Το μήνυμα της 6ης Biennale Παιδικής Ζωγραφικής

Τα παιδιά του κόσμου έστειλαν και πάλι τα μηνύματά τους.

Παιδιά όλων των ηλικιών, από κάθε γωνιά του πλανήτη, παρουσίασαν τον δικό τους κόσμο μέσα από τη ζωγραφική και οι ενήλικες, για πολλοστή φορά, “ανακάλυψαν” ότι ο παιδικός κόσμος κρύβει ομορφιά, αγωνία, ελπίδα, αγάπη. Ορισμένες φορές, όμως, κρύβει και πόνο, ανασφάλεια, φοβία που αποτυπώνεται στα έργα των παιδιών, αφού πρώτα έχουν σημαδέψει τις παιδικές ψυχές τους.

Ωστόσο, αυτό που γνώρισαν οι κριτές της 6ης Biennale Παιδικής Ζωγραφικής 2012-2013 δεν ήταν ο πόνος, αλλά η ομορφιά και η αθωότητα της παιδικής ψυχής, η αστείρευτη δημιουργική φαντασία των παιδιών, το πολύπλευρο ταλέντο των μικρών καλλιτεχνών, που εντυπωσίασαν από κάθε άποψη.

Η θεματολόγια της φετινής διοργάνωσης, “Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά”, ήταν αυτή που ενέπνευσε και παρακίνησε δεκάδες εκατοντάδες παιδιά από 134 χώρες να ανταποκριθούν στο κάλεσμα του Μουσείου Παιδικής Τέχνης “Οικουμένη”, που εδρεύει στη Συδηνή Ξάνθης και να παρουσιάσουν ό,τι πιο όμορφο είχαν μέσα στην ψυχή τους.

Στην 6η Biennale Παιδικής Ζωγραφικής, που διοργανώθηκε από το Μουσείο, με τη συνδρομή της UNESCO, τη συμβολή του Υπουργείου Παιδείας και των πρεσβειών της Ελλάδας στο εξωτερικόσυμμετείχαν συνολικά 130.000 παιδιά από 134 χώρες που εντάσσονται σε 930 φορείς (σχολεία, σύλλογοι, παιδικά μουσεία). Από την Ελλάδα συμμετείχαν 7380 παιδιά από 87 πόλεις.

Την κριτική επιτροπή αποτελούσαν συνολικά επτά άτομα από την Ελλάδα και το εξωτερικό και ήταν οι: Ismet Serefoglou, καλλιτέχνης εκπαιδευτικός (Τουρκία), Vasilie Vasilevf, καλλιτέχνης εκπαιδευτικός (Βουλγαρία), Carmen Rodriguez, καλλιτέχνης εκπαιδευτικός (Περού), Γιάννης Δανδαλιάρης, ιστορικός τέχνης (Ελλάδα), Έλενα Τονικίδη, ψυχολόγος, εικαστικός/art-therapist (Ελλάδα), Ξανθόπουλος Γιώργος, εκπαιδευτικός παιδαγωγός (Ελλάδα), Αναστασία Χατζοπούλου (Ελλάδα).

Με τη “γλώσσα” της τέχνης

Η πρόεδρος της Ακαδημίας Παιδικής Τέχνης και του Παιδικού Μουσείου “Οικουμένη” Λίτα Μαυρογένητόνισε ότι με ένα θέμα πλούσιο, όπως η Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά, “τα παιδιά έδωσαν ό,τι πιο όμορφο είχαν μέσα στη σκέψη τους, μια σκέψη που αναπτύχθηκε μέσα από την παρατήρηση και τη διδασκαλεία της ιστορίας της τέχνης και του πολιτισμού για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Τα παιδιά δούλεψαν πάνω σε αυτό και έδωσαν τη δική τους εικόνα. Οι κόποι και οι προσπάθειές τους δεν πήγαν χαμένοι”.

“Όλοι στην επιτροπή”, επισημαίνει η κα. Μαυρογένη, “γίναμε θεατές υπέροχων έργων, μέσα από την παιδική ματιά, όπου η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας, με τη γλώσσα της τέχνης, έγραψε την ιστορία της μέσα στους αιώνες. Τα παιδιά, μέσα από τα μνημεία -ιστορικά ή φυσικά- τις παραδόσεις της χώρας τους και όχι μόνο, μας ταξίδεψαν στον κόσμο του θαυμαστού, εκεί που οι ιδέες έρχονται από το φως και ‘γεννιούνται’ μέσα από το δημιουργικό έργο”.

Μπροστά στη μοναδική ομορφιά των παιδικών έργων, το έργο της επιτροπής ήταν δύσκολο, υπογραμμίζει η κα. Μαυρογένη και σημειώνει ότι τα μέλη της επιτροπής δούλευαν επί τρεις μήνες προκειμένου να αξιολογήσουν τα έργα και να καταλήξουν στα καλύτερα, σύμφωνα με τα κριτήρια που ήταν η προσέγγιση πάνω στο θέμα, κριτήρια ανάλογα με την ηλικία, με την ελεύθερη παιδική έκφραση, με την ικανότητα ενός παιδιού που το έργο του προερχόταν από εργαστήρια με τη γνώση της τεχνικής των υλικών, πάνω από όλα, όμως, βασικό κριτήριο ήταν η ελευθερία και η έκφραση του εικαστικού λόγου.

Έκφραση και ιστορία

Σε αυτή την ελευθερία έκφρασης βασίστηκαν ο 11χρονος μαθητής της στ’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ξάνθης Κωνσταντίνος Ζερενίδης και η 13χρονη Ζωή Ξανθοπούλου, μαθήτρια της β’ τάξης γυμνασίου, που συγκαταλέγονται μεταξύ των παιδιών που κέρδισαν δύο από τα πρώτα βραβεία Ακαδημίας Παιδικής Τέχνης.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνάντησε τον Κωνσταντίνο και τη Ζωή στην Ξάνθη, στους ιδιαίτερα καλοφροντισμένους και ξεχωριστούς χώρους του Παιδικού Μουσείου “Οικουμένη”. Μιλώντας και οι δύο για την επιθυμία τους να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, δεν έκρυψαν τη μεγάλη αγάπη που έχουν για τη ζωγραφική.

Μέσα από ένα καράβι που πλέει στη θάλασσα και μέσα από μια πύλη που απεικονίζει μνημεία της αρχαίας Ελλάδας, ο Κωνσταντίνος και η Ζωή, αντίστοιχα, παρουσίασαν πώς βλέπουν με τα δικά τους μάτια την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά. 

“Πριν ξεκινήσω να ζωγραφίζω”, επισημαίνει η Ζωή, “συζήτησα με τους δικούς μου και στη συνέχεια άρχισα να ψάχνω σε διάφορα βιβλία ώστε να βρω αυτό που ζητούσα, δηλαδή ιστορικά στοιχεία για τον πολιτισμό μας ώστε στη συνέχει να τα αποτυπώσω στο χαρτί. Ήθελα, αυτό που θα ζωγράφιζα να περνάει ένα διαχρονικό μήνυμα από το χθες στο αύριο”.

Ο Κωνσταντίνος, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, θέλησε μέσα από τη ζωγραφιά του να αναδείξει το στοιχείο της πλούσιας ναυτικής παράδοσης που έχει η πατρίδα μας. Γιατί, όπως επισημαίνει, στο υγρό στοιχείο βασίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό η ανάπτυξη της Ελλάδας και χάρη στο υγρό στοιχείο κατάφερε να επιβληθεί και να κερδίσει σημαντικές μάχες στο διάβα της ιστορίας της.

Τόσο η Ζωή όσο και ο Κωνσταντίνος βλέπουν τη ζωγραφική ως μια μορφή δημιουργικής έκφρασηςκαι καταφεύγουν σε αυτή με κάθε ευκαιρία. Σε αυτή τη διαφυγή έχουν τη συμπαράσταση και την υποστήριξη των γονιών τους, που τους παροτρύνουν να συνεχίσουν να ζωγραφίζουν.

Δεν είναι, πάντως, λίγες οι φορές που τα παιδιά, με απλές τεχνικές, λιτές φόρµες και θεματολογία, στη ζωγραφική δηλώνουν τα συναισθήματά τους, τις επιθυμίες και τα βιώµατά τους.

Έτσι, λοιπόν, με μουντά χρώματα και σκεπτικά πρόσωπα τα δυο παιδιά θα αποτύπωναν την εικόνα της οικονομικής κρίσης που βιώνει, σήμερα, η χώρα μας. Ωστόσο, η Ζωή σημειώνει ότι στο ζωγραφικό της έργο θα έδινε και ένα στοιχείο που θα μαρτυρούσε την αισιοδοξία που επιβάλλεται να έχουν οι άνθρωποι και θα περνούσε το μήνυμα ότι, δεν πρέπει ο άνθρωπος εγκαταλείπει την προσπάθεια.

Κι αν για τη 13χρονη Ζωή η ζωγραφική τη βοηθάει να επικοινωνεί με τους άλλους ανθρώπους, για τον 11χρονο Κωνσταντίνο η ζωγραφική τον εξασκεί στην υπομονή και με αφοπλιστική ειλικρίνεια δηλώνει ότι τα χρώματα που χρησιμοποιεί “σκιαγραφούν” αυτή την υπομονή που πρέπει να έχουν όλοι οι άνθρωποι για να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής τους.

“Το παιδί είναι ο ουρανός όλων των χρωμάτων”

Είναι γεγονός ότι τα παιδιά, μέσα από τη ζωγραφική, υψώνουν τη δική τους φωνή, μια φωνή που, όπως υπογραμμίζει η κα. Μαυρογένη, δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. “Είναι η φωνή της ανθρωπότητας από το παρελθόν, το παρόν και φωνάζει στο μέλλον. Αυτή η αδιάκοπη φωνή μας παρακινεί κάθε χρόνο να συνεχίσουμε τη σημαντική προσπάθεια. Αυτή τη φωνή ακούνε και τα χιλιάδες παιδιά από κάθε γωνιά της Γης και ανταποκρίνονται στο κάλεσμά μας για να συμμετάσχουν στη Biennale Παιδικής Ζωγραφικής. Χάρη σε αυτά τα παιδιά και γι’ αυτά τα παιδιά, η Ελλάδα και η πόλη της Ξάνθης γίνονται το επίκεντρο ενός μεγάλου καλλιτεχνικού γεγονότος κάθε δυο χρόνια. Αυτή η προσπάθεια δεν θα είχε, όμως, επιτύχει χωρίς την υποστήριξη του υπουργείου Παιδείας και του υπουργείου Εξωτερικών, που μέσω των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και των Πρεσβειών στέλνουν το μήνυμα για αυτή τη μεγάλη γιορτή”.

Η κα. Μαυρογένη δεν παραλείπει να ευχαριστήσει την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αλλά και προς γνωστό γαλακτοκομείο της Ξάνθης, “γιατί σε καιρούς οικονομικά χαλεπούς αναγνωρίζουν το σημαντικό έργο που επιτελείται και στηρίζουν έμπρακτα την προσπάθεια, μια προσπάθεια που ως τελικούς ωφελούμενους έχει μόνο τα παιδιά”.

Η συνάντηση στο Παιδικό Μουσείο “Οικουμένη” με τη Λίτα Μαυρογένη, τη Ζωή και τον Κωνσταντίνο ήταν μια απόδραση από την καθημερινότητα. Μια απόδραση που “ντύθηκε” με χρώματα και ιδέες. Και καθώς ο επισκέπτης περιφέρεται στους χώρους του Μουσείου και εντυπωσιάζεται από τα παιδικά έργα, έτσι όπως είναι αναρτημένα στο τοίχο, δεν μπορεί να μην συμφωνήσει με τη θεραπεύτρια και συγγραφέα Judith Rubin που τονίζει: “Το παιδί είναι ο ουρανός όλων των χρωμάτων, είναι ένας ωκεανός λύπης όταν πονάει, ένα πυροτέχνημα όταν γελάει… Παιδί το οποίο ασθενεί είναι ένα μοναχικό μονοπάτι στο βουνό… Το δημιούργημα του παιδιού είναι τυλιγμένο με αίνιγμα και μυστήριο”.

(πηγή: ΑΜΠΕ)