Τα συμπτώματα από το μυοσκελετικό σύστημα (πόνος, δυσκινησία, κακώσεις) είναι συχνά τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και στους αθλητές και έχουν σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής και στην απόδοση στην εργασία και άθληση. Επιπλέον πολλά ρευματολογικά νοσήματα συχνά εκδηλώνονται με μυοσκελετικά συμπτώματα. Η σωστή διάγνωση της αιτίας των μυοσκελετικών συμπτωμάτων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την αποτελεσματική θεραπεία τους και την βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Tι είναι το Δυναμικό Υπερηχογράφημα Μυοσκελετικού Συστήματος;
Είναι μια νέα ασφαλής και αξιόπιστη μέθοδος που χρησιμοποιεί τους υπερήχους για τη διάγνωση παθήσεων που αφορούν τένοντες, μυς, συνδέσμους, νεύρα και περιφερικές αρθρώσεις και για την εκτέλεση επεμβατικών τεχνικών για αντιμετώπιση μυοσκελετικού πόνου. Είναι συνήθως η πρώτη εξέταση που πραγματοποιείται μαζί με την απλή ακτινογραφία σε ένα ασθενή με κάκωση ή με συμπτώματα από το μυοσκελετικού σύστημα. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης η μέθοδος είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής πρακτικής στη ρευματολογία, ορθοπεδική και αθλητιατρική.
Σε τι διαφέρει από τα συνήθη υπερηχογραφήματα άλλων οργάνων σώματος;
Πρόκειται για υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας που επιτρέπει την λεπτομερή απεικόνιση πολύ μικρών και επιφανειακών δομών (πχ δακτύλων), γι΄αυτό απαιτεί υπερηχοτομογράφο τελευταίας τεχνολογίας με ειδικό εξοπλισμό. Η εξέταση γίνεται δυναμικά, δηλ εκτελούνται δοκιμασίες κίνησης του μέλους που πάσχει, ώστε να αποκαλυφθεί το πρόβλημα ακόμη και όταν δεν είναι εμφανές σε θέση ηρεμίας. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, η εκτέλεση και γνωμάτευση της εξέτασης απαιτεί ιατρό με εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία. Παράλληλα, όπως όλα τα υπερηχογραφήματα, η εξέταση είναι ανώδυνη και ασφαλής και δεν περιλαμβάνει ακτινοβολία, μαγνητικό πεδίο ή παραμονή σε κλειστό χώρο.
Πλεονεκτήματα του Δυναμικού Υπερηχογραφήματος Μυοσκελετικού
- Ασφάλεια (έλλειψη ιοντίζουσας ακτινοβολίας ή μαγνητικού πεδίου, δεν απαιτείται χορήγηση φαρμάκων/σκιαγραφικού)
- Επιτρέπεται όταν υπάρχει σε αντένδειξη για Μαγνητική Τομογραφία (μεταλλικά εμφυτεύματα, καρδιακός βηματοδότης, κλειστοφοβία κ.α)
- Άριστη ανοχή (ανώδυνο, δεν απαιτεί ακινησία)
- Δυνατότητα Δυναμικής Εξέτασης
- Δυνατότητα καθοδηγούμενης έγχυσης φαρμάκων για θεραπεία
- Χαμηλό κόστος
Εφαρμογές στην Ορθοπαιδική-Αθλητιατρική
Με το υπερηχογράφημα μπορούν να διαγνωστούν:
- παθήσεις ώμου που προκαλούν πόνο ή δυσκινησία (ρήξεις/ασβεστώσεις τενόντων/ μικροκατάγματα /υπακρωμική προστριβή). Επιτρέπει την ασφαλή έγχυση αναλγητικών ή την αφαίρεση των ασβεστώσεων στους τένοντες του ώμου με λεπτή βελόνη.
- παθήσεις τενόντων (Αχίλλειου, επιγονατιδικού, προσαγωγών, τροχαντηρίτιδα ισχίου, επικονδυλίτιδα κ.α.)
- παθήσεις άκρου χεριού/ποδιού (τενοντίτιδες, κακώσεις, εκτινασσόμενος δάκτυλος, κ.α), πέλματος (πελματιαία απονευρωσίτιδα, άκανθα, νεύρωμα Μορτονς κ.α.)
- αθλητικές κακώσεις και τραυματισμοί (διάστρεμμα, κακώσεις μυών/συνδέσμων/τενόντων, κατάγματα πλευρών, δακτύλων κ.α).
- ανίχνευση ξένων σωμάτων που δεν φαίνονται στην ακτινογραφία
- ογκίδια μαλακών μορίων (γάγγλια, λιπώματα, νευρογενείς όγκοι κ.α.)
- συμπιεστικές νευροπάθειες (σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ωλενίου νεύρου, παραισθητική μηραλγία κ.α)
- ορθοπεδικά προβλήματα σε παιδιά (αθλητικές κακώσεις, υμενίτιδα ισχίου, κατάγματα επιφανειακών οστών, αποφυσίτιδες, νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.α)
Εφαρμογές στη ρευματολογία
Με το υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας είναι δυνατόν να διαγνωστούν και να βαθμονομηθούν αλλοιώσεις αρθρίτιδας όλων των περιφερικών αρθρώσεων άνω και κάτω άκρων σε ενήλικες και σε παιδιά ακόμη και πριν εμφανιστούν στην ακτινογραφία ή όταν τα υπόλοιπα ευρήματα είναι αμφίβολα. Γι’ αυτό οι διεθνείς οργανισμοί μελέτης ρευματολογικών νοσημάτων (ΟΜΕRACT, EULAR) προτείνουν τη χρήση του υπερηχογραφήματος ως απαραίτητου συμπληρώματος της ρευματολογικής εξέτασης των ασθενών με αρθρίτιδα.
Το δυναμικό υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας επιτρέπει:
α) (ειδικά σε αμφίβολες περιπτώσεις),
β) εντοπισμό τεκμηρίωση της διάγνωσης αρθρίτιδας κρυφής προσβολής σε αρθρώσεις που δεν έχουν ακόμη εμφανίσει συμπτώματα, ώστε να ξεκινήσει εγκαίρως θεραπεία
γ) παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής θεραπείας και πραγματοποίηση συγκρίσεων διαχρονικά.
Υπερηχογραφική ελαστογραφία μυοσκελετικού
Πρόκειται για μια νέα τεχνική που χρησιμοποιεί τους υπερήχους για να εκτιμήσει τη ελαστικότητα των ιστών. Συνεισφέρει στην πρώιμη διάγνωση και παρακολούθηση παθήσεων σε τένοντες (πχ Αχίλλειο, επιγονατιδικό, τένοντες ώμου) και μυς (πχ ρήξεις/θλάσεις), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αθλητικών κακώσεων, όπου δίνει πληροφορίες για την αποκατάσταση μετά θεραπεία και για το χρόνο επανέναρξης της φυσικής άσκησης μετά αθλητική κάκωση. Η εξέταση συμπληρώνει το υπερηχογράφημα, δεν χρησιμοποιεί ιοντίζουσα ακτινοβολία και είναι ανώδυνη και ασφαλής.
Υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη παρέμβαση – θεραπεία
Πρόκειται για τεχνικές που αποσκοπούν στη μείωση του μυοσκελετικού πόνου, την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της φυσιοθεραπείας και η επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης. Οι τεχνικές αυτές γίνονται με συνεχή παρακολούθηση της βελόνας με υπέρηχο, εξασφαλίζοντας μέγιστη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
Ενδεικτικά:
- Καθοδηγούμενη έγχυση φαρμάκων σε επώδυνες καταστάσεις (πχ ώμου, τενοντοπάθειες Αχιλλείου, επιγονατιδικού, νεύρωμα Morton, πελματιαία απονευρωσίτιδα, επικονδυλίτιδες αγκώνα κ.α)
- Αφαίρεση Ασβεστίου από τένοντες (πχ ώμου, αγκώνα κ.α)
(πηγή: ΟΡΘΟΒΙΟΤΙΚΗ, www.orthobiotiki.com)
