Επιστήμονας και ακτιβιστής καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκισης για δημοσίευση μελέτης που συνδέει την τοξική ρύπανση με τα συχνά περιστατικά καρκίνου

Της Kristen McTighe

Αναδημοσίευση από το Science

Ο Τούρκος επιστήμονας Bülent Şık μελέτησε τη μόλυνση της υδρολογικής λεκάνης του ποταμού Έργκεν στην επαρχία Edirne (Αδριανούπολης) της Τουρκίας.

Τούρκος επιστήμονας καταδικάζεται σε 15 μήνες φυλάκισης για δημοσίευση περιβαλλοντικής μελέτης

Ένας Τούρκος μηχανικός τροφίμων και ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδικάστηκε χθες [26/9] σε 15 μήνες φυλάκισης αφού δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας μελέτης που έκανε αυτός και άλλοι επιστήμονες που συνέδεσε την τοξική ρύπανση με τα συχνά περιστατικά καρκίνου στη δυτική Τουρκία.

Ο Bülent Şık, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του Food Safety and Agricultural Research Center (Κέντρο Ασφάλειας Τροφίμων και Αγροτικής Έρευνας) στο Πανεπιστήμιο Akdeniz, καταδικάστηκε για την αποκάλυψη διαβαθμισμένων πληροφοριών αφού δημοσίευσε τα αποτελέσματα σε τέσσερα μέρη σε μια τουρκική εφημερίδα τον Απρίλιο του 2018.

«Ο Bülent Şık έκανε το καθήκον του σαν πολίτης και επιστήμονας, και χρησιμοποίησε το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης», ισχυρίστηκε ο δικηγόρος του Can Atalay στην τελική ομιλία του πριν ανακοινωθεί η ποινή του από δικαστήριο στην Κωνσταντινούπολη.

Η μελέτη είχε ανατεθεί από το Υπουργείο Υγείας της Τουρκίας για να διερευνηθεί εάν υπάρχει σχέση μεταξύ της τοξικότητας στο έδαφος, το νερό και τα τρόφιμα και των συχνών περιπτώσεων καρκίνου στη δυτική Τουρκία. Δουλεύοντας για 5 χρόνια, ο Şık και μια ομάδα επιστημόνων ανακάλυψαν επικίνδυνα επίπεδα φυτοφαρμάκων, βαρέων μετάλλων και πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων σε πολλά δείγματα τροφίμων και νερού από διάφορες επαρχίες της δυτικής Τουρκίας. Το νερό σε αρκετές κατοικημένες περιοχές βρέθηκε επίσης να μην είναι ασφαλές για πόση, λόγω ρύπανσης από μόλυβδο, αλουμίνιο, χρώμιο και αρσενικό.

Το 2015, αφού η μελέτη είχε ολοκληρωθεί, ο Şık κατέθεσε ότι κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης για να συζητηθούν τα αποτελέσματα παρότρυνε τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να δράσουν. Μετά από τρία χρόνια αδράνειας, όπως κατέθεσε ο Şık, αποφάσισε νε εκδόσει τα ευρήματά του στην Cumhuriyet, μία εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης που είναι στο στόχαστρο της καταστολής της κυβέρνησης κατά των μίντια. (Ο Bülent Şık είναι ο αδελφός του Ahmet Şık, βουλευτή της αντιπολίτευσης και πρώην ερευνητή δημοσιογράφου στην Cumhuriyet ο οποίος είχε προηγουμένως φυλακιστεί επειδή έκανε κριτική στην κυβέρνηση.)

«Αυτό που είναι εντυπωσιακό σε αυτή την περίπτωση είναι ότι το Υπουργείο Υγείας δε διέψευσε το Şık», δήλωσε η Milena Buyum, υπεύθυνη εκστρατείας για την Τουρκία στη Διεθνή Αμνηστία του Λονδίνου. Αντίθετα, λέει η Buyum, η επιβεβαίωση της κυβέρνησης ότι οι πληροφορίες ήταν εμπιστευτικές δείχνει ότι υπήρχε πραγματικός κίνδυνος για την υγεία.

Σύμφωνα με τον τουρκικό νόμο, ο Şık θα μπορούσε να αποφύγει τη φυλάκιση και να λάβει ποινή με αναστολή εάν έδειχνε μεταμέλεια. Αλλά αρνήθηκε να το κάνει όταν του ζητήθηκε από τη δικαστική αρχή.

«Η απόκρυψη στοιχείων που προέκυψαν από έρευνα μας εμποδίζει να κάνουμε ουσιαστικές συζητήσεις για να βρεθούν λύσεις» είπε ο Şık σε μία δήλωση στο δικαστήριο η οποία δόθηκε στο περιοδικό Science από το δικηγόρο του. «Τα άρθρα μου είχαν στόχο να ενημερώσουν το κοινό σχετικά με αυτή τη μελέτη δημόσιας υγείας που κρατήθηκε μυστική, και να παρακινήσουν τις αρμόδιες δημόσιες αρχές να δράσουν».

Ο Şık, ο οποίος έχασε τη θέση του σε πανεπιστήμιο το 2016 αφού υπέγραψε σε μια συλλογή υπογραφών που ζητούσε ειρήνη μεταξύ των Τουρκικών δυνάμεων και των Κούρδων μαχητών στη νοτιοανατολική Τουρκία, παραμένει ελεύθερος εν αναμονή της έφεσης.

Ένας μεγάλος αριθμός Τούρκων επιστημόνων έχει απολυθεί, διωχθεί και εκτίσει ποινές φυλάκισης λόγω της καταστολής κατά των αντιφρονούντων που ακολούθησε την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.

(Πηγή: enallaktikos.gr με πληροφορίες από Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριότητων)