«Οι μεγάλες πετρελαϊκές ήξεραν για την κλιματική αλλαγή από το ’60»

Συντάκτης: Τάσος Τσακίρογλου

Ρίτσαρντ Χίιντ, διευθυντής του Climate Accountability Institute

Οι φτωχοί πληθυσμοί είναι αναγκασμένοι να υποστούν τις χειρότερες συνέπειες, παρότι έχουν τη μικρότερη συμβολή στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Η κλιματική αλλαγή σίγουρα επιδεινώνει τις ανισότητες παγκοσμίως.

Ο Χίιντ μαζί με την ομάδα του, μέσω αναλύσεων, ερευνών, στατιστικών και συλλογής στοιχείων, αναδεικνύουν τις ευθύνες των μεγάλων εταιρειών ορυκτών καυσίμων –πολυεθνικών ή κρατικών– στην κλιματική αλλαγή και εργάζονται ώστε να υποχρεωθούν αυτές να συμβάλουν, στο κομμάτι που τους αναλογεί, στην αντιμετώπιση του οικουμενικού αυτού προβλήματος.

• Δουλεύετε για το Ινστιτούτο Κλιματικής Λογοδοσίας στις ΗΠΑ. Ποιος είναι ο στόχος σας και πού επικεντρώνετε τη δουλειά σας;

Στόχος μας είναι να μελετάμε πώς επηρεάζουν το κλίμα οι μεγάλες εταιρείες. Κάνουμε αυτή τη δουλειά για αρκετά χρόνια. Θέλουμε να τις κάνουμε να δίνουν λόγο για το ποσοστό της ευθύνης που τους αναλογεί για την κλιματική αλλαγή και τις ζημιές στο περιβάλλον.

Θέλουμε να γνωστοποιήσουμε στο κοινό τι μπορεί να γίνει και πώς αυτές οι εταιρείες θα αναγκαστούν να επενδύσουν σε τομείς «καθαρής» ενέργειας, έτσι ώστε οι βλάβες στο περιβάλλον να μειωθούν όσο το δυνατόν.

• Η ανάλυσή σας δείχνει ότι οι είκοσι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου έχουν συμβάλει κατά 35% σε όλες τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου παγκοσμίως από το 1965. Γιατί ξεκινάτε από το 1965;

Οι ηγετικές εταιρείες πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου και οι ενώσεις των βιομηχάνων –όπως και οι πολιτικοί– γνώριζαν ή συνειδητά παρέβλεπαν την απειλή της κλιματικής αλλαγής λόγω της συνεχιζόμενης χρήσης των προϊόντων τους από τα τέλη της δεκαετίας του 1950.

• Άρα πόσο ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή και πώς θα μπορούσαμε να τους κάνουμε να πληρώσουν για τη ζημιά που έχουν κάνει;

Σίγουρα έχουν και οι καταναλωτές το δικό τους μερίδιο στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά οι μεγάλες επιχειρήσεις κάθονται στη θέση του οδηγού όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Έχουν επενδύσει για πολλές δεκαετίες στα ορυκτά καύσιμα και παράλληλα έχουν αποπροσανατολίσει το κοινό αναφορικά με τις αιτίες της κλιματικής αλλαγής.

Έτσι, έχουν να παίξουν έναν σημαντικό ρόλο στη μεταφορά των επενδύσεων σε άλλους τομείς. Αυτές οι επιχειρήσεις διαθέτουν τόσο την ικανότητα όσο και τους πόρους, αλλά και την ηθική υποχρέωση –ίσως και τη νομική ευθύνη– να αντιμετωπίσουν στον βαθμό που τους αναλογεί την κλιματική αλλαγή.

Ωστόσο, και οι καταναλωτές πρέπει να είναι ενήμεροι για τη δική τους ευθύνη για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων. Δεν αρκούν μόνο η αλλαγή στάσης από τις επιχειρήσεις και η αλλαγή του επενδυτικού μοντέλου στην παγκόσμια οικονομία προκειμένου να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον.

• Οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες και οι παγκόσμιοι ρυπαντές προσπαθούν να μας πείσουν ότι η ευθύνη για την κλιματική αλλαγή είναι ατομική και ότι αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να «πρασινίσουμε» τις καθημερινές μας συνήθειες ή να φυτέψουμε μερικές δεκάδες δέντρα. Αρκεί αυτό για τη σημερινή πραγματικότητα;

Όχι. Αυτά από μόνα τους δεν λύνουν το πρόβλημα. Η άγνοια δεν βοηθά. Εάν δεν αλλάξει η κατεύθυνση των επενδύσεων σε καθαρότερες μορφές, η κλιματική αλλαγή θα επιδεινωθεί. Απαιτείται εθνική και διεθνής νομοθεσία προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και φορολόγηση της χρήσης άνθρακα.

Και αυτό πρέπει να γίνει σε διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. Είναι βέβαια ένα δύσκολο καθήκον που πρέπει να υποστηριχθεί και από τα Ηνωμένα Έθνη. Μεγάλο ρόλο θα παίξει και η στάση του κοινού σ’ αυτή την υπόθεση. Θα πρέπει να ενημερωθεί και να κρατήσει υπεύθυνη στάση.

• Στους απλούς ανθρώπους υπάρχει σχεδόν μια μεταφυσική πίστη ότι η υψηλή τεχνολογία θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, μια πίστη που οδηγεί στην απάθεια. Τι λέτε γι’ αυτό;

Η τεχνολογία έχει να παίξει έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Μπορεί να βοηθήσει να βρούμε διεξόδους σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας, αλλά και να διαχειριστούμε τα απόβλητα. Επίσης να θωρακίσουμε τα σπίτια από την απώλεια ενέργειας, αλλά και στη θέρμανση.

Αυτό βέβαια δεν θα το κάνουν οι επιχειρήσεις άνθρακα και ορυκτών καυσίμων, όμως μπορούν να αναγκαστούν να πληρώσουν για επενδύσεις στην τεχνολογία, η οποία δεν είναι πανάκεια. Πρέπει να αναγκαστούν να χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαια και την τεχνογνωσία τους έτσι ώστε να συμβάλλουν αντί να αντιτίθενται στη μετάβαση σε ένα μέλλον χαμηλής ή μηδενικής ενέργειας από άνθρακα.

• Ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο εμφανείς, τόσο στις ΗΠΑ όσο και αλλού, το λόμπι των αρνητών παραμένει ισχυρό. Γιατί συμβαίνει αυτό κατά τη γνώμη σας;

Υπάρχει μεγάλη προσπάθεια από τις εταιρείες να μετατεθεί η ευθύνη στους καταναλωτές. Επιχειρούν να καθυστερήσουν κάθε πρωτοβουλία δράσης και στις ΗΠΑ ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτούν την καμπάνια άρνησης της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για να αποπροσανατολίζουν το κοινό.

Δημιουργούν συνειδητά σύγχυση για τις αιτίες και τις ευθύνες της κλιματικής αλλαγής. Θέλουν να διαιωνίσουν την οικονομία των ορυκτών καυσίμων. Αυτό φυσικά πρέπει να σταματήσει. Πρέπει να αλλάξει.

• Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τις παγκόσμιες ανισότητες και τι μπορεί να σημαίνει η κλιματική δικαιοσύνη;

Οι φτωχοί πληθυσμοί είναι αναγκασμένοι να υποστούν τις χειρότερες συνέπειες, παρότι έχουν τη μικρότερη συμβολή στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Η κλιματική αλλαγή σίγουρα επιδεινώνει τις ανισότητες παγκοσμίως. Οι πλούσιες χώρες έχουν μια μεγάλη υποχρέωση να συμβάλουν στη βελτίωση της κατάστασης, καθώς ιστορικά έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη.

Όπως και οι επιχειρήσεις που είχαν τεράστια κέρδη για δεκαετίες από τις πωλήσεις άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τώρα πρέπει να χρηματοδοτήσουν έρευνες και σχέδια για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

• Σε τι βαθμό είναι υπεύθυνος ο νεοφιλελευθερισμός για την επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής τις τελευταίες δεκαετίες;

Οι επιχειρήσεις απελευθερώθηκαν από τους ρυθμιστικούς περιορισμούς και έτσι μεγάλωσαν οι ζημιές που έγιναν. Απαιτείται καλή διακυβέρνηση και οι επιχειρήσεις να δουλέψουν ώστε να μη γίνουν τα πράγματα χειρότερα».

-.-

Ρίτσαρντ Χίιντ

Ποιος είναι

Γεννημένος στο Όσλο το 1952, ο Χίιντ μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1967. Σπούδασε Περιβαλλοντική Μηχανική, με ειδίκευση στο Παγκόσμιο Περιβάλλον, στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, απ’ όπου απέκτησε και Master στη Γεωγραφία.

Ασχολείται επί τριάντα χρόνια με τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και σήμερα διευθύνει το Ινστιτούτο Κλιματικής Λογοδοσίας, ενώ έχει κάνει εκατοντάδες δημοσιεύσεις. Τεράστιο υλικό για τα θέματα του κλίματος και στατιστικά για τη συμβολή των εταιρειών στην κλιματική αλλαγή μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση https://www.climateaccountability.org/index.html

(Πηγή: efsyn.gr)