«…Γεννήθηκα κάποια στιγμή το 1944…»

Της εκπαιδευτικού Σωτηρίας Καραγιάννη

Στις μέρες μας είναι περισσότερο από ποτέ επιτακτική η ανάγκη να μιλάμε στα παιδιά μας για το Ολοκαύτωμα μη περιμένοντας να μας το θυμίσει «Η παγκόσμια ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος», καθώς έχει οριστεί η 27η Ιανουαρίου.

Σε δεύτερο επίπεδο θα μπορούσαμε να θέσουμε το ερώτημα: Είναι εφικτό να μιλήσεις σε πολύ μικρά παιδιά για ένα τόσο φρικτό ιστορικό γεγονός και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να εμφυτεύσεις την θηριωδία του ναζισμού ώστε να ριζώσει από νωρίς σ ένα παιδί;

Η απάντηση βρίσκεται πάντα σ’ ένα βιβλίο που θα γίνει η αφορμή για να τεθούν ερωτήσεις. Οι απαντήσεις που θα δοθούν θα φτάνουν ως εκεί που η ηλικία επιτρέπει να αντέξει.

« Ο λαός μου έχασε έξι εκατομμύρια ψυχές που εξοντώθηκαν από το 1933 μέχρι το 1945. Πολλοί εκτελέστηκαν. Πολλοί πέθαναν από την πείνα. Πολλοί θανατώθηκαν σε θαλάμους αερίων και κάηκαν σε κρεματόρια.

Εγώ όχι

Γεννήθηκα κάποια στιγμή το 1944.

Δεν ξέρω πότε είναι τα γενέθλιά μου.

Δεν ξέρω τι όνομα μου έδωσαν.

Δεν ξέρω σε ποια πόλη γεννήθηκα ούτε σε ποια χώρα.

Δεν ξέρω αν είχα αδέρφια.

Το μόνο που ξέρω είναι πως ήμουν μωρό, λίγων μηνών, όταν σώθηκα από το Ολοκαύτωμα.

Πολλές φορές προσπαθώ να φανταστώ πώς θα ήταν η ζωή της οικογένειας μου τις τελευταίες εβδομάδες που περάσαμε μαζί. Φαντάζομαι τη μητέρα και τον πατέρα μου να τους καταληστεύουν να τους παίρνουν το βιος, να τους διώχνουν με τη βία από το σπίτι τους και να τους στέλνουν να ζήσουν στο γκέτο.

Αργότερα, φαντάζομαι, μας διέταξαν να εγκαταλείψουμε το γκέτο. Και οι γονείς μου σίγουρα δε θα βλέπαν την ώρα να φύγουν από αυτήν την περιοχή με τα συρματοπλέγματα. Θα γλιτώναμε από τον τύφο, την πείνα, τη βρόμα και την ασφυκτική πολυκοσμία. Ήξεραν άραγε πού θα πήγαιναν μετά; Μήπως τους είχαν πει ότι θα τους μετέφεραν λίγο καλύτερα; Σ ένα μέρος που θα είχαν φαγητό και δουλειά; Είχαν άραγε ακούσει τις φήμες για τα στρατόπεδα θανάτου;

Αναρωτιέμαι πως ένιωσαν όταν έφθασαν σαν κοπάδι στο σιδηροδρομικό σταθμό μαζί με εκατοντάδες άλλους εβραίους. Όταν στοιβάχτηκαν στα βαγόνια για τα ζώα, όπου μόνον όρθιος μπορούσες να σταθείς.

Πόσο θα πανικοβλήθηκαν όταν άκουσαν τις πόρτες να σφραγίζουν…

Φαίνεται πως το τρένο ταξίδευε από το ένα χωριό στο άλλο περνώντας από όμορφα, ήρεμα τοπία, τοπία που – τι παράξενο- δεν τα είχε αγγίξει ο τρόμος. Πόσες μέρες ήμασταν σε αυτό το τρένο; Πόσες ώρες στέκονταν οι γονείς μου όρθιοι, στριμωγμένοι στο βαγόνι; Φαντάζομαι τη μητέρα μου να με κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά της για να με προστατέψει από τη βρομιά, τις φωνές και τα κλάματα, από το φόβο που είχε απλωθεί μέσα σ εκείνο το ασφυκτικό κουτί.

Τώρα πια θα είχε σίγουρα καταλάβει ότι δεν την πήγαιναν σ ένα καλύτερο μέρος.

Αναρωτιέμαι πού στεκόταν. Στη μέση του βαγονιού; Ο πατέρας μου ήταν δίπλα της; Της έλεγε να κάνει κουράγιο; Μίλησαν άραγε για το τι έπρεπε να κάνουν;

Πότε πήραν την απόφαση; Ίσως να άνοιξε δρόμο ανάμεσα στον κόσμο για να φθάσει στο ξύλινο τοίχωμα του βαγονιού. Όπως με τύλιγε σφιχτά σε μια ζεστή κουβερτούλα, ψιθύρισε το όνομά μου; Με γέμισε φιλιά; Έκλαψε;

Καθώς το τρένο διέσχιζε αργά ένα χωριό, η μητέρα μου θα πρέπει να κοίταξε έξω, από το άνοιγμα ψηλά στο βαγόνι. Με τη βοήθεια του πατέρα μου θα τράβηξε τα σύρματα που έφραζαν το άνοιγμα. Η μητέρα μου θα με σήκωσε ψηλά πάνω από το κεφάλι της, προς το αχνό φως της αυγής. Το μόνο που ξέρω με βεβαιότητα είναι αυτό που έγινε μετά.

Η μητέρα μου με πέταξε από το τρένο.

Με πέταξε σε ένα χαντάκι με τρυφερό χορτάρι.

Κάποιοι άνθρωποι που περίμεναν να περάσει το τρένο, με είδαν την ώρα που με πέταγαν από το βαγόνι.

Πηγαίνοντας προς το θάνατο, η μητέρα μου με πέταξε πίσω στη ζωή.

Κάποιος με μάζεψε και με πήγε σε μια γυναίκα που με φρόντισε σαν δικό της παιδί.

Υπολόγισε την ηλικία μου και μου έδωσε μια ημερομηνία για γενέθλια.

Με βάφτισε Έρρικα.

Σήμερα το δικό μου δέντρο έχει και πάλι ρίζες.»

ΕΡΙΚΑ RUTH VAVDER ZEE

Εικονογράφηση: Roberto Innocenti

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Μαρίζα Ντεκάστρο.

Η ‘Έρρικα είναι ένα τυχερό παιδί. Ενάμιση εκατομμύριο παιδιά από κάθε χώρα της Ευρώπης οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα εξόντωσης και βρήκαν τραγικό θάνατο μαζί με τους γονείς τους στους θαλάμους αερίων. Αυτά τα παιδιά θα μπορούσαν να είναι οι συμμαθητές ή οι φίλοι σου, θανατώθηκαν επειδή είχαν λάθος ταυτότητα.

Μην προσπαθείς να μπεις στη θέση της Έρρικας ή των άλλων παιδιών.

Σκέψου μόνο , τι είδους ιδέες οδήγησαν αυτά τα παιδιά στο θάνατο.

Τώρα ξέρεις!

Η Έρρικα ήταν πολύ τυχερό παιδί!

Σωτηρία Καραγιάννη
Εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης
Msc στην Οργάνωση και Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων

(Πηγή: alt.gr)