Γράφει η Χρυσάνθη Λαθήρα – Παιδίατρος
Βρισκόμαστε στην καρδιά του φθινοπώρου και όλοι έχουμε αντιληφθεί ότι γύρω μας κάποιοι συνάνθρωποί μας παρουσιάζουν συμπτώματα όπως βήχα, συνάχι, καταρροή. Οι πρώτες ιώσεις του φθινοπώρου έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους σε μικρούς και μεγάλους και θα συνεχιστούν τους χειμερινούς μήνες με κύριο πρωταγωνιστή την γρίπη.
Η γρίπη είναι μία πολύ μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης. Οι ιοί της γρίπης μολύνουν την αναπνευστική οδό( μύτη ,ρινοφάρυγγα, πνεύμονες )των ανθρώπων και των ζώων .Η γρίπη είναι διαφορετική από το κοινό κρυολόγημα αφού τα συμπτώματα και οι επιπλοκές της είναι πολύ πιο σοβαρές .Η γρίπη εισβάλει αιφνίδια με συμπτώματα όπως πυρετός ,κεφαλαλγία, μυαλγίες, αρθραλγίες ,κακουχία ,ρινική συμφόρηση, βήχα. Το κοινό κρυολόγημα έχει ηπιότερη εισβολή με χαμηλή έως μέτρια πυρετική κίνηση, βήχα και ρινική καταρροή.
Σημαντικό μέρος των ασθενών από γρίπη αλλά και των θανάτων από τον ιό μπορούν να προληφθούν με τον ετήσιο εμβολισμό έναντι της γρίπης
Οι παρακάτω ομάδες πληθυσμού πρέπει να εμβολιάζονται
– Όλα τα υγιή παιδιά πάνω από 6 μηνών .Με την επέκταση του εμβολιασμού δημιουργείται ένα τοίχος ανοσίας στα παιδιά σχολικής ηλικίας τα οποία αποτελούν δεξαμενή του ιού, που θα εμποδίσει τη μετάδοση του ιού στο σπίτι και στην κοινότητα.
Όταν τα αποθέματα του εμβολίου είναι περιορισμένα (όταν δεν υπάρχει επάρκεια των εμβολίων) ο εμβολιασμός εστιάζεται στις εξής ομάδες πληθυσμού.
– βρέφη από 6 μηνών έως παιδιά 4 ετών
– ενήλικες 50 ετών και πάνω.
– οι πάσχοντες από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και άσθμα, καρδιαγγειακά προβλήματα (εκτός της υπέρτασης), νεφρικές, ηπατικές, νευρολογικές, αιματολογικές, ή μεταβολικές παθήσεις (κυρίως τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη)
– ασθενείς με ανοσοκαταστολή λόγω λήψης φαρμάκων ή πάσχοντες από AIDS
– oι έγκυες ή όσες πρόκειται να εγκυμονούν κατά τη διάρκεια των μηνών (Νοέμβριο- Μάρτιο) που παρατηρείται έξαρση της γρίπης
– από 6 μηνών έως 18 ετών που λαμβάνουν χρόνια θεραπεία με ασπιρίνη εφόσον έχουν αυξημένο κίνδυνο για σύνδρομο REY μετά από γρίπη.
– οι επαγγελματίες υγείας ή και όσοι φροντίζουν χρονίως πάσχοντες ασθενείς
– όσοι φροντίζουν ή έχουν επαφές με παιδιά μικρότερα των πέντε ετών, δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτούς που φροντίζουν βρέφη μικρότερα των 6 μηνών τα οποία δεν επιτρέπεται να εμβολιαστούν.
– παχύσαρκοι με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 40
– Όλοι όσοι παρέχουν σημαντικές υπηρεσίες στην κοινότητα (π.χ αστυνομικοί, πυροσβέστες εργαζόμενοι σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης)
Σε ποιες περιπτώσεις δεν πρέπει να γίνεται το εμβόλιο της γρίπης
– άτομα που παρουσίασαν κάποια στιγμή σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο αυγό .Άτομα με ήπια αντίδραση στο αυγό μπορούν να εμβολιαστούν έχοντας ενημερώσει τον ιατρό του , ο οποίος θα λάβει πρόσθετα μέτρα.
– άτομα που παρουσίασαν αλλεργία σε προηγούμενο εμβολιασμό γρίπης.
– άτομα με ιστορικό Guillain – Barre΄ syndrome (παροδική σοβαρή παραλυτική ασθένεια ) που μπορεί να παρουσιαστεί μετά από το εμβόλιο της γρίπης. Πρέπει να ενημερώνεται ο ιατρός που διενεργεί τον εμβολιασμό για να αποφασίσει αν θα το κάνει ή όχι.
– άτομα που έχουν πυρετό πρέπει να αναβάλουν τον εμβολιασμό για όσο ασθενούν. Παρόλα αυτά μπορούμε να κάνουμε το εμβόλιο αν παρουσιάζουν ήπια λοίμωξη του αναπνευστικού χωρίς πυρετό.
Στο εμβόλιο της γρίπης 2012-2013 περιλαμβάνονται τα εξής στελέχη του ιού
– Α/California/7/2009(H1N1)-like virus (ο ιός της πανδημίας 2009)
– Α/Victoria/361/2011(H3N2)-like virus
– B/Winconsin/1/2010-like virus
Η νέα σύνθεση προσομοιάζει με το εμβόλιο 2011-2012 στο ότι περιλαμβάνει δύο στελέχη Α, το ένα Α(H1N1) και το άλλο Α (Η3Ν2) και ένα Β στέλεχος .Ο ιός της πανδημίας 2009 περιλαμβανόταν στο εμβόλιο της περιόδου 2010-2011,ενώ την περίοδο 2009-2010 παρασκευάστηκε σε ξεχωριστό μονοδύναμο εμβόλιο ,που χορηγείτο παράλληλα με το τριδύναμο της εποχικής γρίπης .Στα επόμενα τρία χρόνια, στα τριδύναμα εμβόλια εμπεριέχεται το ίδιο στέλεχος της πανδημίας 2009.Φέτος για πρώτη φορά προτάθηκε να περιλαμβάνεται στο εμβόλιο ακόμη ένα στέλεχος Β (Β/Βrisbane/60/2008-like virus) και να μετατραπεί το εμβόλιο από τριδύναμο σε τετραδύναμο .Αυτό δεν ήταν δυνατό να γίνει εφέτος και προγραμματίστηκε να γίνει τη χρονιά 2013-2014
Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της γρίπης;
Το πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της γρίπης εξαρτάται από 1) τα χαρακτηριστικά του ατόμου που εμβολιάζεται όπως η ηλικία του και η κατάσταση της υγείας του.2)η ταύτιση των στελεχών του ιού που υπάρχουν στο εμβόλιο και αυτών που μολύνουν την κοινότητα. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι πολύ μεγαλύτερη στα μικρά παιδιά και στους νέους ενήλικες παρά στους ηλικιωμένους με χρόνια προβλήματα υγείας.
Ο εμβολισμός έναντι της γρίπης ξεκινά αρχές Οκτωβρίου .Χρειάζονται περίπου δύο εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό για την δημιουργία των αντισωμάτων που προστατεύουν από τη γρίπη. Κάθε χρόνο γίνεται το αντιγριπικό εμβόλιο επειδή τα στελέχη του ιού αλλάζουν συνεχώς. Έχουν γίνει μελέτες που αποδεικνύουν ότι τα αντισώματα έναντι του ιού της γρίπης που προέρχονται από φυσική νόσηση είτε από τεχνητή ανοσοποίηση μειώνονται με το πέρασμα των χρόνων. Κάνοντας κάθε χρόνο το εμβόλιο της γρίπης επιτυγχάνουμε την καλύτερη προστασία έναντι της εποχικής γρίπης.
Τι γίνεται αν αρρωστήσουμε από γρίπη;
Υπάρχει θεραπεία με τα αντιικά φάρμακα που βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη με επιτυχία και προλαμβάνει επιπλοκές όπως την πνευμονία. Είναι όμως προτιμότερο να γίνεται πρόληψη της νόσου με το αντιγριπικό εμβόλιο και τα μέτρα ατομικής υγιεινής (πλύσιμο χεριών, αποφεύγουμε τον συγχρωτισμό κατά τους χειμερινούς μήνες, κλπ) παρά να καταφεύγουμε στα αντιικά φάρμακα. Υπάρχει περίπτωση να αναπτυχθεί ανθεκτικότητα στα φάρμακα αυτά λόγω των μεταλλάξεων των ιών.
(πηγή: iatropedia.gr)
