75 εκ. Ευρωπαίοι υπολείπονται βασικών δεξιοτήτων γραμματισμού

Όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ η Ευρωπαία Επίτροπος Ανδρούλλα Βασιλείου, «κανένας δεν ασχολήθηκε με αυτό το ειδικό πρόβλημα προηγουμένως για να υιοθετήσουμε πολιτικές οι οποίες να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένα αυτό το πρόβλημα. Έτσι αφήσαμε το πρόβλημα να μεγαλώσει και να καταλήξουμε στο σημείο ένα στα πέντε παιδιά ηλικίας 15 χρόνων, να μην έχει τις ικανότητες που χρειάζονται για να διαβάσει και να γράψει. Επίσης 75 εκ. ενήλικες έχουν το ίδιο πρόβλημα».

Απαντώντας σε ερώτηση, η κ. Βασιλείου είπε ότι το πρόβλημα είναι σοβαρό, καθώς δεν είναι απλώς θέμα ικανοτήτων, αλλά έχει πολλές επιπτώσεις και στο ίδιο το άτομο, αλλά και στην κοινωνία.

«Όταν κάποιος δεν μπορεί να διαβάσει και να γράψει όπως πρέπει, θα δυσκολευτεί να βρει δουλειά και θα απομονωθεί από την κοινωνία, διότι δεν θα μπορεί να συμμετέχει σε όλες τις δραστηριότητες της κοινωνίας, όπως τα άλλα άτομα. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που έχουμε τον κοινωνικό αποκλεισμό. Υπάρχουν και οι οικονομικές επιπτώσεις διότι κάποια στιγμή το άτομο αυτό θα είναι άνεργο και το κράτος θα αναγκάζεται να συντηρεί αυτό το άτομο, καθώς και επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου, εφόσον δεν μπορεί να κατατοπιστεί σε θέματα υγείας», υπέδειξε η Επίτροπος.

«Ο στόχος μας είναι να κάνουμε όλους να καταλάβουν ότι δεν είναι ντροπή να παραδεχτούν ότι έχουν ένα πρόβλημα. Πρέπει να το αναγνωρίσουν, πρώτα απ’ όλα για τους ίδιους, και δεύτερο για να ζητήσουν βοήθεια, διότι όλα τα παραδείγματα μπορούν να αντιμετωπιστούν, με την κατάλληλη βοήθεια που θα πάρουν» εξήγησε.

Η πρόεδρος της ομάδας των εμπειρογνωμόνων, Πριγκίπισσα Λορεντίν των Κάτω Χωρών, η οποία από μακρού δραστηριοποιείται στο συγκεκριμένο πεδίο, περιγράφει την έκθεση ως ένα «εγερτήριο κάλεσμα αναφορικά με την κρίση που πλήττει κάθε χώρα στην Ευρώπη».

Στη σημερινή διάσκεψη Τύπου, που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο Φιλοξενία μετά το πέρας του συνεδρίου «Γραμματισμός για Όλους», η πρόεδρος της ομάδας εμπειρογνωμόνων έκανε λόγο για «κρίση γραμματισμού».

‘Οπως ανέφερε, όταν μιλάμε για συμμετοχική κοινωνία, που αυτό ακριβώς είναι η Ευρώπη, δεν μπορεί να σημαίνει τίποτε άλλο από την επίλυση αυτού του ζητήματος, το οποίο, όπως τόνισε, μπορούμε να επιλύσουμε.

Η Πριγκίπισσα Λορεντίν στάθηκε ιδιαίτερα στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο δημοτικό σχολείο. Εξήγησε ότι παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα ανάγνωσης και γραφής «στιγματίζονται». «Βάζουμε ετικέτες στα παιδιά» και συχνά αποκαλούμε το πρόβλημά τους «δυσλεξία».

«Έχουμε αναπτύξει τυποποιημένες μεθόδους στην εκπαίδευση και τα παιδιά καλούνται να μάθουν στη βάση συγκεκριμένων μεθόδων και σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Δεν έχουμε αναπτύξει συστήματα εξατομικευμένης στήριξης παιδιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και αντιμετώπισής τους, αλλά βάζουμε ετικέτες και τα οδηγούμε σε μια νέα διαδικασία αντιμετώπισης της ‘ασθένειάς’ τους, όπως αποκαλείται, αλλά δεν είναι ασθένεια», ανέφερε σε δηλώσεις η Πριγκίπισσα Λορεντίν.

Όπως εξήγησε, σύμφωνα με την έρευνα των εμπειρογνωμόνων, κάθε παιδί από την αρχή μπορεί να διαβάζει και να γράφει, κάτι που σημαίνει ότι είναι άδικο να «στιγματίζουμε» παιδιά σε νεαρή ηλικία, κάνοντάς τα να πιστεύουν ότι είναι «αρρώστα». «Το μόνο που χρειάζεται είναι υποστήριξη για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες γραφής και ανάγνωσής, και τότε μπορούν πραγματικά να τις ξεπεράσουν» σημείωσε.

Η κ. Βασιλείου ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν έχει να κάνει τόσο με διάθεση οικονομικών πόρων. «Οι μέθοδοι που εισηγείται η ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου δεν έχουν τόσο να κάνουν με λεφτά. Είναι τρόποι. Δηλαδή πώς αντιμετωπίζεις το πρόβλημα όταν ένα παιδί είναι στο δημοτικό, στο γυμνάσιο πώς το αντιμετωπίζεις όταν πρόκειται για ενήλικα. Είναι μέθοδοι που δεν απαιτούν αναγκαία επιπρόσθετα έξοδα. Αλλά και έξοδα να συνεπάγεται, αξίζει τον κόπο διότι μετά το ίδιο το κράτος θα πρέπει να πληρώσει πολλαπλάσια από το τι θα ξοδέψει σήμερα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Είναι ζήτημα βοήθειας και των δασκάλων, κινητοποίησης των γονιών διότι σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό οι γονιοί οι ίδιοι μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των παιδιών τους, νοουμένου φυσικά ότι οι ίδιοι οι γονιοί μπορούν να διαβάσουν και να γράψουν. Άρα και οι γονιοί που έχουν αυτό το πρόβλημα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια για να μπορούν στη συνέχεια να βοηθήσουν τα παιδιά τους».

Η έκθεση περιλαμβάνει ένα σύνολο συστάσεων, από συμβουλές για γονείς όσον αφορά την καλλιέργεια μιας συνήθειας ανάγνωσης για ψυχαγωγικούς σκοπούς μαζί με τα παιδιά τους, μέχρι την εγκατάσταση βιβλιοθηκών σε μη συμβατικούς χώρους όπως εμπορικά κέντρα και την ανάγκη προσέλκυσης περισσότερων ανδρών δασκάλων που θα αποτελέσουν πρότυπα ρόλου για τα αγόρια, τα οποία διαβάζουν πολύ λιγότερο απ` ό,τι τα κορίτσια.

Προβαίνει επίσης σε συστάσεις εξειδικευμένες κατά ηλικία, κάνοντας έκκληση για δωρεάν, υψηλής ποιότητας προσχολική εκπαίδευση και φύλαξη παιδιών για όλους, για περισσότερους ειδικευμένους στην ανάγνωση δασκάλους στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, για αλλαγή των προκαταλήψεων όσον αφορά τη δυσλεξία, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι σχεδόν κάθε παιδί μπορεί να μάθει να διαβάζει εφόσον του παρασχεθεί η κατάλληλη υποστήριξη και για μεγαλύτερη ποικιλία μαθησιακών ευκαιριών για ενήλικες, ειδικά στον χώρο εργασίας.

Περιέχει επίσης περιπτώσεις ατόμων που υπερνίκησαν το ταμπού του αναλφαβητισμού και άλλαξαν τις ζωές τους.

Μεταξύ των θετικών παραδειγμάτων πολιτικής για τα κράτη μέλη της ΕΕ που συμβάλλουν στη βελτίωση των επιπέδων αλφαβητισμού, η έκθεση περιλαμβάνει τα νέα αναλυτικά προγράμματα για τη Γλώσσα και τον θεσμό των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας της Κύπρου.

«Υπάρχουν πολλές καλές πρακτικές στα διάφορα κράτη μέλη και εμείς στην ΕΕ θα πρέπει να δώσουμε την ευκαιρία σε όλες τις χώρες τις ΕΕ να ανταλλάξουν καλές πρακτικές και ανάλογα να υιοθετήσουν τη μέθοδο που είναι η καλύτερη για τη χώρα τους» δήλωσε στη διάσκεψη Τύπου η κ. Βασιλείου, η οποία εγκαινίασε σήμερα, με σκοπό τη διάδοση της έκθεσης, καθώς και τη συγκέντρωση και τη διάδοση των γνώσεων σχετικά με το γραμματισμό, έναν ειδικά καθορισμένο χώρο στο δικτυακό τόπο Europa της Επιτροπής.

Ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Γιώργος Δημοσθένους υπογράμμισε, μιλώντας στη διάσκεψη Τύπου, την ανάγκη για άμεση δράση για τη βελτίωση του επίπεδου γραμματισμού όλων των πολιτών ώστε να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για μείωση κάτω από το 15% του ποσοστού μαθητών με δυσκολία στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες ως το 2020.

«Οι υπουργοί της ΕΕ έχουμε θέσει ως στόχο τη μείωση κάτω από το 15% του ποσοστού μαθητών με δυσκολίες στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες έως το 2020» ανέφερε και σημείωσε ότι η επιτυχία του κοινού αυτού στόχου «θα αποφέρει τεράστια οφέλη σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο για τις επόμενες γενιές».

Μελέτες δείχνουν ότι αν η Ευρώπη επιτύχει το στόχο της για το 2020 όσον αφορά τις βασικές δεξιότητες στον τομέα του αλφαβητισμού, των μαθηματικών και των θετικών επιστημών, αυτό θα μπορούσε να αποφέρει όφελος για το ΑΕΠ ύψους 21 τρισεκατομμυρίων ευρώ για όλη τη διάρκεια του ζωής των παιδιών που γεννήθηκαν το 2010.

Ο Υπουργός είπε ακόμα ότι, βασισμένη στις εισηγήσεις της Ομάδας, η Κυπριακή Προεδρία θα οργανώσει μια συζήτηση κατά τη διάρκεια άτυπης συνάντησης των Υπουργών Παιδείας τον Οκτώβριο του 2012 και, ακολούθως, θα προωθήσει την έγκριση Συμπερασμάτων του Συμβουλίου το Νοέμβριο για το θέμα αυτό, επιδιώκοντας την αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, μέσω της παροχής πιο ποιοτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Η πρόεδρος της ομάδας των εμπειρογνωμόνων, Πριγκίπισσα Λορεντίν, τόνισε στο ΚΥΠΕ, ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, λόγω της οικονομικής κρίσης, η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. «Πρέπει να ανταγωνιστούμε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα που πραγματοποιούν τεράστιες επενδύσεις στην εκπαίδευση. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι συνεχίζουμε να επενδύουμε στα παιδιά μας, στους νέους, ώστε να έχουν τις δεξιότητες να κρατήσουν την Ευρώπη οικονομικά βιώσιμη και ανταγωνιστική. Δεν μπορεί να υπάρξει γνώση και καινοτομία χωρίς την ύπαρξη βασικών δεξιοτήτων».