To «σιωπηρό» και θανατηφόρο βακτήριο, που απειλεί τα ελαιόδεντρα της Ν. Ευρώπης

Shutterstoc

Η σοδειά ελαιολάδου του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκεται υπό απειλή. Ένα άκρως ισχυρό βακτήριο, που αναπτύσσεται στα αγγεία του ξύλου, εμποδίζοντας την κυκλοφορία νερού και θρεπτικών στοιχείων και προκαλώντας ακόμη και το «θάνατο» του φυτού, προσβάλει τα ελαιόδεντρα της Μεσογείου. Ο λόγος για την Ξυλέλλα, την οποία ειδικοί χαρακτηρίζουν ως «ένα από τα πλέον επικίνδυνα παθογόνα παγκοσμίως. 

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) επισημαίνει ότι χάρη σε μοντέλα υπολογιστών έχει κατανοήσει πλέον το πώς και με ποιους ρυθμούς η ασθένεια εξαπλώνεται. Αλλά δεν έχει βρει τη θεραπεία της. Για πρώτη φορά το βακτήριο εντοπίστηκε το 2013 στην Ιταλία και έκτοτε εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη νότια Ευρώπη. Στην Ελλάδα δεν έχουμε κρούσματα, αλλά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις στη νότια Γαλία, στην Ισπανία και στην Βόρεια Πορτογαλία. 

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Εισαγωγέων και Εξαγωγέων Φυτικού Υλικού (ΕΣΕΕΦΥ)  είχε εκπέμψει σήμα κινδύνου από τα τέλη του 2018, προειδοποιώντας πως εάν το βακτήριο περάσει τα σύνορα της χώρας μας, θα μπορούσε να αλλάξει συνολικά τη μορφή της γεωργίας και να οδηγήσει ακόμη περισσότερους Έλληνες στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας. 

Εξηγούσε δε πως σε περίπτωση εμφάνισης του βακτηρίου σε ένα σημείο, αμέσως δεσμεύεται η παραγωγή σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων, καταστρέφοντας όχι μόνο τους επαγγελματίες παραγωγούς, αλλά χωριά ολόκληρα. Για μία χώρα στην οποία η ελαιοπαραγωγή συμβάλλει με 2 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, το πλήγμα θα ήταν καθοριστικό.

«Ένα από τα προβλήματα με την Ξυλέλλα είναι πως πρόκειται για σιωπηρή απειλή» σχολιάζει στο BBC ο Δρ. Στίβεν Πάρνελ, πρόεδρος της ομάδας εργασίας της EFSA για την αποτίμηση των κινδύνων από το βακτήριο. Όπως εξηγεί δεν είναι εύκολο να πει κανείς με βεβαιότητα το πότε θα «επιτεθεί», αφού «υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη διάρκεια, που το βακτήριο μπορεί να μείνει κρυμμένο, πριν εξαπλωθεί».

Στα ελαιόδεντρα υπολογίζεται ότι μπορεί να μείνει κρυμμένο ακόμη και για περισσότερο από ένα χρόνο. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει θεραπεία, ο μόνος τρόπος να σταματήσει ή έστω να επιβραδύνει κανείς την εξάπλωση είναι απομακρύνοντας την πηγή της. Απαιτείται λοιπόν διαρκής επαγρύπνηση.

Παγκοσμίως η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής ελαιολάδου στον πλανήτη. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα 28 μέλη παράγουν το 73% και καταναλώνουν το 66% του ελαιολάδου στον κόσμο.

(Πηγή: naftemporiki.gr με πληροφορίες από BBC)