Πρώτη φορά οι επιστήμονες διαπίστωσαν, μέσω ακουστικής ανάλυσης, ότι οι φάλαινες -τουλάχιστον ένα είδος άσπρης φάλαινας- μπορούν να μιμηθούν τις φωνές των ανθρώπων και μάλιστα με πιθανό κίνητρο να επικοινωνήσουν μαζί μας. Πρόκειται για μια ανακάλυψη που εξέπληξε και τους ίδιους τους ερευνητές, αφού μέχρι τώρα ήταν γνωστό πως οι φάλαινες γενικά παράγουν ήχους με ένα τρόπο που είναι τελείως διαφορετικός από τον ανθρώπινο.
Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Σαμ Ριτζγουέϊ του Εθνικού Ιδρύματος Θαλάσσιων Θηλαστικών των ΗΠΑ και ενός ερευνητικού φορέα του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, οι οποίοι κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο έγκριτο περιοδικό βιολογίας «Current Biology», είχαν ήδη από το 1984 αρχίσει να προσέχουν μερικούς ασυνήθιστους ήχους να βγαίνουν από μερικά θηλαστικά της θάλασσας (λευκές φάλαινες και δελφίνια) που βρίσκονταν στα ενυδρεία.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι ήχοι αυτοί θύμιζαν κάπως τον ακατάληπτο διάλογο δύο ανθρώπων, όπως ακούγεται από κάποια απόσταση. Τελικά, μετά από κάποιο διάστημα, η πιθανή πηγή των ήχων εντοπίστηκε σε μια εννιάχρονη αρσενική λευκή φάλαινα, όταν συνέβη κάτι απροσδόκητο: ένας δύτης του ενυδρείου αναδύθηκε στην επιφάνεια κάνοντας στους συναδέλφους του μια πολύ παράξενη ερώτηση: «Ποιος μου είπε να βγω έξω;». Ενώ κανείς συνάδελφός του δεν του είχε πει κάτι τέτοιο, του φάνηκε ότι άκουσε τη λέξη «έξω» μέσα στο νερό και μάλιστα αρκετές φορές.
Οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι οι ήχοι, που θύμιζαν ανθρώπινη κουβέντα, προέρχονταν από τη λευκή φάλαινα με το όνομα NOC. Το συγκεκριμένο θαλάσσιο θηλαστικό είχε επί επτά χρόνια ζήσει σε κλειστό χώρο μαζί με δελφίνια και άλλες άσπρες φάλαινες και είχε συνηθίσει την παρουσία ανθρώπων δυτών. Η NOC είχε περάσει μετά τη σύλληψή της (το 1977, στα ανοιχτά του Καναδά) πολλές ώρες εκπαίδευσης κοντά σε ανθρώπους.
Στο ενυδρείο, οι ανθρώπινου τύπου ήχοι κατά καιρούς ακούγονταν από απόσταση, όταν δεν βρίσκονταν άνθρωποι κοντά, όμως συχνότερα τέτοια περιστατικά καταγράφηκαν όταν υπήρχαν άνθρωποι κοντά στη φάλαινα, έξω ή μέσα στο νερό. Παρόμοιοι ήχοι δεν παρήχθησαν από άλλες φάλαινες του ενυδρείου που βρέθηκαν κοντά σε ανθρώπους, ούτε από τη NOC όταν βρισκόταν μόνο μαζί με τις άλλες φάλαινες.
Τέλος, οι ανθρώπινοι ήχοι σταμάτησαν μετά από τέσσερα χρόνια, όταν πια η NOC ενηλικιώθηκε.
Στο παρελθόν είχαν υπάρξει και άλλες ανεκδοτολογικές αναφορές για φάλαινες που έβγαζαν ανθρώπινους ήχους (όπως για μια 15χρονη λευκή φάλαινα στο ενυδρείο του Βανκούβερ, που υποτίθεται ότι την άκουσαν να λέει το όνομά της!), όμως αυτή τη φορά η ομάδα του Σαμ Ριτζγουέϊ ήθελε πιο απτά δεδομένα. Οι επιστήμονες κατέγραψαν -με υποθαλάσσια υδρόφωνα και με μικρόφωνα πάνω από το νερό- τους ήχους της λευκής φάλαινας και, μετά από ακουστική ανάλυση, διαπίστωσαν πως οι ήχοι της είχαν ένα ρυθμό παρόμοιο με τον ανθρώπινο λόγο, καθώς επίσης ηχητικές συχνότητες (στη γκάμα των 200 έως 300 Hz) αρκετές οκτάβες χαμηλότερες από τους τυπικούς ήχους των φαλαινών και πολύ πιο όμοιους με τον ήχο της ανθρώπινης φωνής.
«Οι εκτυπώσεις (της ακουστικής ανάλυσης) της φωνής της φάλαινας ήσαν παρόμοιες με αυτές της ανθρώπινης φωνής και ανόμοιες με τους συνήθεις ήχους των φαλαινών, δήλωσε ο Σαμ Ρίτζγουεϊ. «Δεν υποστηρίζουμε», πρόσθεσε, «ότι η φάλαινά ήταν τόσο καλός μίμος όσο ένας παπαγάλος, όμως οι ήχοι που ακούσαμε, αποτελούσαν ένα ξεκάθαρο παράδειγμα φωνητικής εκμάθησης εκ μέρους της λευκής φάλαινας».
Αν αυτό όντως συμβαίνει, είναι ακόμα πιο αξιοσημείωτο, επειδή οι φάλαινες βγάζουν ήχους μέσω της ρινικής οδού και όχι του λάρυγγα, όπως κάνουν οι άνθρωποι. Προκειμένου να προσαρμόσει τους ήχους της, ώστε να γίνουν πιο ανθρώπινοι, η φάλαινα NOC (που έχει πεθάνει πια, αλλά οι ηχογραφήσεις της φωνής της αποτελούν ακόμα πεδίο έρευνας) έπρεπε να μεταβάλει την πίεση στη ρινική οδό της και να κάνει άλλες μυϊκές προσαρμογές, πράγμα που δεν πρέπει να ήταν εύκολο, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
«Οι παρατηρήσεις μας δείχνουν ότι η φάλαινα χρειάστηκε να τροποποιήσει την φωνητική μηχανική της προκειμένου να βγάλει ήχους που μιμούνταν τον ανθρώπινο λόγο. Μια τέτοια προφανής προσπάθεια υποδηλώνει από την πλευρά της κίνητρο για επαφή», όπως είπε ο Σαμ Ρίτζγουεϊ. Με άλλα λόγια, κάποιες φάλαινες μπαίνουν στον κόπο να μιμηθούν τη φωνή μας, επειδή θέλουν να επικοινωνήσουν μαζί μας! Είναι δυνατό;
(πηγή: ΑΜΠΕ)
