το «Πρότυπον Λύκειον Αθηνών», την διεύθυνση του οποίου είχαν ο Κάρολος και η Φλώρα Μπερζάν. Η διεύθυνση είχε αποφασίσει να μεταφέρει στην Ελλάδα τις αρχές της προοδευτικής Νέας Αγωγής, σύμφωνα με το πρότυπο του Ινστιτούτου της Γενεύης J. J. Rousseau και του ιδρυτή του E. Claparede, κυρίως στις σχέσεις διδασκόντων και διδασκομένων. Κύρια επίσης γνωρίσματα αυτού του σχολείου αποτελούν η μεικτή φοίτηση, η έκδοση μαθητικών περιοδικών, το εβδομαδιαίο δελτίο για την συνεργασία με τους γονείς, η σχολή γονέων, ο εσωτερικός κανονισμός, η αυστηρότητα, η παιδιατρική, η έμφαση στην υγιεινή, όπως επίσης και στην εξατομικευμένη διδασκαλία. Η παιδαγωγική του Claparede είναι ταιριαστή με το πνεύμα της εποχής και την ιατρική βοήθεια στο παιδί. Ο παιδαγωγικός πειραματισμός λαμβάνει χώρα μέσα κι έξω από το σχολείο.[17] Γράφει πιο συγκεκριμένα ο Αλέξης Δημαράς για το Πεδίο του Άρεως και τη Σχολή «Μπερζάν» στα χρόνια που ακολούθησαν στην κατοχή: «Όλα αυτά τα χρόνια, κοντά στις τόσες αιτίες δυστυχία και ανωμαλίας, προστέθηκαν για το Σχολείο και οι συνέπειες των αλλεπάλληλων επιτάξεων του κτηρίου της οδού Μαυρομματαίων – επτά είχε συγκρατήσει στη μνήμη του ο κυρ – Γιώργης (Σταυρίδης), ο επιστάτης. Κατά τη διάρκειά τους, μαρτυρείται ότι για να γίνονται μαθήματα χρησιμοποιούνταν κάθε είδους διαθέσιμοι χώροι, όπως η σοφίτα του οικοτροφείου που λειτουργούσε τότε σε ένα σπίτι της οδού Αντωνιάδου κοντά στο σχολείο, δωμάτια και καταφύγια σε γειτονικά σπίτια μαθητών. Τις ζεστές μέρες (τα αναστατωμένα διδακτικά έτη συχνά περιλάμβαναν και τους θερινούς μήνες) οι «τάξεις» μεταφέρονταν στο Πεδίο του Άρεως, το «Πάρκο» κατά την κοινή ονομασία. Η διαδικασία είχε θεσμοθετηθεί την πρώτη κατοχική παιδαγωγική συνεδρίαση, όπου είχε αποφασιστεί για τα μαθήματα ‘να γίνεται χρήσης [και]του υπαίθρου με σκαμνάκια’».[18] Η Κατοχή, τα Δεκεμβριανά κι ο Εμφύλιος, όπου στο χώρο βρίσκουν καταφύγιο οι πληγέντες των συρράξεων, κλείνουν αυτή την ταραγμένη δεκαετία. Ο αθλητισμός, τα φυτέματα των λουλουδιών με την άνοιξη, η έκθεση του βιβλίου και οι αγώνες των κατοίκων, ιδιαίτερα μετά το 2003 για την βελτίωσή του, καθώς και ο σκεπτικισμός για τη ανάπλαση του πεδίου λίγο πριν το 2010 και η πρόσφατη εκτεταμένη χρήση ουσιών, είναι η κύρια σήμανση του χώρου στα χρόνια που ακολουθούν.

Γύρω και μέσα στο Πεδίο του Άρεως στην Αθήνα λοιπόν έχουμε μια διάχυτη κοινωνική και πολιτισμική εμπειρία, η οποία είναι εναργή ακόμη και σήμερα κι αφορά την παρουσία των παιδιών στο δημόσιο χώρο, παίζοντας, κάνοντας ποδήλατο, αθλητισμό, περιπάτους ή σχολικές εκδρομές. Αρκετά σχολεία έδωσαν το παράδειγμα της αποσχολειοποίησης [deschooling]. Όμως το «βρώμικο» και το «καθαρό»[19] είναι το λεξιλόγιο που χαρακτηρίζει την ανάγνωση του χώρου, τη χρήση ουσιών, την παιδική πορνεία και τη συνεύρεση ντόπιων και μεταναστών. Το αίτημα για λίγο ήλιο, για λίγη υγεία, για μια παιδική χαρά, για μια αναπλήρωση της απουσίας της αυλής στα σχολεία και για μια συνάντηση των ανθρώπων, καθώς τα σπίτια τους είναι μικρά, είναι ορατό. Έτσι, το ζήτημα που τίθεται είναι αν μπορούμε τελικά να μιλήσουμε ξανά για ένα θερινό υπαίθριο σχολείο [SummerSchool] στο Πεδίο του Άρεως. Τα ερωτήματα είναι πολλά. Μπορούμε να μεταφέρουμε τη Λοξή Τάξη (2015) του Ζάφου Ξαγοράρη από το Μουσείο Μπενάκη στο Πεδίο του Άρεως και να ξεκινήσουμε μια συνομιλία του έργου τέχνης με το κοινό για την πρόσληψη του άλσους; Μπορούμε να φανταστούμε τα θρανία στο χώρο απλωμένα σαν μπουγάδα; Μπορεί η Λοξή Τάξη (2015) να είναι ο νέος τρόπος διδασκαλίας; [20] Μπορούν όλες οι οργανώσεις για το παιδί που είναι πλησίον του Πεδίου του Άρεως, από τον Συνήγορο του Παιδιού και τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά μέχρι το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Ποδηλατική Κοινότητα, να δουν τον χώρο ως αυλή τους; Μπορούμε το Greenpark να το φανταστούμε ως ένα σύγχρονο Σπήλαιο του Πλάτωνα για εκπαιδευτική χρήση; Μπορούμε να φανταστούμε το Πεδίο του Άρεως ως Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής με πολλά ποδήλατα; Μπορούμε να φανταστούμε την συνεργασία των γεωπόνων του άλσους με το σχολείο – οι οποίοι πρωτοστατούν στις δημοσιεύεις για το κόκκινο σκαθάρι που προσβάλλει τους φοίνικες – ως πρότυπο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης; Μπορούμε να φανταστούμε ένα διαρκές project για τα πουλιά με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία; Μπορούμε να φανταστούμε τα παιδιά να παίζουν παιχνίδια αυλής που στερούνται σε άλλους χώρους να παίξουν; Μπορούμε να φανταστούμε τη σύμπραξη των δυο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης[21] για το πάρκο ως δυνατότητα να ξεπεραστούν οι ανταποδώσεις ευθυνών για τη λειτουργία του; Μπορούμε να φανταστούμε αυτό το υπαίθριο σχολείο να είναι επισκέψιμο όλο το χρόνο από άλλα σχολεία; Μπορούμε να φανταστούμε μια νέα συνομιλία των σχέσεων αρχιτεκτονικής και παιδαγωγικής στην πόλη με γνώμονα την διαπλάτυνση των οδών για πρόσβαση στο Πεδίο και με τον συμμετοχικό σχεδιασμό των παιδιών και τη συμβολή του Πολυτεχνείου; Μπορούμε να φανταστούμε μια διαρκή συνομιλία του πολέμου με την ειρήνη σ’ αυτό το χώρο ως ένα εκπαιδευτικό project; Μπορούμε να φανταστούμε σ’ αυτό το χώρο τις μουσικές εποχές, από τα εμβατήρια και το θέατρο Οικονομίδη με τις επιθεωρήσεις μέχρι το Νέο Κύμα της δεκαετίας του ’60; Μπορούμε να συνδυάσουμε εκ νέου την υγεία, με τον πολιτισμό και την πολιτειότητα για να έχουμε το παιδί – πολίτη; Μπορούμε!;

Ο Χαράλαμπος Μπαλτάς είναι δάσκαλος στο 35ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επιμελείται το σχολικό έντυπο «Οι φιλίες των παιδιών» (2008 – 2014). Είναι μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο».Την περίοδο 2010/2012 ήταν Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας στην Α΄ Διεύθυνση Π. Ε. Αθηνών. babisbaltas@gmail.com


[1] Αυτή είναι η προβληματική για το πώς καταλαβαίνουμε την ιστορία του R. Koselleck. Δες Francois Hartog, Καθεστώτα ιστορικότητας, Παροντισμός και εμπειρίες του χρόνου, μετάφραση Δημήτρης Κουσουρής, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2014, σελ. 34.

[2] Για την παιδαγωγική της αντίστασης δες Peter McLaren – Ramin Farahmandpur, Για μια παιδαγωγική της αντίστασης, Διδάσκοντας ενάντια στον παγκόσμιο καπιταλισμό και τον νέο ιμπεριαλισμό, μετάφραση Κώστας Θεριανός, επιμέλεια Κώστας Σκορδούλης, Τόπος, Αθήνα 2013, σελ. 345 – 361.

[3] Δες Κώστας Ευθυμίου, «Εργατική Βοήθεια» και «Κοινωνική Αλληλεγγύη»: Δύο παραδείγματα ταξικής αλληλέγγυας δράσης στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, Οι εκδόσεις των Συναδέλφων Αθήνα 2014, σελ. 125 – 159.

[4] Δες Χάρης Σακελλαρίου, Η παιδεία στην αντίσταση, Φιλιππότης, Αθήνα 1984, σελ. 32 – 56.

[5] Β. Α. Νεφελούδη, Μαρτυρίες 1906 – 1938, Ωκεανίδα, Αθήνα 1984, σελ. 82.

[6] Δες ένα κείμενο για το πώς μπαίνει η Ελληνική Βιομηχανία Γάλακτος (ΕΒΓΑ) στη ζωή των παιδιών στο Γιάννη Σιμενέτη, Η Αθήνα…κάποτε, Γειτονιές που χάθηκαν, Φιλιππότης, Αθήνα 2004, σελ. 17 – 25.

[7] Την ιστορία ενός μικρού πιτσιρίκου που καταφέρνει να γνωρίσει τον κόσμο, τις ανάγκες του, την τάξη του αλλά και την αγάπη που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δύο φύλα μπορούμε να τη δούμε σε μερικές σπάνιες στιγμές της παιδικής λογοτεχνίας. Δες; Πέτρος Πικρός, Ο πιτσιρίκος και η παρέα του, εικονογράφηση Εύη Τσακνιά, Δελφίνι, Αθήνα 1997.

[8] Για τον τρόπο που βλέπουν τα παιδιά την περίοδο της γενιάς του ’30 δες για παράδειγμα το βιβλίο του Δημήτρη Καζαμία, Στα φτωχά χρόνια της δεκαετίας του ’30, Καστανιώτης, Αθήνα 1997.

[9] Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης ερχόμενος στο οριστικό του σπίτι στην Οικονόμου στα Εξάρχεια περιγράφει το πώς με το σχολείο του πήγαν για κατάθεση στεφάνου στην εκκλησία των Τριών Ταξιαρχών στο Πεδίο του Άρεως. Δες Ναπολέων Λαπαθιώτης, Η ζωή μου, Απόπειρα συνοπτικής αυτοβιογραφίας, φιλολογική επιμέλεια Γιάννης Παπακώστας, Κέδρος, Αθήνα 2009, σελ. 108 – 109.

[10] Νίκος Θεοδοσίου, Τα παλιά τα σινεμά, Το χρονικό των κινηματογράφων στην Ελλάδα, Finatec, Αθήνα 2000, σελ. 176 – 191.

[11] Η ιαχή των αστυνομικών ήταν «Χτυπάτε τους Κερατάδες» και τα επεισόδια έφτασαν μέχρι το παλάτι του βασιλιά και την Ερμού. Δες δημοσιεύματα του τύπου της εποχής στο Αλέξης Δημαράς (επιμέλεια), Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε, τ. Α, 1821 – 1894, Ερμής, Αθήνα 1987, σελ. 160 – 167.

[12] Βασίλης Ι. Τζανακάκης, Στο όνομα της προσφυγιάς, Από τα δακρυσμένα Χριστούγεννα του 1922 στην αβασίλευτη δημοκρατία το 1924, Μεταίχμιο, Αθήνα 2008, σελ. 508. Είχε προηγηθεί σ’ αυτόν τον χώρο το ανάθεμα στο Βενιζέλο το 1916, με πέτρες που φέρνανε οι αντίπαλοί του και τις έριχναν στο σημερινό σημείο του Ελαιώνα.

[13] Βασιλική Θεοδώρου – Δέσποινα Καρακατσάνη, «Υγιεινής Παραγγέλματα», Ιατρική επίβλεψη και κοινωνική πρόνοια για το παιδί τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, Διόνικος, Αθήνα 2010, σελ. 469 – 475.

[14] Για μια αναπαράσταση αυτής της προσφυγικής γειτονιάς του Πολυγώνου δες Γιάννης Τσατσίκας, Όταν το γέλιο στέγνωνε το δάκρυ, Μαρτυρείς και εικόνες, Μοντέρνοι καιροί, Αθήνα 2000, σελ. 25 – 35.

[15] Δες Ρόζα Ιμβριώτη, «Το σχολείο που χρειάζεται στο λαό» (1922), στο Χρύσα Χρονοπούλου – Πανταζή, Ρόζα Ιμβριώτη, Της ζωής και του σχολείου, Εμπειρία Εκδοτική, Αθήνα 2011, σελ. 196 – 198.

[16] Γρηγορίου  Δαφνή, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων 1923 – 1940, τ. 2, Κάκτος, Αθήνα 1997, σελ. 97 – 99.

[17] Για περισσότερα δες Αλέξης Δημαράς, Πρότυπον Λύκειον Αθηνών, Ξεφυλλίζοντας 70 χρόνια παιδείας 1936 – 2006, Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα 2007, σελ. 16 – 31. Για το πολιτικό κλίμα της εποχής για την εκπαίδευση δες Ελένη Μαχαίρα, Η νεολαία της 4ης Αυγούστου, Φωτογραφές, ΙΑΕΝ, Γ.Γ. Ν. Γ.,  Αθήνα 1987, σελ. 92 – 109.

[18] Αλέξης Δημαράς, Ό. π., σελ. 30.

[19]  Για ένα στοχασμό σε τέτοια ζητήματα δες Zygmunt Bauman, Η μετανεωτερικότητα και τα δεινά της, μετάφραση Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης, Ψυχογιός, Αθήνα 2002, σελ. 22 – 43.

[20] Χαράλαμπος Μπαλτάς, «Από την τάξη στην αυλή και στην  κοινότητα: η παιδαγωγική της αυλής και η έξοδος από το σχολείο», περιοδικό Παιδεία και Κοινωνία, τχ. 96, Μάριος – Απρίλιος 2015, σελ. 5 – 6. Επίσης www.skasiarxeio.wordpress.com.

[21] Η πρόταση κατατέθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στην εκδήλωση που οργάνωσε το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού με θέμα «Η πόλη είμαστε εμείς» στις 31/3/2015, από την Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο – Πειραματικοί Ψηλαφισμοί για ένα Σχολείο της Κοινότητας». Είχαν προηγηθεί συζητήσεις με τον φορέα ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ για την χρηματοδότηση του εγχειρήματος και με το Μουσείο Μπενάκη και τον Ζάφο Ξαγοράρη για να μεταφερθεί το έργο του στο χώρο του άλσους. Η πρόταση έγινε ασμένως δεκτή και μένει να την προχωρήσουμε.

Share
Κατηγορίες: Όταν ο Δάσκαλος έχει μεράκι. Καινοτομίες | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Πειραματισμός, Παιδαγωγική και Πολιτική: Ένα υπαίθριο σχολείο της κοινότητας στο Πεδίο του Άρεως

Βιωματικό μάθημα στο Καστελλόριζο

Συντάκτης: Γιάννης Παπαδόπουλος

Στο βοτσαλωτό προαύλιο του τριθέσιου δημοτικού σχολείου Μεγίστης, στο Καστελλόριζο, οι μαθητές περιεργάζονται μια μικρή κατασκευή που μοιάζει με τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο. Στη θέση της οροφής όμως έχει ένα φωτοβολταϊκό πάνελ. «Ρισκάραμε», λέει ο Μάριος κάπως σοβαρός και προβληματισμένος. «Βάλαμε στις ρόδες το μεσαίο γρανάζι και στον κινητήρα το πιο μικρό. Θέλαμε να πηγαίνει γρήγορα το αυτοκίνητο, αλλά αν δεν έχει ήλιο, μπορεί να μην κινηθεί καθόλου». Δίπλα του ο Βαλάντης μοιάζει πιο σίγουρος για την ταχύτητα της κατασκευής τους: «Βγάλαμε την ομάδα μας “Αστραπή”», λέει.

Στις αρχές Απριλίου, αυτά τα παιδιά μαζί με συμμαθητές τους στην Ε΄ και Στ΄ τάξη δημοτικού του ακριτικού νησιού συμμετείχαν σε ένα πρωτόγνωρο βιωματικό μάθημα, που εξελίχθηκε σε παιχνίδι. Ο 27χρονος φοιτητής Ευάγγελος Σκούρος, λίγο πριν ολοκληρώσει το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Stanford στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, επισκέφθηκε το σχολείο τους για να τους εξηγήσει παραστατικά πώς μετατρέπεται η ηλιακή ενέργεια σε κινητική. Μαζί του είχε και οκτώ ηλιακά αυτοκίνητα που αγόρασε με δικά του έξοδα και θα συναρμολογούσαν οι μαθητές.

«Στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών μου, ως ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, συμμετείχα σε μια ομάδα που κατασκεύασε ένα ηλιακό όχημα», λέει. «Τότε επισκεπτόμασταν πολλά σχολεία για να δείξουμε το έργο μας και σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα σε μικρότερη κλίμακα».

Τον περασμένο Νοέμβριο επικοινώνησε με σχολεία απομακρυσμένων περιοχών. Η διευθύντρια του δημοτικού στο Καστελλόριζο έδειξε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Αρχικά ο Ευάγγελος Σκούρος γνώρισε και τους 23 μαθητές όλων των τάξεων του σχολείου μιλώντας τους μέσω Skype. Και για τους επόμενους μήνες σχεδίασε μαζί με τον δάσκαλό τους Δημήτρη Βελιμπάση το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα πραγματοποιούσε στο νησί. Η πρωτοβουλία του εντάχθηκε εύκολα, χωρίς γραφειοκρατικούς περιορισμούς ή καθυστερήσεις, στο πρόγραμμα της «Ευέλικτης Ζώνης» που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια κυρίως στην πρωτοβάθμια αλλά και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

«Ευέλικτη Ζώνη»

Στις αρχές του 2000, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο σύστηνε την «Ευέλικτη Ζώνη» ως εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης. Στην παρουσίαση του πιλοτικού –τότε– προγράμματος, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου και ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Μιχάλης Παπαδόπουλος έγραφε ότι σκοπός του είναι «η σύνδεση της σχολικής γνώσης με την καθημερινή ζωή». Ένα από τα σχολεία σε νησί του Νοτίου Αιγαίου που είχαν συμμετάσχει για πρώτη φορά τότε στο πρόγραμμα επεσήμανε στη δική του αναφορά ότι ο μαθητής αποκτά πιο ενεργό ρόλο στη διδασκαλία, ενώ ο δάσκαλος έχει «καθοδηγητικό και διαμεσολαβητικό ρόλο» και ότι πρέπει να «ακούσει τις ανάγκες της τάξης του και όχι να κατευθύνει ή να επιβάλει αυτό που είχε προετοιμάσει». Έκτοτε, η «Ευέλικτη Ζώνη» βασίζεται στην αναδιάταξη του σχολικού χρόνου προκειμένου τουλάχιστον δύο ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως να διατίθενται για θέματα που ξεφεύγουν από τις σελίδες των σχολικών βιβλίων.

Το δημοτικό σχολείο στο Καστελλόριζο, αν και μικρό, είναι για την ώρα καλά εξοπλισμένο. «Έχει τύχει σε άλλα σχολεία που έχω εργαστεί ως αναπληρωτής στην ηπειρωτική Ελλάδα να έχεις ένα φωτοτυπικό και να παρακαλάς να μη χαλάσει», λέει ο 26χρονος δάσκαλος Δημήτρης Βελιμπάσης. «Εδώ μπορεί να βρισκόμαστε μακριά, γίνονται όμως αρκετές δωρεές». Ο ίδιος κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. «Υπάρχουν δυσκολίες, ειδικά τον χειμώνα, με τον ακτοπλοϊκό αποκλεισμό. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, παρατηρείται ότι τα παιδιά δεν δίνουν Πανελλαδικές», τονίζει. Με την ενηλικίωσή τους θα ασχοληθούν οι περισσότεροι με το ψάρεμα ή τις τουριστικές επιχειρήσεις.

Ερεθίσματα

Ο Ευάγγελος Σκούρος θεώρησε ότι αυτά τα παιδιά, όποια στόχευση κι αν έχουν μετέπειτα, θα πρέπει να δέχονται ερεθίσματα. Εμπνεύστηκε γι’ αυτήν την κίνησή του από ένα διαγωνισμό με ηλιακά αυτοκίνητα για μαθητές δημοτικού στις ΗΠΑ (Junior Solar Sprint) και αγόρασε παρόμοιο εξοπλισμό για τους μαθητές του Καστελλόριζου. Εκείνοι συναρμολόγησαν τα αυτοκίνητα και έπειτα, χωρισμένοι σε ομάδες, συναγωνίστηκαν για να δουν ποιο θα κινηθεί πιο γρήγορα. Ο μηχανισμός σε αυτές τις μικρές κατασκευές, που δεν ξεπερνούν τα 20 εκατοστά σε μήκος, λειτουργεί αυτόματα. Μόλις αποκαλυφθεί το ηλιακό πάνελ, το όχημα κινείται. Κάποιος άλλος μαθητής περιμένει στον τερματισμό με μια ομπρέλα στα χέρια για να ρίξει τη σκιά της πάνω στο όχημα και αυτό να επιβραδύνει μέχρι να ακινητοποιηθεί. Ο κ. Σκούρος έχει ήδη επικοινωνήσει και με άλλα σχολεία και θα ήθελε, ιδανικά στο μέλλον, να επεκτείνει το πρόγραμμα των ηλιακών αυτοκινήτων και στην υπόλοιπη χώρα.

«Το χάρηκαν πάρα πολύ τα παιδιά», λέει ο κ. Βελιμπάσης. «Ένας μαθητής, μάλιστα, μου είπε ότι όσα έμαθαν στη Φυσική είναι τελικά χρήσιμα γιατί τα εφάρμοσαν και στην πράξη».

(πηγή: kathimerini.gr x)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Βιωματικό μάθημα στο Καστελλόριζο