Κορονοϊός – Μελέτη ΑΠΘ: Προβλέπει μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων τον Αύγουστο – Η εφιαλτική εκτίμηση για τον Σεπτέμβριο

Αύξηση των κρουσμάτων του κορονοϊού την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου εάν δεν ληφθούν μέτρα, προβλέπει μελέτη διασποράς του ιού την καλοκαιρινή περίοδο στην Ελλάδα. Τη μελέτη εκπόνησε ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης , επικεφαλής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, και η ομάδα HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ), σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Προηγμένων Σπουδών στην Παβία και την Πίζα της Ιταλίας.

“Ο περιορισμός τόσο του ημερησίου αριθμού κρουσμάτων σε περίπου 60 ημερησίως για όλη την περίοδο του Αυγούστου, αλλά και της αυξητικής τάσης που αναμένεται μετά το τέλος Αυγούστου, θα μπορούσε να αναχαιτιστεί με επιπλέον μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, τα οποία δεν θα έπλητταν την τουριστική δραστηριότητα (π.χ. καθυστέρηση ανοίγματος των σχολείων, περιορισμός συγχρωτισμού σε δημόσιες υπηρεσίες και κλειστούς δημόσιους χώρες και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, σούπερ μάρκετ και πολυκαταστήματα, κ.α.)” , επισημαίνει ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης.

Ο κ. Σαρηγιάννης προτείνει τη διατήρηση και μαζική εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης σε κλειστούς χώρους και σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (με περιορισμό στο 50% της πληρότητάς τους και ανάλογη αύξηση των δρομολογίων για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού). Την αποφυγή άσκοπου συγχρωτισμού, μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων και η μη τήρηση κανόνων σε χώρους θρησκευτικής λατρείας. Την υποχρεωτική και ορθή χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους. Τα συγκεκριμένα μέτρα πρέπει να εφαρμοστούν υποχρεωτικά και να παρακολουθηθεί η εφαρμογή τους από όλους. Τα πρόστιμα για τη μη εφαρμογή των κανόνων θα μπορούσαν να είναι υψηλότερα (σε αντιστοιχία με άλλες χώρες του εξωτερικού). Επιπλέον πρέπει να διατηρηθεί ο υψηλός βαθμός ανίχνευσης των φορέων SARS-CoV-2 στη χώρα και να μειωθεί ο χρόνος ταυτοποίησης των θετικών στον κορονοϊό. Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με εντατικοποίηση των ελέγχων στις πύλες εισόδου για τον περιορισμό των ροών ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων με ταυτόχρονη μείωση του χρόνου ταυτοποίησης του ιού. Το τελευταίο μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση των διαθέσιμων τεστ και ενεργοποίηση πανεπιστημιακών εργαστηρίων τα οποία μπορούν να αυξήσουν την ικανότητα της χώρας να ταυτοποιήσει τον κορονοϊό γεννητικά (με τεχνική RT-PCR)σε λιγότερο από 24 ώρες. Εντατικοποίηση των ελέγχων στην κοινότητα για τον εντοπισμό πιθανών φορέων που μπορούν να δημιουργήσουν νέες αλυσίδες μετάδοσης. Συνεχή επανεξέταση της κατάστασης με βάση την καθημερινή επιδημιολογική εικόνα, δεδομένης της αβεβαιότητας ως προς τον πραγματικό αριθμό των κρουσμάτων στην κοινότητα. Το καμπανάκι της έρευνας είναι ιδιαίτερα ηχηρό καθώς ο επιστήμονας κάνει λόγο για «δυσοίωνη» περίπτωση το να φτάσει η χώρα τα 80 κρούσματα ημερησίως στις 13 Αυγούστου, την ώρα που χθες (31/7) ανακοινώθηκαν 78 νέα κρούσματα.

Όπως αναφέρει για τα κρούσματα στις 13 Αυγούστου “η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί εάν δεν εντατικοποιηθούν περαιτέρω οι έλεγχοι στις πύλες εισόδου της χώρας, και κατά την περίοδο του Αυγούστου που αναμένεται να αυξηθεί η τουριστική κίνηση στη χώρα, θεωρήσουμε ότι συνολικά εισέρχονται καθημερινά 20 ασυμπτωματικοί/προσυμπτωματικοί φορείς. Στην περίπτωση αυτή, που αντιπροσωπεύει ένα πιθανό, αλλά δυσμενές σενάριο, τα 80 νέα κρούσματα ανά ημέρα αναμένονται νωρίτερα, στις 13 Αυγούστου, ενώ εάν δεν ληφθούν επιπλέον μέτρα, η κατάσταση θα διαμορφωθεί με τρόπο παραπλήσιο των λοιπών Βαλκανικών χωρών μέχρι το τέλος του έτους”.

Για το σκοπό αυτό, ο κ. Σαρηγιάννης, μαζί με συνεργάτες από τα ανωτέρω ιδρύματα, ανέπτυξαν ένα υπολογιστικό εργαλείο διαχείρισης του κινδύνου στη δημόσια υγεία από την COVID-19. To υπολογιστικό αυτό εργαλείο (CORE: Covid-19 RiskEvaluation) εμπεριέχει ένα μοντέλο διασποράς της επιδημίας, το οποίο αποτελεί εξέλιξη των πιο προηγμένων υπαρχόντων μοντέλων SEIR, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη δυναμική της διάδοσης που έχουν μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις όπως η εφαρμογή τεστ ανίχνευσης του ιού στον γενικό πληθυσμό ή σε στοχευμένεςυπο-ομάδες πληθυσμού και τα μέτρα περιορισμού του πληθυσμού, στην εξέλιξη της διασποράς (περιγράφεται ως διαμέρισμα X) και την τελική εκτίμηση υγειονομικού κινδύνου στον πληθυσμό. Το μοντέλο διασποράς SEIR-X που είναι και ο κινητήρας υπολογισμού της διασποράς έχει επεκταθεί σε ένα μοντέλο πολλαπλών καταστάσεων του πληθυσμού, έτσι ώστε να περιγράφονται αναλυτικά οι διαφορετικές πιθανές καταστάσεις του εκτεθειμένου στον COVID-19 πληθυσμού με βάση την τυπολογία και σοβαρότητα των συμπτωμάτων της νόσου που αυτός παρουσιάζει (μοντέλο multi-stateSEIR-X, ή SEIR-Xms).

Για την καλύτερη αποτύπωση της μεταβολής της μεταδοτικότητας του ιού κατά τη διάρκεια του έτους (εποχιακή διακύμανση), η μεταδοτικότητα του νέου κορονοϊού περιγράφεται πλέον ως συνάρτηση των ημερήσιων μετεωρολογικών συνθηκών, καθώς επίσης και ως συνάρτηση του ιϊκού φορτίου των κρουσμάτων στα διάφορα στάδια εκδήλωσης της νόσου. Έχοντας λάβει υπόψιν χρονοσειρές προηγουμένων ετών όσον αφορά τις μετεωρολογικές συνθήκες και κάνοντας την αντίστοιχη προβολή για το έτος 2020, φαίνεται ότι η άνοδος της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με την αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας και τη μεταβολή της υγρασίας κατά τη θερινή περίοδο, συντελούν στη μείωση της μεταδοτικότητας κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Το γεγονός αυτό μπορεί εν μέρει να αντισταθμίσει την πιθανή αύξηση του Rt λόγω της άρσης των μέτρων.

Η χρονική εξέλιξη των κρουσμάτων (σωρευτικά) παρουσιάζεται με την μπλε γραμμή, ενώ τα καταγεγραμμένα περιστατικά παρουσιάζονται με τις κόκκινες τελείες. Αντίστοιχα, ο συνολικός αριθμός των θανούντων, παρουσιάζεται με τη μαύρη γραμμή.

Με δεδομένους τους εντατικούς ελέγχους που πραγματοποιούνται στις πύλες εισόδου της χώρας, οι ροές ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων έχουν μειωθεί σε σχέση με το τέλος Ιουνίου και τις πρώτες μέρες του Ιουλίου από 50 με 55 ημερησίως (όπως είχε υπολογισθεί από το μοντέλο) σε περίπου 10 με 15, γεγονός που συντέλεσε στη σχετικά καλή εικόνα μέχρι και πριν 4 μέρες. Εντούτοις, οι αυξημένες ροές εκείνων των ημερών, σε συνδυασμό με την πλημμελή εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και χρήσης της μάσκας, συντέλεσαν σε διασπορά του ιού στην κοινότητα, η οποία εκδηλώνεται με την αύξηση των νέων κρουσμάτων τις τελευταίες 3 ημέρες. Για την καλύτερη αποτύπωση της πραγματικής εικόνας όπως αυτή διαμορφώνεται από το ρυθμό μεταβολής νέων κρουσμάτων, υπολογίζεται ότι ένας αριθμός περίπου 15 ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων εισέρχεται στη χώρα σε ημερήσια βάση από τις 14 Ιουλίου.

Με βάση αυτές τις προβλέψεις, διαφαίνεται μια συνεχής αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες, η οποία θα αγγίξει τα 80 νέα κρούσματα την ημέρα την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου.

Στην περίπτωση αυτή, στις 30 Σεπτεμβρίου ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 11.500, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 260.