Επικίνδυνα χημικά σε «υγιεινές» τροφές: Πώς θα προστατευτούμε;

Αρσενικό σε καστανό ρύζι και υδράργυρος σε ψάρια είναι μερικές από τις βλαβερές ουσίες που εντοπίστηκαν σε τρόφιμα που θεωρούμε υγιεινά. Τι σημαίνει αυτό για την υγεία μας και με ποιον τρόπο μπορούμε να την προφυλάξουμε;

Σε ανησυχητικά συμπεράσματα κατέληξε μια νέα βρετανική μελέτη: ότι το καστανό και βιολογικό ρύζι περιέχουν σημαντικά υψηλότερες ποσότητες αρσενικού απ’ ό,τι το λευκό ρύζι, παρόλο που το τελευταίο θεωρείται συνήθως λιγότερο υγιεινό. Όπως προειδοποιεί η Ρουθ Φέρτσαϊλντ, λέκτορας Διατροφής στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αρσενικού για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.

Η συγκεκριμένη χημική ουσία συγκεντρώνεται στον φλοιό του ρυζιού, που αφαιρείται στο λευκό, αλλά διατηρείται στο καστανό ρύζι. Έτσι, παρόλο που η κατανάλωση του φλοιού του ρυζιού έχει συνδεθεί με την πρόσληψη ωφέλιμων φυτικών ινών, η καινούρια έρευνα προκαλεί προβληματισμούς. Τι μπορούμε να τρώμε με ασφάλεια, τελικά;

Αρσενικό στο ρύζι

Καθησυχαστική εμφανίζεται η ειδικός στην περίπτωση των ενηλίκων, διευκρινίζοντας ότι «ακόμα και να τρώμε ένα κιλό μαγειρεμένο καστανό ρύζι την ημέρα, είναι απίθανο να υπερκαταναλώσουμε αρσενικό. Επιπλέον, ως προϊόν ολικής άλεσης το καστανό ρύζι θα μας προσφέρει περισσότερες φυτικές ίνες, καθώς και ένα πλήθος από βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και ωφέλιμα λιπαρά οξέα».

Τα παιδιά κάτω των πέντε ετών κινδυνεύουν περισσότερο να υπερκαταναλώσουν αρσενικό από το ρύζι, αλλά αυτός ο κίνδυνος μπορεί να αντισταθμιστεί από μια πλούσια και ισορροπημένη διατροφή, όπως συμβουλεύει η διατροφολόγος. «Μπορείτε επίσης να μειώσετε το αρσενικό στο ρύζι κατά 80% ξεπλένοντάς το και μαγειρεύοντάς το σε μεγάλες ποσότητες νερού».

Υδράργυρος στο ψάρι

Η αρθρογράφος επισημαίνει επίσης ότι κάποια ψάρια, ειδικά τα μεγαλύτερου μεγέθους όπως ο καρχαρίας, ο ξιφίας και ο τόνος, που βρίσκονται ψηλότερα στην τροφική αλυσίδα, περιέχουν σημαντικές ποσότητες υδραργύρου. Το συγκεκριμένο χημικό έχει τοξική δράση για τον άνθρωπο, προκαλώντας βλάβες στα νεφρά και επηρεάζοντας την ανάπτυξη του εγκεφάλου στα έμβρυα και τα βρέφη.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων τοποθετεί την ασφαλή κατανάλωση υδραργύρου σε 1,3 μικρογραμμάρια ανά κιλό βάρους σώματος την εβδομάδα ή στα 117 mcg την εβδομάδα για έναν ενήλικα 90 κιλών. Ενδεικτικά, μια κονσέρβα τόνου των 100 γραμμαρίων μπορεί να περιέχει ακόμα και 50 mcg, οπότε καταναλώνοντας πάνω από δύο κονσέρβες την εβδομάδα θέτουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση, η διατροφολόγος συμβουλεύει να αποφεύγουμε εντελώς την κατανάλωση ξιφία και καρχαρία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Από την άλλη, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να αποφεύγουμε εντελώς το ψάρι, θεμέλιο της μεσογειακής διατροφής που έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, υπέρτασης και χοληστερόλης. Ιδιαίτερα ωφέλιμα θεωρούνται τα λιπαρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες και οι ρέγκες.

Φυτοφάρμακα στα λαχανικά

Είναι γνωστό ότι η φλούδα των φρούτων και των λαχανικών αποτελεί πλούσια πηγή φυτικών ινών, που συμβάλλουν στην υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, προσφέρει ένα πλήθος θρεπτικών στοιχείων, όπως βιταμίνη C και ιχνοστοιχεία.

Τι γίνεται όμως με τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες; Δεν είναι επικίνδυνα για την υγεία μας; Μήπως το καλύτερο θα ήταν να ξεφλουδίζουμε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά προτού τα καταναλώσουμε; Η Φέρτσαϊλντ πιστεύει ότι τα υπολείμματα χημικών στην επιφάνειά τους εντοπίζονται σε περιορισμένες ποσότητες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με τη σειρά του, μας διαβεβαιώνει το εξής: «Κανένα από τα φυτοφάρμακα που είναι εγκεκριμένα για χρήση σε τρόφιμα του διεθνούς εμπορίου σήμερα δεν είναι γενοτοξικό (δηλαδή δεν προκαλεί βλάβες στο DNA που συνδέονται με μεταλλάξεις και καρκίνο)».

Τα οφέλη από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών αντισταθμίζουν τους κινδύνους, κατά τη διατροφολόγο. «Φαίνεται λοιπόν σώφρον να τρώμε όσο περισσότερα μπορούμε και, όπου αυτό είναι εφικτό και ευχάριστο, να καταναλώνουμε τη φλούδα τους».

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η αρθρογράφος είναι ότι επιβεβαιώνεται ο κανόνας της διατροφής «μέτρον άριστον». Όπως προσθέτει: «Όσο περισσότερα είδη τροφίμων τρώμε τόσο μικρότερες ποσότητες καταναλώνουμε από το καθένα και έτσι μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο να κάνουμε στον εαυτό μας κακό από την υπερκατανάλωση ή την ανεπάρκεια μιας τροφής. Γνωρίζοντας επίσης τις ασφαλείς ποσότητες, θα απαντήσουμε σε κάποιες από τις πιο δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με τις καλύτερες διατροφικές επιλογές».

(Πηγή: sputniknews.gr)