Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για την Αυθαίρετη Κράτηση στην Ελλάδα

Ελλάδα:  Η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για την Αυθαίρετη Κράτηση εκφράζει την ανησυχία της για τις συνθήκες κράτησης και την περιορισμένη πρόσβαση σε νομική συνδρομή

ΑΘΗΝΑ/ΓΕΝΕΥΗ (31 Ιανουαρίου 2013)

Στο τέλος της ενδεκαήμερης επίσκεψης στην Ελλάδα,  η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για την Αυθαίρετη Κράτηση  σημείωσε ότι έχει έρθει η ώρα οι  πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις, μεταξύ άλλων και  στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, να συνοδευτούν και  από μια  αποτελεσματική πρακτική εφαρμογή.

«Στους περισσότερους χώρους κράτησης που επισκέφτηκε η Ομάδα Εργασίας, οι  συνθήκες υπολείπονται κατά πολύ των διεθνών   προδιαγραφών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και σε ότι αφορά το μεγάλο συνωστισμό» υπογράμμισε ο κ. Vladimir Tochilovsky, μέλος της Ομάδας Εργασίας.

Η Ομάδα Εργασίας είδε προφυλακισμένους και μετά την καταδίκη τους κρατούμενους να μοιράζονται το ίδιο κελί, καθώς και διοικητικούς κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων μεταναστών χωρίς χαρτιά και  αιτούντων  άσυλο να κρατούνται μαζί με ποινικούς κρατούμενους, κατά  παράβαση της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας.

«Κρατούμενοι μένουν  για μήνες σε αστυνομικά κελιά και μεθοριακούς σταθμούς, αν και αυτοί οι χώροι έχουν σχεδιαστεί για μέγιστο χρόνο κράτησης εικοσιτεσσάρων  ωρών»  είπε ο κ. Tochilovsky. «Η  κατάσταση αυτή  επίσης πλήττει το δικαίωμα  των προφυλακισμένων να προετοιμάσουν σωστά τη δικαστική τους  υπεράσπιση , καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς χώροι για την επικοινωνία των κρατουμένων με τους συνηγόρους τους» πρόσθεσε.

Όσον αφορά το δικαίωμα στη δωρεάν νομική συνδρομή  η Ομάδα Εργασίας διαπίστωσε σοβαρές αντιφάσεις ανάμεσα στις νομοθετικές προβλέψεις  και στην  εφαρμογή στην πράξη αυτών των εγγυήσεων. Κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων με κρατούμενους, η Ομάδα Εργασίας  διαπίστωσε ότι πολύ λίγοι γνώριζαν το δικαίωμά τους για δωρεάν νομική συνδρομή, ενώ υπήρξαν αμέτρητες φορές που ο κατηγορούμενος ή η κατηγορούμενη δεν απήλαυσε το δικαίωμα σε δωρεάν νομική βοήθεια.

Η Ομάδα Εργασίας υπογράμμισε ότι η μη εφαρμογή εναλλακτικών μέτρων αντί της κράτησης, η έλλειψη αποτελεσματικού δικαστικού ελέγχου,  καθώς και η υπερβολική διάρκεια της κράτησης, μπορεί να καταστήσει αυθαίρετη την κράτηση  μεταναστών χωρίς χαρτιά και αιτούντων άσυλο.

« Η φυλάκιση ενός μετανάστη ή ενός αιτούντος άσυλο μέχρι 18 μήνες, σε συνθήκες που μερικές φορές είναι χειρότερες από αυτές μιας κανονικής φυλακής, μπορεί να θεωρηθεί ως τιμωρία που επιβάλλεται σε ένα άτομο χωρίς να έχει  διαπράξει κανένα έγκλημα» πρόσθεσε ο  κ. Vladimir Tochilovsky.

«Φαίνεται να είναι μια σοβαρή παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας που μπορεί να καταστήσει τη στέρηση της ελευθερίας αυθαίρετη».

Ως θετικές εξελίξεις, ο κ. Vladimir Tochilovsky επισήμανε κάποιες νομοθετικές αλλαγές και επαίνεσε τις ελληνικές αρχές για τη δημιουργία νέας, ανεξάρτητης από την αστυνομία Υπηρεσίας Ασύλου, και για τη δημιουργία της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, αρμόδιας για τις διαδικασίες εντοπισμού (screening) οι οποίες θα διεκπεραιώνονται από εξειδικευμένο πολιτικό προσωπικό.

Εκτός από τον κ. Vladimir Tochilovsky (Ουκρανία), η Ομάδα Εργασίας εκπροσωπήθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης από τον κ. Mads Andenas.

Η Αντιπροσωπεία συναντήθηκε  σε υψηλό επίπεδο με τις   εκτελεστικές, νομοθετικές και  δικαστικές αρχές της χώρας. Πραγματοποιήθηκαν επίσης συναντήσεις με εκπροσώπους Δικηγορικών Συλλόγων, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και εκπροσώπους των υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών και διεθνών οργανισμών.

Η Ομάδα Εργασίας επισκέφτηκε διάφορους χώρους κράτησης στην Αθήνα, τη Σάμο, την Αλεξανδρούπολη, την Ορεστιάδα, την Κομοτηνή, το Σουφλί και τη Θεσσαλονίκη.

Η ολοκληρωμένη  έκθεση από την επίσκεψη θα παρουσιαστεί στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Τα άλλα τρία μέλη της Ομάδας Εργασίας είναι ο Πρόεδρος- Εισηγητής El Hadji Malick Sow (Σενεγάλη), η Αντιπρόεδρος Shaheen Sardar Ali (Πακιστάν) και ο Roberto Garretón (Χιλή).