Ο Σεπτέμβριος ήλθε και μαζί οι διαφημίσεις για τα νέα σχολικά είδη. Ο προϋπολογισμός ξεκινά κατ ελάχιστο από 50-60 ευρώ για τα… βασικά χαρτικά, επεκτείνεται με τσάντες, κασετίνες και φυσικά το κόστος βιβλίων και βοηθημάτων. Απαιτεί έρευνα αγοράς και προσοχή λένε οι καταναλωτικές οργανώσεις.
Η Ένωση Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδος δίνει συμβουλές για υπεύθυνες αγορές σχολικών ειδών:
• Φροντίζουμε να τηρούμε τη λίστα που μας έχει δοθεί από το σχολείο.
• Ζητάμε οδηγίες από τους εκπαιδευτικούς για τις αγορές μας.
• Κάνουμε έρευνα αγοράς και συγκρίνουμε τιμές προϊόντων μαζί με το παιδί μας για να του διδάξουμε να επιλέγει και να καταναλώνει υπεύθυνα.
• Δεν αγοράζουμε προϊόντα με μυρωδιές και γεύσεις εάν δεν ελέγξουμε τις χημικές ουσίες από τις οποίες έχουν κατασκευαστεί.
• Επιβεβαιώνουμε, ότι τα σχολικά είδη φέρουν τη σήμανση CE και ότι αναγράφεται η χώρα προέλευσης τους.
• Ελέγχουμε αν το προϊόν είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού.
• Ελέγχουμε να αναγράφονται στα προϊόντα, τα πλήρη στοιχεία του κατασκευαστή και τα υλικά σύστασης τους.
• Τέλος, η επιλογή της τσάντας πρέπει να γίνεται με κριτήρια βάρους και κατασκευής. Η τσάντα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ελαφριά και να διαθέτει ρόδες για την εύκολη μεταφορά της.
Η Ένωση επισημαίνει ότι πολλές φορές, οι γονείς ανάλογα πάντα με τις δυνατότητες τους, προσπαθούν κατά κύριο λόγο να καλύψουν, παράλληλα με τις σχολικές ανάγκες των παιδιών τους, την όποια επιθυμία αυτά μπορεί να έχουν. Η περίοδος έναρξης της σχολικής χρονιάς είναι ένα κομβικό σημείο, όπου γονείς και παιδιά διαπραγματεύονται τις αγορές αυτές. Για παράδειγμα, η ανάγκη των παιδιών μπορεί να περιορίζεται σε ένα τετράδιο αλλά η επιθυμία τους για ένα τετράδιο με χρώμα ή οσμή είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Μία μέση λύση είναι, μέσω της πληροφόρησης, να οδηγήσουμε τα παιδιά στην κατανόηση και αποδοχή ενός υπεύθυνου καταναλωτικού προτύπου συμπεριφοράς και μίας ορθής στάσης ζωής.
Συζητώντας με τα παιδιά
• Επισημαίνουμε στα παιδιά την ουσία των υλικών αγαθών. Για το λόγο αυτό, πρέπει να τους υποδείξουμε πως τα σχολικά είδη δεν πρέπει να είναι πολυτέλεια και πως η πραγματική ανάγκη από την επιθυμία για μια αγορά, είναι διαφορετική.
• Ο ρόλος των διαφημίσεων πρέπει να γίνει αντιληπτός και κατανοητός στους μικρούς φίλους παράλληλα με τις παγίδες που αυτές μπορεί να κρύβουν.
• Τα παιδιά θα μπορούσαν να αποκτήσουν αίσθηση των οικονομικών δυνατοτήτων μας και παράλληλα να παρακινούνται από εμάς να χρησιμοποιούν περσινά είδη αν αυτά διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
• Στην ίδια κατεύθυνση, καλό θα ήταν, να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να συμμετέχουν στη λίστα αγορών μας και στις τελικές μας αποφάσεις.
• Είναι σημαντικό να αναπτύσσουμε στα παιδιά μας σωστά καταναλωτικά πρότυπα και μία ορθή στάση ζωής
Συμβουλές από το ΚΕΠΚΑ
Η πολύχρωμη αγορά των τετραδίων, των μολυβιών, των βιβλίων και των άλλων μικροπραγμάτων συναρπάζει τη φαντασία των παιδιών. Ωστόσο, από τα είδη, που προωθούνται στην αγορά, αρκετά είναι, εντελώς, περιττά συμβουλεύει το ΚΕΠΚΑ.
Αυτά, που θεωρούνται απαραίτητα, για ένα μαθητή, διατίθενται, σε πολλές και διαφορετικές ποιότητες και τιμές. Η επιλογή των σχολικών ειδών πρέπει να βασίζεται στο αν αυτά πληρούν τις προϋποθέσεις, που θέτει το διδακτικό προσωπικό, ώστε να γίνεται καλύτερα και ευκολότερα η διεργασία της μάθησης, στο σχολείο και στο σπίτι.
Βέβαια, τα σχολικά είδη έχουν ένα σημαντικό κόστος και, πολλές φορές, επιβαρύνουν, αρκετά, τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Το ΚΕΠΚΑ επισημαίνει ότι οι διαφορές τιμών, ανάμεσα στα απλά σχολικά και στα σχολικά, που είναι «της μόδας», είναι, πολλές φορές, αδικαιολόγητα, μεγάλες. Οι τιμές προϊόντων «διακοσμημένων», με σούπερ – ήρωες και καινοτομικά σχέδια, είναι ιδιαίτερα υψηλές.
Η αγορά σχολικών ειδών μπορεί να είναι μια εμπειρία συμμετοχής και μάθησης, τόσο για το γονέα όσο και για το μαθητή. Είναι μια ευκαιρία να περάσουν, μαζί, ένα όμορφο απόγευμα και να μάθουν, με ποιο τρόπο να κάνουν χρήσιμες και ευχάριστες αγορές:
• Πρέπει, να συζητήσουμε, με το παιδί μας, να του εξηγήσουμε και να του δώσουμε να καταλάβει τις παγίδες των διαφημίσεων, για τα σχολικά είδη καθώς και τους τρόπους, που διάφορες εταιρείες μας οδηγούν, στην υπερκατανάλωση. Είναι πολύ βασικό να καταλάβει το παιδί ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά, ανάμεσα στο τι πραγματικά χρειάζεται, για το σχολείο και στο τι νομίζει ότι χρειάζεται. Πρέπει να καταλάβει ότι η «ομορφιά» των σχολικών ειδών δεν είναι, απαραίτητα, συνδεδεμένη, με τη μόδα της εποχής, αλλά, σίγουρα, επιβαρύνει το πορτοφόλι της οικογένειας. Αυτή η χρονική περίοδος μας προσφέρει μια, από τις καλύτερες ευκαιρίες, να εξηγήσουμε, στο παιδί μας, τα σωστά καταναλωτικά πρότυπα και τη στάση ζωής, που πρέπει να έχει, απέναντι στην κατανάλωση.
• Όταν βεβαιωθούμε ότι το παιδί μας κατάλαβε τους κινδύνους, ετοιμάζουμε έναν κατάλογο, με τα είδη, που θεωρούμε απαραίτητα. Στη διαδικασία αυτή, το παιδί μας πρέπει να συμμετέχει. Αν πιστεύει ότι συναποφάσισε, μαζί μας, για τα σχολικά του είδη, θα αποφύγουμε τριβές, όταν θα κάνουμε τις αγορές μας.
• Είναι φυσικό, έστω και μετά από όλα αυτά, το παιδί μας, κάποιες στιγμές, να παρασυρθεί, από την ποικιλία της αγοράς και να μας ζητήσει να αγοράσουμε κάποια πράγματα, τα οποία δεν είχαμε συμπεριλάβει, στον κατάλογο. Αν θεωρούμε ότι είναι περιττά, πρέπει να αρνηθούμε, έστω και αν στεναχωρήσουμε το μικρό μας καταναλωτή.
• Μελετούμε, με προσοχή, τη σήμανση των σχολικών ειδών. Δεν πρέπει να παρασυρθούμε, από τα χρώματα και τα σχέδια των σχολικών ειδών. Δεν πρέπει να υποχωρήσουμε, στην πίεση του παιδιού μας, να του κάνουμε το χατίρι.
• Πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί μας, ότι τα σχολικά είδη είναι εργαλείο μάθησης και όχι μέσο επίδειξης.
• Τηρούμε, αυστηρά, τον κατάλογο, που μας συστήνει το σχολείο. Η έρευνα αγοράς και η σύγκριση τιμών, για το ίδιο είδος είναι απαραίτητη. Όπως προκύπτει, από έρευνες του ΚΕ.Π.ΚΑ., οι αποκλίσεις τιμών, από κατάστημα, σε κατάστημα, είναι σημαντικές.
• Σε κάποια προϊόντα, όπως μολύβια, στυλό, γόμες, κ.α. είναι, πολλές φορές, πιο οικονομικό να αγοράζουμε συσκευασίες, που περιέχουν παραπάνω, από ένα τεμάχιο, αρκεί να είμαστε σίγουροι ότι θα τα χρησιμοποιήσουμε.
• Δεν πρέπει να αγοράζουμε σχολικά είδη, που μοιάζουν, με τρόφιμα. Κανονικά, τέτοια προϊόντα δεν πρέπει να κυκλοφορούν, στην αγορά. Επειδή, όμως, συχνά, «ξεφεύγουν», από τους ελέγχους της Πολιτείας, ας «έχουμε και εμείς το νου μας».
• Δεν πρέπει να αγοράζουμε σχολικά είδη, που μυρίζουν, σαν τρόφιμα (σβύστρες κ.λπ.) Οι μυρωδιές προέρχονται, από χημικές αρωματικές ουσίες, που, ίσως, αποδειχθούν, αργότερα, ακατάλληλες. Η μυρωδιά, όμως, παρασύρει τα παιδιά, να τα βάλουν στο στόμα.
• Η ασφάλεια των σχολικών ειδών πρέπει να είναι το κυρίαρχο κριτήριο, για την αγορά τους. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα σχολικά, που μοιάζουν, με παιχνίδια, δεν πληρούν τις ίδιες προδιαγραφές ασφάλειας, με τα παιχνίδια. Έτσι, στυλό που ανάβουν, μολύβια, με μικρά διακοσμητικά αυτοκόλλητα, σβύστρες, που μυρίζουν, σα φρούτα, μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα είδη, για την υγεία ακόμα και τη ζωή των παιδιών μας.
Μεγάλο το χάσμα τις τιμές
Στην ετήσια έρευνα του ΚΕΠΚΑ για τις τιμές στην έναρξη της σχολικής χρονιάς του 2012 το κόστος, για την αγορά των σχολικών, για ένα παιδί, κυμαίνεται για το Δημοτικό, από 18,47 ευρώ έως 463,45 ευρώ και για το Γυμνάσιο – Λύκειο, από 20,81 ευρώ έως 486,12 ευρώ Συμβουλεύει:
• Στην αγορά, μπορούμε να βρούμε ένα πολύ μεγάλο εύρος τιμών. Αν προτιμήσουμε τα ακριβά, τελευταίας μόδας προϊόντα, θεωρώντας ότι, έτσι, το παιδί μας θα προβληθεί, θα πληρώσουμε 2.409% παραπάνω, για το Δημοτικό και 2.236% παραπάνω, για το Γυμνάσιο – Λύκειο.
• Τα ακριβά και τα εξεζητημένα σχολικά μπορούν να δημιουργήσουν ακόμα και πρόβλημα κοινωνικής ένταξης, για το παιδί μας. Τα σχολικά είδη είναι εργαλεία μάθησης και όχι επίδειξης.
• Πρέπει να περιοριστεί η ζήτηση των εξεζητημένων και πανάκριβων σχολικών. Σε μια περίοδο κρίσης, δεν είναι δυνατό να επιβραβεύουμε ακραίες πρακτικές, ίσως και πρακτικές αισχροκέρδειας (από όπου και αν προέρχεται), γιατί θέλουμε π.χ. η τσάντα του παιδιού μας να έχει τον ήρωα της φετινής κινηματογραφικής επιτυχίας.
ΈΡΕΥΝΑ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ | ||||
ΕΙΔΗ | Χαμηλή τιμή προϊόντων | Υψηλή τιμή προϊόντων | Ποσοστό Διαφοράς % |
|
Μολύβι | 0,06 | 10,30 | 17.067 | |
Στυλό | 0,06 | 28,50 | 47.400 | |
Σετ διορθωτικών | 0,50 | 3,80 | 660 | |
Διαβήτης | 0,98 | 15,70 | 1.502 | |
Σετ γεωμετρικών οργάνων | 0,70 | 2,49 | 256 | |
Ντοσιέ | 0,12 | 8,20 | 6.733 | |
Φύλλα έκθεσης | 0,50 | 1,30 | 160 | |
Γόμα | 0,17 | 8,20 | 4.724 | |
Μαρκαδόροι (12 τεμ.) | 0,34 | 19,56 | 5.653 | |
Μπλοκ ζωγραφικής | 0,49 | 4,99 | 918 | |
Ξυλομπογιές (24 τεμ.) | 1,23 | 41,20 | 3.250 | |
Κασετίνα σκληρή διπλή γεμάτη | 4,99 | 39,00 | 682 | |
Παγουρίνο | 1,50 | 26,60 | 1.673 | |
Τσάντα Νηπιαγωγείου | 2,99 | 34,90 | 1.067 | |
Τσάντα Δημοτικού | 4,99 | 72,20 | 1.347 | |
Τσάντα Γυμν.-Λυκείου | 4,39 | 82,30 | 1.775 | |
Τετράδιο (50 φύλλα) | 0,29 | 2,50 | 762 | |
Τετράδιο (100 φύλλα) | 0,99 | 2,99 | 202 | |
Τετράδιο σπιράλ (2 θέματα) | 0,90 | 4,80 | 433 | |
Τετράδιο σπιράλ (5 θέματα) | 1,29 | 8,50 | 559 |
(πηγή: ΚΕΠΚΑ 2012)