Εφιαλτικά σενάρια για το λιώσιμο των πάγων

Συντάκτης: Τάσος Σαραντής

Ανατολή ηλίου με παγόβουνα που επιπλέουν στις ακτές της Γριλανδίας
AP Photo/Felipe Dana

Νεότερες μετρήσεις δείχνουν ότι η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει με ρυθμό 45% μεγαλύτερο από την κεντρική πρόβλεψη για την Κλιματική Αλλαγή, με κίνδυνο να εκτεθούν εκατομμύρια άνθρωποι σε παράκτιες πλημμύρες μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα.

Oι μεγάλοι παγετώνες της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας λιώνουν σήμερα με ρυθμούς που συμβαδίζουν με τις προβλέψεις του χειρότερου σεναρίου για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, με σοβαρές συνέπειες για τις παράκτιες κοινότητες, αλλά και για την αξιοπιστία των κλιματικών μοντέλων.

Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature Climate Change συνέκρινε τις τελευταίες δορυφορικές παρατηρήσεις για την τήξη των πολικών πάγων με τις προβλέψεις που περιγράφονται στην πέμπτη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Όπως διαπιστώθηκε, οι παγετώνες αυξάνουν επί του παρόντος τη στάθμη της θάλασσας με ρυθμό 45% πάνω από την κεντρική πρόβλεψη της IPCC και πλησιάζουν στο χειρότερο σενάριο. Εάν αυτό συνεχιστεί, οι παγετώνες των πόλων θα μπορούσαν να αυξήσουν τη στάθμη της θάλασσας κατά 17 εκατοστά περισσότερο από τις προβλέψεις έως το 2100.

«Εάν οι απώλειες των παγετώνων εξακολουθήσουν να συμβαδίζουν με τα χειρότερα σενάρια θέρμανσης του κλίματος, θα πρέπει να αναμένουμε άνοδο επιπλέον 17 εκατοστών της στάθμης της θάλασσας μόνο από τους παγετώνες», ανέφερε η Άννα Χογκ, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του Λιντς, που συμμετείχε στη μελέτη. «Αυτό είναι αρκετό για να διπλασιάσει τη συχνότητα των πλημμυρών από τις καταιγίδες σε πολλές από τις μεγαλύτερες παράκτιες πόλεις του κόσμου».

Αναζητούν τα χειρότερα

Από τη δεκαετία του 1990, οι παγετώνες στους πόλους έχουν ήδη ανεβάσει την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας συνολικά κατά 1,8 εκατοστό – κατά 7,2 χιλιοστά από την τήξη από την Ανταρκτική, ενώ η Γροιλανδία έχει συνεισφέρει κατά 10,6 χιλιοστά. Και οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν ότι οι ωκεανοί του κόσμου αυξάνονται τώρα κατά 4 χιλιοστά κάθε χρόνο. Ωστόσο, ήταν μεταξύ 2007 και 2017 όταν οι παγετώνες άρχισαν να χάνουν μάζα με ρυθμό συμβατό με τις προβλέψεις χειρότερου σεναρίου, προσθέτοντας περίπου 1,23 εκατοστό στη στάθμη της θάλασσας κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, σύμφωνα με τη μελέτη.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, όπως προβλέπεται σήμερα σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, θα εκθέσει 44 έως 66 εκατομμύρια ανθρώπους σε ετήσιες παράκτιες πλημμύρες μέχρι το τέλος του αιώνα ή επιπλέον 16 εκατομμύρια ανθρώπους. Αλλά μία από τις πιο ανησυχητικές συνέπειες που προκύπτει από τη μελέτη είναι ότι, εάν η άνοδος της στάθμης της θάλασσας συμβαδίζει ήδη με τις προβλέψεις του χειρότερου σεναρίου, το πραγματικό χειρότερο σενάριο θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο τρομερό.

«Πρέπει να βρούμε ένα νέο σενάριο χειρότερης περίπτωσης για τους παγετώνες επειδή ήδη λιώνουν με ρυθμό σύμφωνα με το τρέχον μας», εξηγεί ο Τόμας Σλάτερ, ερευνητής στο Κέντρο για την Πολική Παρατήρηση και Μοντελοποίηση του Πανεπιστημίου του Λιντς. «Οι προβολές της στάθμης της θάλασσας είναι κρίσιμες για να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις να σχεδιάσουν την κλιματική πολιτική, τις στρατηγικές μετριασμού και προσαρμογής σε αυτήν. Εάν υποτιμούμε τη μελλοντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τότε αυτά τα μέτρα μπορεί να είναι ανεπαρκή και να αφήνουν τις παράκτιες κοινότητες ευάλωτες», λέει.

Μη επιστροφή

«Ένας από τους λόγους για τους οποίους τα κλιματικά μοντέλα ενδέχεται να υποτιμήσουν το χειρότερο σενάριο», ανέφερε ο ίδιος, «είναι ότι δεν λαμβάνουν υπόψη τις βραχυπρόθεσμες καιρικές αλλαγές, όπως το κύμα θερμότητας που οδήγησε στην τήξη-ρεκόρ της Γροιλανδίας το καλοκαίρι του 2019. Τα μοντέλα που θα χρησιμοποιηθούν για την επόμενη έκθεση της IPCC είναι καλύτερα να προβλέψουν πώς αλληλοεπιδρούν οι παγετώνες, οι ωκεανοί και η ατμόσφαιρα», επισημαίνει ο Σλάτερ.

Η μελέτη αυτή ακολουθεί πολλές κακές ειδήσεις για τους πάγους του κόσμου. Μία άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο διαπίστωσε ότι ο παγετώνας της Γροιλανδίας είχε περάσει το «σημείο της μη επιστροφής» και θα συνέχιζε να λιώνει ακόμη και αν σταματούσε η κλιματική κρίση. Μια άλλη πρόσφατη μελέτη, που καθοδηγήθηκε επίσης από το Πανεπιστήμιο του Λιντς, υπολόγισε ότι η Γη έχει χάσει 28 τρισεκατομμύρια τόνους πάγου σε μόλις 23 χρόνια.

Μέχρι στιγμής, τα επίπεδα της παγκόσμιας θάλασσας έχουν ανεβεί ως επί το πλείστον μέσω ενός μηχανισμού που ονομάζεται θερμική διαστολή, κάτι που σημαίνει ότι ο όγκος του θαλασσινού νερού διαστέλλεται καθώς θερμαίνεται. Όμως, οι προαναφερόμενες μελέτες αντικατοπτρίζουν μια νέα παγκόσμια πραγματικότητα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η τήξη από τους παγετώνες των πόλων και των βουνών ξεπέρασε τη διαστολή της θέρμανσης των ωκεανών ως την κύρια αιτία της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Και δεν είναι μόνο η Ανταρκτική και η Γροιλανδία που προκαλούν την άνοδο της στάθμης. Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες μικρότεροι παγετώνες έχουν αρχίσει να λιώνουν ή να εξαφανίζονται εντελώς, όπως είδαμε με τον παγετώνα Οκγεκουλ στην Ισλανδία, ο οποίος κηρύχθηκε «νεκρός» το 2014. Αυτό σημαίνει ότι η τήξη των πάγων έχει πλέον αναδειχθεί ο κύριος συντελεστής της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

(Πηγή: efsyn.gr)