«Το θέατρο είναι ένα παιχνίδι με γνώση,
απαραίτητο για τα παιδιά»
Παιδεύω: Κύριε Παπαδόπουλε, όταν ήσασταν μαθητής στο δημοτικό σχολείο σας είχε περάσει ποτέ από το μυαλό η ιδέα ή η επιθυμία να γίνετε ηθοποιός; Ήταν παιδικό σας όνειρο ή συνέβη τυχαία;
Σπ. Παπαδόπουλος: Ποτέ! Ποτέ δεν μου είχε περάσει η ιδέα. Και μάλιστα δεν είχα πάρει μέρος σε καμία σχολική παράσταση, ούτε καν ποίημα είχα πει. Ντρεπόμουν πολύ, δεν μπορούσα. Όλα έγιναν τελείως τυχαία και αρκετά χρόνια μετά.
Παιδεύω: Άρα κάθε παιδί σήμερα που, όταν δεν ντρέπεται, υποκρίνεται μέσα στο δωμάτιο, μπροστά στα αδέλφια του ή τους κολλητούς του, ή – ακόμα πιο θαρρετά – πρωταγωνιστεί στη σχολική θεατρική παράσταση, δικαιούται να ονειρεύεται πως «που ξέρεις; Μπορεί να γίνω κι εγώ ηθοποιός!».
Σπ. Παπαδόπουλος: Βεβαίως το δικαιούται, όπως δικαιούται να ονειρεύεται ναγίνει και οτιδήποτε άλλο. Δεν μπορεί να αφαιρέσει κανείς αυτό το δικαίωμα από κανέναν, πολύ περισσότερο από ένα παιδί. Πρέπει, ωστόσο, να πω ότι ο ηθοποιός δεν είναι ένα επάγγελμα, όπως ίσως πολλοί θα έχουν στο μυαλό τους, εύκολο και ελκυστικό. Πρόκειται για μια πάρα πολύ σκληρή δουλειά, που θέλει πάρα πολύ μόχθο, κούραση, αρκετή πίκρα και συνοδεύεται, πολλές φορές, από ανέχεια και ανεργία. Όλα πρέπει να τα βλέπουμε.
Παιδεύω: Οι παλιότεροι θυμόμαστε τους δικούς μας γονείς πολλές φορές να λένε «Θεατρίνος» και να εννοούν όχι σοβαρός – πιθανόν και αστείος, όχι συνεπής αλλά υποκριτής. Να λένε «Θεατρίνα» και να εννοούν πολύ χειρότερα. Εσείς, από την τυχαία εκείνη στιγμή που βρεθήκατε στο θέατρο, τι απολογισμό κάνετε; Αισθάνεστε πλούσιος – εννοώντας ψυχικά – ή ταλαιπωρημένος;
Σπ. Παπαδόπουλος: Η αλήθεια είναι ότι παλιά είχαν αρνητικό αντίκτυπο και ο θεατρίνος και η θεατρίνα. Ήταν σχεδόν ταυτισμένη η υποκριτική με την υποκρισία – πράγμα που σήμερα συμβαίνει λιγότερο έως και καθόλου θα έλεγα. Η υποκρισία είναι ελάττωμα ενώ η υποκριτική είναι τέχνη. Όχι, εγώ αισθάνομαι πολύ πλούσιος, πάρα πολύ πλούσιος με ό, τι έχω ζήσει. Ακόμα και τώρα να σταματούσα, είμαι καλυμμένος για 5 ζωές. Αν ξαναξεκινούσα, πάλι το ίδιο θα έκανα.
Παιδεύω: Η καλλιτεχνική σας παρουσία πολύπλευρη. Θέατρο, τηλεοπτικά σήριαλ, τηλεπαιχνίδια, κινηματογράφος, η σαββατιάτικη συνάντηση «Στην υγειά μας» με παλιούς και νέους δημιουργούς του πολιτισμού μας. Ποιο είναι όμως εκείνο το κάτι παραπάνω που έχει «το σανίδι», το θέατρο, και σας κάνει μαζί του να είστε πρωταρχικά δεμένος;
Σπ. Παπαδόπουλος: Δεν είναι απλά το κάτι παραπάνω. Για μένα «το σανίδι» είναι το παν. Όλα τα άλλα, ενώ τα κάνω με πολλή όρεξη και μεράκι, στο πίσω μέρος του μυαλού μου τα θεωρώ πάρεργα. Τον ηθοποιό τον ορίζει το θέατρο, δηλαδή το σανίδι. Εκεί δηλαδή όπου εκτίθεται, όπου τα πράγματα γίνονται σε ενεστώτα χρόνο. Όταν «μπροστά στον πελάτη κόβεται και ο κιμάς». Όταν δεν κρύβεσαι πίσω από μια κάμερα, προκειμένου να το κάνεις 10 φορές μέχρι να πετύχεις το καλό. Εκεί όπου εκτίθεσαι από πάνω μέχρι κάτω και, κυρίως, σε ενεστώτα χρόνο. Η ζωντανή σχέση με το κοινό. Αυτό το πράγμα, εγώ τουλάχιστον, δεν το αλλάζω.
Παιδεύω: Εμείς οι θεατές εισπράττουμε την εικόνα ενός Σπύρου που είναι ένας από εμάς. Σαν να γνωριζόμαστε χρόνια. Ο ηθοποιός στη σκηνή, ακόμα και ντυμένος μέσα στο ρόλο του, πρέπει τελικά να είναι ο εαυτός του;
Σπ. Παπαδόπουλος: Όχι, δεν πρέπει να είναι ο εαυτός του. Πολλές φορές για άλλο πράγμα μοχθεί ο ίδιος ο ηθοποιός και άλλο πράγμα θέλει να προσλάβει το κοινό.Όντως, το κοινό μπορεί να έρχεται να δει τον Σπύρο. Σου λέει «δεν με νοιάζει τώρα τι παίζει, εγώ τον Σπύρο θέλω να δω». Εγώ στην παράσταση που παίζω τώρα φιλοδοξώ – και χαίρομαι που το έχω καταφέρει – να λένε πως «είδα τον Νιόνιο και μου άρεσε – ο Νιόνιος». Το όνομα του ρόλου και όχι τον Σπύρο. Η σχέση με κάποιους καλλιτέχνες που είναι ιδιαίτερα αγαπητοί στον κόσμο μπορεί να υπάρχει, αλλά δεν πρέπει να σε παρασύρει και να λες «αφού τον Σπύρο θέλεις, τον Σπύρο θα σου κάνω!». Εκείνη την ώρα της δράσης τον κάνεις να ξεχνάει τα γνώριμα χαρακτηριστικά του Σπύρου.
Παιδεύω: Υπάρχει αγωνία πριν από το χειροκρότημα του κοινού; Τι εισπράττετε από το χειροκρότημα των θεατών – ευγένεια, υποχρέωση, ανακούφιση, επιβεβαίωση, αναγνώριση, αγάπη, κουράγιο;
Σπ. Παπαδόπουλος: Εγώ προσωπικά λειτουργώ κάπως διαφορετικά. Πιστεύω ότι ο ηθοποιός δεν πρέπει να έχει καμία αγωνία για το χειροκρότημα. Εγώ πριν απ’ όλους πρέπει να ξέρω εάν είμαι καλός την ώρα που παίζω το ρόλο. Η μεγάλη μου, ας πούμε, απόλαυση είναι η ώρα που παίζω και η προσωπική μου αίσθηση για το εάν είμαι καλός. Εάν αυτό που αισθάνομαι κατεβαίνει κάτω στον κόσμο. Ειλικρινά το λέω, χωρίς να παρεξηγηθώ, δεν με ενδιαφέρει το χειροκρότημα. Δεν λέω πως μου είναι δυσάρεστο, για όνομα του Θεού, αλλά αυτό το υπογραμμίζω γιατί υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν άγχος και λένε «Κάν’ το, κάν’ το κι αυτό κάν’ το και το άλλο, για να προκαλέσεις χειροκρότημα!». Αυτό είναι τρέλα. Εγώ έχω καταλάβει κατά τη διάρκεια της παράστασης εάν αυτοί οι άνθρωποι που με βλέπουν είναι έτοιμοι για ένα πολύ δυνατό χειροκρότημα. Αν πάλι κάτι δεν έχει πάει καλά, το ξέρω και δεν παρασύρομαι.
Παιδεύω: Πόσο νομίζετε ότι το θέατρο είναι συνυφασμένο με την παιδεία ενός λαού και, πρώτ’ απ’ όλα, των ίδιων των παιδιών; Άραγε το σημερινό σχολειό, ο εκπαιδευτικός μηχανισμός, είναι φτιαγμένος για να μπορεί να ανταποκρίνεται σ’ αυτό το ρόλο;
Σπ. Παπαδόπουλος: Αναμφίβολα είναι απαραίτητο το θέατρο για τα παιδιά και τον άνθρωπο, εννοώντας το να παίζουν τα παιδιά θέατρο και όχι μόνο να βλέπουν. Αυτό που πλέον όλοι έχουμε ανάγκη, είναι να ξεφύγει ο καθένας μας λίγο από τον εαυτότου. Στον άνθρωπο είναι έμφυτη αυτή η τάση. Κάτι δεν βολεύει τον καθένα στο σαρκίο του. Του αρέσει να μασκαρεύεται εύκολα. Μια μάσκα είναι από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια. Ακόμα και αν υπάρχει και κάποιος κίνδυνος, να παρασυρθεί κανείς εύκολα και να πει «εγώ θέλω να γίνω ηθοποιός γιατί μου αρέσει». Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι στην εποχή μας μέσα από το θέατρο αντιμετωπίζονται πολλά σοβαρά προβλήματα υγείας και, ιδιαίτερα, ψυχικά νοσήματα. Το θέατρο έχει γίνει πολλές φορές η «κολυμπήθρα του Σιλωάμ» για πολλά πράγματα. Είναι απαραίτητο γιατί σε βοηθάει να ταξιδέψεις αλλού. Το θέατρο είναι ένα τέτοιο παιχνίδι. Ένα παιχνίδι, όμως, με γνώση, το οποίο νομίζω ότι είναι απαραίτητο για τα παιδιά γιατί ανοίγει πολλούς δρόμους στο μυαλουδάκι τους.
–