Γράφει η Ελένη Χολέβα
Η λειτουργία της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας του Νομού Τρικάλων εντάσσεται στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος «Ψυχαργώς».
Υπάγεται στον Τομέα Ψυχικής Υγείας Τρικάλων και συνεργάζεται στενά με τις υπόλοιπες μονάδες του (Ψυχιατρικό Τμήμα του Γ. Ν., Δομές Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης του Γ. Ν. και Ν.Π.Ι.Δ), καθώς και με το σύνολο των φορέων και των ατόμων του Νομού που σχετίζονται με οποιονδήποτε τρόπο με τους τομείς της Υγείας, της Κοινωνικής προστασίας και φροντίδας, της Αυτοδιοίκησης, της Εκπαίδευσης και της Έρευνας, έχοντας ως γνώμονα τη συγκρότηση πολύμορφων δικτύων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας.
Έργο της Κινητής Μονάδας –από το 2007 που ιδρύθηκε– είναι η παροχή υπηρεσιών πρόληψης, περίθαλψης και ειδικής φροντίδας σε οργανωμένους χώρους του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (Κέντρα Υγείας, Περιφερειακά ιατρεία), σε χώρους των Ο.Τ.Α., στα γραφεία της στην πόλη των Τρικάλων ή κατ’ οίκον, καθώς και η παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και αγωγής κοινότητας στο Ν. Τρικάλων. Η δράση της Κινητής Μονάδας συμπληρώνεται από τη λειτουργία του Κέντρου Ημέρας “Ρόπτρο” για άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας στην πόλη των Τρικάλων και αποσκοπεί στο να βελτιώσει τις δεξιότητες καθημερινής τους διαβίωσης και να αυξήσει την κοινωνικότητά τους. Παρά την συνεχή δράση της η Μονάδα σήμερα έρχεται αντιμέτωπη με την απειλή των περικοπών, αφού οι εργαζόμενοι σε αυτή παραμένουν απλήρωτοι από τον Ιούλιο του 2012. Εκτός αυτού, καλούνται να ανταπεξέλθουν στις συνεχώς αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες, την ίδια ώρα που η πολιτεία αποφάσισε να προχωρήσει σε περικοπές στις δομές ψυχικής υγείας, θεωρώντας προφανώς ότι πρόκειται για υπηρεσίες πολυτελείας και όχι αναφαίρετο δικαίωμα για κάθε άνθρωπο.
Στο πλαίσιο των δράσεων, τα στελέχη της Μονάδας προχώρησαν στη διοργάνωση ενός τριήμερου δράσεων που ολοκληρώνεται σήμερα με ημερίδα για τη ψυχική υγεία. Όπως τονίζουν τα στελέχη της Μονάδας, «Το τριήμερο για την ψυχική υγεία εντάσσεται σε μια γενικότερη προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και επιχειρεί να συμβάλει ώστε να ανοίξει ένας διάλογος με θέμα τις συνέπειες που η οικονομική κρίση έχει στην ψυχική υγεία όχι μόνο των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (άνεργοι, άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και ανέχειας, μονογονεϊκές οικογένειες, μετανάστες), αλλά και ολοένα ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων που υφίστανται την ύφεση και τις βίαιες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές».
Η κρίση παράγοντας «θνητότητας»
Μέσα από τη δράση τους, τα στελέχη της Μονάδας βιώνουν καθημερινά τις συνέπειες της κρίσης στην ποιότητα ζωής και κατ΄επέκταση στη ψυχική υγεία των πολιτών. «Το φαινόμενο της οικονομικής κρίσης, συντίθεται κυρίως από τις καταστάσεις εκείνες που ορίζονται πρωτίστως ως ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν και εκλύουν πλήθος ψυχικών διαταραχών. Αυτοί οι παράγοντες – «προϊόντα» της οικονομικής κρίσης (η ανεργία, η οικονομική ανασφάλεια, το χαμηλό εισόδημα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι στερήσεις, οι κάθε είδους κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, σε συνδυασμό με την χαμηλή αυτοεκτίμηση που κατά κανόνα συνεπάγονται) επηρεάζουν και πυροδοτούν προβλήματα ψυχικής υγείας όπως: διαταραχές της διάθεσης (με κυρίαρχη την κατάθλιψη, η οποία κατατάσσεται στις πρώτες αιτίες που προκαλούν σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου), διαταραχές συνδεόμενες με το στρες, εξάρτηση από ουσίες και αλκοόλ, φοβίες κ.α.» τονίζουν και προειδοποιούν ότι «Αν στα παραπάνω προστεθεί και η συνάφεια, που, όπως δείχνουν οι έρευνες, υφίσταται μεταξύ ανεργίας ή οικονομικής ανέχειας και αυτοκτονικότητας, καθίσταται σαφές ότι η οικονομική κρίση επηρεάζει όχι μόνο την ποιότητα ζωής των ατόμων και τα επίπεδα γενικής νοσηρότητας και ψυχικής υγείας, αλλά και την ίδια τη ζωή και τα επίπεδα θνητότητας».
Σε ότι αφορά στους ανθρώπους ψυχικά πάσχοντες, αυτή την περίοδο σκληρής οικονομικής κρίσης, πιέζονται ασφυκτικά και αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα νέα δεδομένα, η πολιτεία προωθεί πλάνο περικοπών της χρηματοδότησης για τις δομές ψυχικής υγείας. Μεγαλώνει, με αυτόν τον τρόπο, η συσχέτιση μεταξύ αρνητικών οικονομικών δεικτών και θνητότητας, κακής υγείας, αριθμού υποτροπών και επιδείνωσης της κατάστασης των ήδη νοσούντων από ψυχικά νοσήματα, αφού λόγω της υπάρχουσας έκπτωσης στη λειτουργικότητα, αποτελούν ομάδα ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου, με αποτέλεσμα τη διαιώνιση του κύκλου: ψυχική διαταραχή, φτώχεια, επιδείνωση της ψυχικής διαταραχής, φτώχεια κ.ο.κ.
Ενδοσχολική βία: Φαινόμενο υπό καταστολή ή προς επίλυση;
Ένα από τα ζητήματα στα οποία προσπαθούν να δώσουν διέξοδο τα στελέχη της Μονάδας είναι και η ενδοσχολική βία. Όπως τονίζουν το ζητούμενο είναι να προκύψει μέσα από δράσεις μια «αλλαγή» και όχι απλά η «καταστολή». «Αν δούμε τις συμπεριφορές των μαθητών από τη σκοπιά της διάδρασης των σχέσεων μέσα στη σχολική κοινότητα, δηλαδή ότι και οι εκπαιδευτικοί «συμμετέχουν» στις συμπεριφορές των μαθητών (αφού αποτελούν μέρος του πλαισίου «σχολείο»), τότε μπορούμε να μιλάμε για «αλλαγή» και όχι μόνο για «καταστολή», ως βασική μεθοδολογία για την αντιμετώπιση του προβλήματος της βίας. Καθημερινά οι εκπαιδευτικοί αγωνιούν για τα φαινόμενα της βίας και του αποκλεισμού στην τάξη και στο σχολείο. Καλούνται να δώσουν λύσεις σε τέτοιου είδους δύσκολα ζητήματα και οδηγούνται συχνά σε αδιέξοδα νιώθοντας άγχος, θυμό, λύπη. Η Κινητή Μονάδα συνεργάζεται με τις σχολικές μονάδες που έχουν ανάγκη στήριξης και οργανώνει ομαδικές συζητήσεις με τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τα παιδιά με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από τις σχέσεις τους μέσα στο σχολείο.
(πηγή: e-erevna.gr)
