«Καταστολή μέσα στον κορωνοϊό – Κακομεταχείριση από την αστυνομία και παγκόσμια πανδημία»

Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας

Η καταχρηστική αστυνόμευση και η υπερβολική εξάρτηση από την επιβολή του νόμου για την εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισης του COVID-19 παραβίασαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και σε ορισμένες περιπτώσεις επιδείνωσαν την υγειονομική κρίση, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Σε μια νέα έκθεση, «Καταστολή μέσα στον κορονοϊό – Κακομεταχείριση από την αστυνομία και παγκόσμια πανδημία», η Διεθνής Αμνηστία παρουσίασε περιπτώσεις σε 60 χώρες όπου οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου διέπραξαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο όνομα της αντιμετώπισης του ιού.  Αυτές περιλαμβάνουν περιπτώσεις όπου άνθρωποι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σοβαρά για φερόμενη παραβίαση περιορισμών ή επειδή διαδήλωναν ενάντια στις συνθήκες κράτησης.

• Η αστυνομία της Αγκόλας πυροβόλησε έναν έφηβο πρόσωπο για φερόμενη παραβίαση της απαγόρευσης της κυκλοφορίας και την αστυνομία στο Ελ Σαλβαδόρ να πυροβολεί έναν άνδρα στα πόδια αφού βγήκε για να αγοράσει φαγητό

• Για παράδειγμα, στο Ιράν, οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν ζωντανά πυρομαχικά και δακρυγόνα για να καταστείλουν τις διαδηλώσεις που σχετίζονταν με φόβους ασφαλείας σχετικά με τον κορονοϊό στις φυλακές, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας αρκετούς ανθρώπους.
• Μόνο τις πρώτες πέντε ημέρες της απαγόρευσης της κυκλοφορίας στην Κένυα, τουλάχιστον επτά άνθρωποι σκοτώθηκαν και 16 νοσηλεύτηκαν ως αποτέλεσμα αστυνομικών επιχειρήσεων.

Ξυλοδαρμοί και Δολοφονίες

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, που αναλύει ένα μεγάλο εύρος περιπτώσεων, εξετάζει τους νόμους, τις πολιτικές και τις ενέργειες που διαπράττονται από αστυνομικές δυνάμεις ή άλλες υπηρεσίες που εκτελούν λειτουργίες επιβολής του νόμου. Παρέχει πολλά παραδείγματα κρατικής υπέρβασης και κατάχρησης εξουσίας που έχουν δικαιολογηθεί ψευδώς στο όνομα της προστασίας της δημόσιας υγείας.

Οι αστυνομικές επιχειρήσεις που σχετίζονται με την πανδημία έχουν οδηγήσει σε θανάτους και τραυματισμούς σε πολλές χώρες, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της αστυνομίας που επιβάλλει απαγόρευση κυκλοφορίας και καραντίνες. Αλλού έχουν γίνει μαζικές συλλήψεις, παράνομες απελάσεις, αναγκαστικές εξώσεις και επιθετικές καταστολές σε ειρηνικές διαμαρτυρίες, καθώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν την πανδημία ως δικαιολογία για να επιτεθούν στα ανθρώπινα δικαιώματα και για την καταστολή της διαφωνίας.

• Στη Νότια Αφρική, η αστυνομία πυροβόλησε με λαστιχένιες σφαίρες ενάντια σε ανθρώπους που «περιπλανώνται» στους δρόμους την πρώτη ημέρα της καραντίνας.
• Στην Τσετσενία, βιντεοσκοπημένα βίντεο έδειξαν ότι η αστυνομία κλωτσούσε και επιτέθηκε σε έναν άνδρα επειδή δεν φορούσε μάσκα.
• Μια έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας και της οργάνωσης για τα δικαιώματα της Αγκόλας OMUNGA διαπίστωσε ότι η αστυνομία της Αγκόλας που ήταν επιφορτισμένη με την επιβολή των περιορισμών για τον COVID-19 σκότωσε τουλάχιστον επτά νεαρούς άνδρες μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου.

Η έκθεση αναδεικνύει επίσης τις μαζικές και αυθαίρετες συλλήψεις από δυνάμεις επιβολής του νόμου. Η Διεθνής Αμνηστία έχει τεκμηριώσει πώς η αστυνομία συνέλαβε και επέβαλλε κράτηση σε ανθρώπους για παραβίαση των μέτρων της καραντίνας ∙ για παραβίαση ταξιδιωτικών περιορισμών ή διεξαγωγή συναντήσεων · για συμμετοχή σε ειρηνικές διαμαρτυρίες και επειδή μίλησαν ασκώντας κριτική στην αντιμετώπιση της πανδημίας από την κυβέρνησή τους, μεταξύ άλλων λόγων που δεν δικαιολογούν τη φυλάκιση ανθρώπων. Στη Δομινικανή Δημοκρατία, για παράδειγμα, η αστυνομία συνέλαβε περίπου 85.000 άτομα μεταξύ 20 Μαρτίου και 30 Ιουνίου 2020, τα οποία θεωρήθηκε ότι δε συμμορφώθηκαν με την απαγόρευση της κυκλοφορίας.

Σύμφωνα με τις αναφορές, μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2020, 510 άτομα στην Τουρκία τέθηκαν υπό κράτηση για ανάκριση λόγω «κοινοποίησης προκλητικών δημοσιεύσεων σχετικά με τον κορονοϊό» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παραβιάζοντας καθαρά το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης.

Διακρίσεις

Σε αρκετές χώρες, η αστυνομία έχει δείξει φυλετικές προκαταλήψεις και διακρίσεις κατά την εφαρμογή των κανονισμών για τον COVID-19. Οι πρόσφυγες, οι αιτούντες/ούσες άσυλο, οι μετανάστες/ριες, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα και τα άτομα που δεν συμμορφώνονται με το φύλο, οι εργαζόμενοι/ες στο σεξ, οι άστεγοι/ες και οι άνθρωποι που κινδυνεύουν από έλλειψη στέγης συγκαταλέγονται στις περιθωριοποιημένες ομάδες που έχουν πληγεί ιδιαίτερα.

Για παράδειγμα, στη Σλοβακία, οι δυνάμεις επιβολής του νόμου και το στρατιωτικό προσωπικό απέκλεισαν τους οικισμούς Ρομά υπό καραντίνα, ενισχύοντας το στίγμα και τις προκαταλήψεις που έχουν ήδη αντιμετωπίσει αυτές οι κοινότητες. Η επιθετική εφαρμογή των περιορισμών του COVID-19 οδήγησε επίσης τους ανθρώπους να εκδιωχθούν βίαια από τους χώρους διαμονής τους, και να αφεθούν χωρίς ένα μέρος όπου να μπορούν να προστατευτούν από τον COVID-19, επηρεάζοντας συχνά τις ήδη περιθωριοποιημένες ομάδες.

Στη Γαλλία, εθελοντές/ριες από τους Παρατηρητές/ριες Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέγραψαν 175 περιπτώσεις αναγκαστικών εξώσεων μεταναστών/ριών, αιτούντων/ουσών άσυλο και προσφύγων από αξιωματούχους επιβολής του νόμου στο Calais μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2020.

Περιορισμοί στην ειρηνική συνάθροιση

Πολλά κράτη έχουν επίσης χρησιμοποιήσει την πανδημία ως πρόσχημα για τη θέσπιση νόμων και πολιτικών που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και εξαναγκάζουν σε οπισθοχώρηση τις εγγυήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του αδικαιολόγητου περιορισμού των δικαιωμάτων στην ειρηνική συνάθροιση και την ελευθερία της έκφρασης.

Για παράδειγμα, τουλάχιστον 16 άτομα σκοτώθηκαν από αξιωματικούς ασφαλείας στη ζώνη Wolaita στην Αιθιοπία τον Αύγουστο μετά από διαμαρτυρίες ενάντια στις συλλήψεις τοπικών ηγετών και ακτιβιστών/ριών, οι οποίοι/ες φέρονταν ότι διεξήγαγαν συνάντηση κατά παράβαση των περιορισμών COVID-19.

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ορισμένοι περιορισμοί μπορούν να εφαρμοστούν νόμιμα στο δικαίωμα στην ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία ή άλλα νόμιμα συμφέροντα, αλλά πρέπει να προβλέπονται από το νόμο και να είναι απαραίτητοι και ανάλογοι προς έναν συγκεκριμένο στόχο. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις που τεκμηριώνονται από τη Διεθνή Αμνηστία, οι περιορισμοί προχωρούν πολύ περισσότερο – για παράδειγμα η επιβολή γενικών απαγορεύσεων σε διαδηλώσεις, η απαγόρευση ή ο περιορισμός διαδηλώσεων σε περιπτώσεις όπου άλλες δημόσιες συγκεντρώσεις παρόμοιων μεγεθών παρέμειναν ανεπηρέαστες. ή με τη χρήση βίας εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών/ριών.

(Πηγή: imerodromos.gr)