Εκτοξεύτηκε το διαστημικό τηλεσκόπιο «Γαία»

Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Γαία» – η πιο φιλόδοξη ευρωπαϊκή διαστημική αποστολή – εκτοξεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία στη Γαλλική Γουιάνα και αποστολή του είναι να συνθέσει τον πιο λεπτομερή χάρτη του γαλαξία μας που έχει υπάρξει ποτέ.

Η Γαία εκτοξεύθηκε, με ένα ρωσικό πύραυλο Soyuz ο οποίος θα τη μεταφέρει σε τροχιά γύρω από το σημείο Λαγκράντζ L2, 1,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.

To σκάφος κόστισε συνολικά παραπάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ ενώ χρειάστηκαν 13 χρόνια για την ολοκλήρωσή του καθώς απαιτούσε τεχνολογία που δεν υπήρχε κατά τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού του και αναπτύχθηκε ειδικά για αυτό το σκοπό, και θα καταγράψει χάρη στη μεγαλύτερη διαστημική κάμερα που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα, 1.000 megapixel την ηλικία, την κίνηση, την ταχύτητα και την απόσταση ενός δισεκατομμυρίου αστεριών.

Μάλιστα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η λήψη τρισδιάστατων φωτογραφιών, οι οποίες θα συμβάλλουν στον προσδιορισμό της θέσης του πλανήτη μας στον γαλαξία.

Η Γαία πρόκειται να συνεχίσει το έργο που ξεκίνησε με την επίσης ευρωπαϊκή αποστολή Hipparcos (High Precision Parallax Collecting Satellite) το 1989, η οποία έδωσε στοιχεία για 118.000 άστρα με μεγάλη αξιοποίηση στην έρευνα. Εξοπλισμένη με τεχνολογία ακμής θα εκτελέσει λεπτομερείς μετρήσεις διάφορων φυσικών μεγεθών των άστρων, όπως η ταχύτητα, η θερμοκρασία, η φωτεινότητα και η σύνθεσή τους. Για περίπου 10 εκατομμύρια άστρα, η Γαία θα υπολογίσει την απόστασή τους από τον Ήλιο με ακρίβεια της τάξης του 1%, όταν σήμερα γνωρίζουμε με αντίστοιχη ακρίβεια τη θέση λίγων εκατοντάδων μόνο άστρων. Τα αποτελέσματα αυτά θα βοηθήσουν τους αστρονόμους να προσδιορίσουν την προέλευση αλλά και την εξέλιξη του Γαλαξία μας.

Θεωρείται επίσης πολύ πιθανό, αν και δεν είναι πρωταρχικός σκοπός της αποστολής, πως από τα δεδομένα που θα συλλέξει η Γαία θα ανακαλυφθούν έως και 2.500 νέοι εξωπλανήτες, εκατοντάδες χιλιάδες αστεροειδείς εντός του Ηλιακού Συστήματος, και χιλιάδες ακόμη κόκκινοι νάνοι (πολύ μικρά και σχετικά ψυχρά άστρα). Για τα σώματα αυτά θα είναι δυνατός και ο απευθείας υπολογισμός της μάζας τους κάτι που για το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ για παράδειγμα ήταν αδύνατο.

Ο κατάλογος με τις μετρήσεις από τη Γαία θα ολοκληρωθεί το 2021 και εάν εκτυπωνόταν θα χρειάζονταν 53.000 ογκώδεις τόμοι. Τα δεδομένα από την αποστολή θα αποτελέσουν έναν τόπο αναφοράς για την προσπάθεια του ανθρώπου να παρατηρήσει το Σύμπαν, και είναι σίγουρο πως για τις επόμενες δεκαετίες θα είναι ό,τι πιο επίκαιρο γνωρίζουμε για τον Γαλαξία μας.